Kurioziteti na nxit të eksplorojmë botën dhe të kryejmë zbulime të reja. Nga pikëpamja evolucionare, është një nxitje thelbësore për të mbijetuar, njëlloj si uria. E megjithatë, baza biologjike e këtij instinkti mbetet disi misterioze. Një studim i botuar së fundmi në revistën“Science”, e identifikon origjinën e kuriozitetit tek minjtë. Pra tek sjelljet e tyre investigative dhe kërkimi i stimujve të rinj në një zonë të trurit të quajtur “zona e pasigurt”.
Një mister ende për t’u zgjidhur
Motivimi për të investiguar situata të panjohura, konsiderohet po aq themelor sa edhe instiktet themelore të mbijetesës. Ai është në të vërtetë parakushti evolucionar i të mësuarit kompleks (ai që përfshin funksionet më të larta njohëse si inteligjenca dhe krijimtaria).
Gjithsesi, studimet mbi bazën neurologjike të kuriozitetit, nuk kanë sjellë deri më tani ndonjë zbulim madhor. Shumica e kërkimeve kanë qenë të përqendruara në qendrat nervore që e rregullojnë mekanizmin e shpërblimit, kërkimin e situatave shpërblyese.
Por kurioziteti ushqen etjen për eksplorim, edhe kur nuk pritet asnjë “çmim përfundimtar”, dhe madje edhe në kushte potencialisht të rrezikshme. Pra me fjalë të tjera, kurioziteti është shpesh një synim në vetvete.
Shihni përreth
Një grup shkencëtarësh nga Instituti Holandez për Neuroshkencën, kryen një seri eksperimentesh për të vlerësuar shkallën në të cilën minjtë ndërvepronin me objekte të reja ose të njohura, me aftësinë për të vëzhguar dhe modifikuar ndërkohë aktivitetin e tyre celebral.
Vëmendja e studiuesve u fokusua shumë shpejt tek një popullatë neuronesh në zonën e pasigurt, e cila është pjesë e një strukture të thellë të trurit, subtalamusit. Në fakt, ky grupim qelizash duket se ishte përgjegjës për motivimin e minjve për të eksploruar objekte të reja,dhe për të bashkëvepruar me të tjera të ngjashme të sapo-njohura.
Neuronet e identifikuara, duket se u japin një vlerë të brendshme përvojave të reja, pavarësisht nga parashikimet mbi rezultatin e tyre, dhe promovojnë sjelljet eksploruese duke e penguar një rajon tjetër të trurit të përfshirë në sjellje të motivuara apo në reagimin ndaj rreziqeve.
Jemi vetëm në fillim të kuptimit
Duke i ç’aktivizuar këto neurone përmes teknikave optogenetike, pra duke përdorur impulset e dritës mbi qelizat e shënuara gjenetikisht për t’iu përgjigjur dritës, u vu re se kurioziteti i minjve u dobësua: sjelljet e tyre hulumtuese u zvogëluan në kohëzgjatje, dhe u bënë më sipërfaqësore.
Megjithëse baza nervore që nxit kuriozitetin tek njerëzit mbetet ende e panjohur, studime të tjera kanë treguar se zona e pasigurt, luan një rol të dukshëm në zgjimin e kuriozitetit tek majmunët.
“Ne dimë ende shumë pak për këtë zonë të trurit tek njerëzit” – shpjegon Aleksandër Haimel, drejtuesit i këtij studimi- edhe pse është e vendosur thellë në tru, dhe veprimtaria e saj është e vështirë të matet me skanimet e zakonshme të trurit”.
Gjithsesi, ajo zonë duket se është mënyra e duhur për t’iu përgjigjur disa pyetjeve të rëndësishme në lidhje me këtë instinkt:Pse disa individë janë më kuriozë se të tjerët? Dhe pse ndonjëherë kurioziteti e tejkalon instinktin e sigurisë?
Burimi i lajmit: https://www.focus.it/comportamento/psicologia/dove-nasce-curiosita
Përshtatur nga TIRANA TODAY
