Ata që hapën sytë në pluralizëm, që nuk e jetuan asnjë minutë komunizmin dhe nuk e mbajnë mend Ramiz Alinë, si komunistin e fundit – President, sot janë 31 – vjeçarë. Ata që nuk e panë protestën e parë të studentëve, sfidën ndaj dhunës së policisë kur vërshonin nga Qyteti Studenti në rrugët e Tiranës, grevën e urisë dhe rrëzimine bustit të Enver Hoxhës në Sheshin Skënderbej, që nuk e përjetuan dot gëzimin spontan të qindra mijë të izoluarve që, 45 vjet pas prishjes, prisnin Sekretarin amerikan të Shtetit, janë 30 – vjeçarë.
Ata që nuk e panë sistemin komunist të jepte shpirt nga entuziazmi triumfal i një populli të vuajtur që shpresonte, që nuk e dëgjuan fjalimin e Sali Berishës në 23 mars në Sheshin pa statuja, që e humbën momentin e papërsëritshëm të një ambasadori amerikan që merrte pjesë në një miting partie me 2 gishtat lart, janë sot 29- vjeçarë.
Akoma më të rinjtë, i quajnë histori ato që brezi i parë dhe i dytë, i kanë jetuar, i ruajnë si momentet më të rëndësishme të jetës dhe përcaktojnë me to vendimet politike çdo katër vjet. Ata që kanë humbur historinë e madhe të rënies së sistemit komunist, nuk mund të humbasin rënien e tranzicionit. Nëse do të dështojnë, do të jetë faji i të gjithë atyre që nuk duan ta lexojnë thirrjen e fortë të votës së tyre.
E para, Partia Demokratike ka mundësinë të lexojë tek vota e së dielës këtë mesazh. Ish-ët e qeverisë Berisha mbështetën një kandidate të pastër dhe morën 2.5 për qind të votave të demokratëve. Një politikan i ri, me moshën politike 4 vjec, 15.5 për qind.
Pa llogaritur problemet e shumta të zgjedhjeve, Agron Shehaj arriti të sjellë mesazhin, se brezi i ri i PD-së shikon përpara, ka heronjtë e tij dhe anti-heronjtë e së shkuarës.
Lulzim Basha nuk mund të mos e lexojë këtë votë që Gramoz Ruçi e lexoi të shtunën. Pas më shumë se 30 vjetësh në politikë, i ekspozuar si komunisti i fundit në Partinë Socialiste, me një barrë akuzash mbi supe, kuptoi që nuk mund të vazhdonte.
Në një kohë kur bashkëmoshatarët e tij politikë kanë një fat më të vështirë. Sali Berisha me “non grata” nga SHBA dhe Ilir Meta, në një përplasje me SHBA dhe një vendim për shkarkim nga Parlamenti.
Sali Berisha ka një gjyq në Paris, Ilir Meta një gjyq në Tiranë. Të dy në luftë me kohën, të dy në luftë me historinë që, megjithëse bujare me mësimet e veta, injorohet deri në përsëritjen dramatike, apo qesharake.
Në fund të 30 viteve tranzicion, vendi po përballet me krizën e largimit të një brezi politik.
Një brez me bilanc negativ, që tund ato pak arritje që mezi u realizuan pas mundimit të qytetarëve dhe miqve të Shqipërisë. Të fundit edhe këtë herë, pasi ishim të fundit ndër ata që u zgjuan nga komunizmi në fund të viteve ’80 deri ne 1990.
Në asnjë prej ketyre vendeve nuk ka më politikanë me 30 – vjet aktivitet mbi supe, pavarësisht arritjeve, pavarësisht se shumica e tyre janë sot anëtarë të BE-së edhe për meritën e atyre politikanëve që tani janë në pension.
Kryeministri i Maqedonisë, Zoran Zaev, deklaroi dje, se pas mandatit të dytë si Kryeministër do të largohej nga politika. Një vendim i vështirë, sic e tha edhe vetë, por i pashmangshëm. “Pas mandatit të dytë fillon rreziku për rrëshkitje në autokraci”, tha Zaev, që zgjodhi të mos përfitojë nga kjo mundësi.
Një mundësi që homologu i tij në Tiranë po e sheh si meritë. Një mundësi që Edi Rama e rrëmbeu me mbështetje ndërkombëtare dhe që nuk ka ndërmend ta lëshojë deri në 2029. Atëherë do të jemi përsëri të fundit. Do të jemi gjithmonë të fundit, sa kohë të ngelim në Histori, sa kohë të dimë vetëm të prodhojmë dhe asnjëherë të mësojmë nga ajo. Derisa bëhet shumë vonë./dosja.al