“European Western Balkans”
Ndonëse pandemia e Covid-19, do të mbetet edhe për këtë vit problemi kryesor për qytetarët e Ballkanit Perëndimor, ka gjithsesi edhe ngjarje të tjera të rëndësishme politike, pasojat e të cilave do të ndihen në të gjithë rajonin.
Zgjedhjet në Kosovë
Pas vendimit të Gjykatës Kushtetuese më dhjetor 2021, zgjedhje të reja të parakohshme do të mbahen në vend më14 Shkurt. Parlamenti i rido të duhet të zgjedhë edhe presidentin e ri të Kosovës. Ndërsa në zgjedhjet e tetorit 2019, lëvizja Vetëvendosje e Albin Kurtit mezi krijoi shumicën, këtë herë parashikohet të fitojë një shumicë të fortë.
Ndaj, Kurti mund të rikthehet në postin e kryeministrit nëmë pak se 1vit pasi humbi mocionin e mosbesimit në parlament.“Arsyeja kryesore e rritjes së mbështetjes ndaj tij, është pakënaqësia popullore e marsit të vitit 2020, kur elita e vjetër politike e rrëzoi qeverinë Kurti”- thotë Donika Emini, drejtore ekzekutive e Platformës CiviKos, dhe anëtare e Grupit Këshillues të Politikave të Ballkanit në Evropë (BiEPAG), për Ballkanin Perëndimor Evropian .
Vjosa Osmani, presidente e përkohshme e Kosovës dhe Kryetare e Kuvendit, që ishte edhe kandidate për kryeministre e Lidhjes Demokratike të Kosovës që në vitin 2019, pritet të bashkojë forcat me Kurtin si një aktore e pavarur, duke sinjalizuar kësisoj një ndryshim vendimtar në skenën politike të Kosovës, e dominuar deri më tani nga LDK dhe Partia Demokratike e Kosovës.
Emini parashikon rifillimin e dialogut Beograd-Prishtinë, por sipas saj nuk pritet të ketë një marrëveshja përfundimtare brenda këtij viti. Kjo për shkak se në Serbi në pranverën e vitit 2022 do të mbahen zgjedhjet parlamentare. Vetë presidenti i Serbisë Aleksandër Vuçiç, tha se ai “nuk do t`a njohë pavarësinë e Kosovës deri në vitin 2022, dhe pas kësaj do të jenë qytetarët ata që do të vendosin”.
Zgjedhjet në Shqipëri
Zgjedhjet parlamentare në Shqipëri priten të mbahen në fund të muajit prill. Më herët opozita bojkotoi zgjedhjet lokale të vitit 2019. Por këtë herë ajo do të marrë pjesë, edhe pse e ka akuzuar partinë në pushtet për ndryshimin e njëanshëm të elementëve të sistemit zgjedhor.
Kreu i Partisë Socialiste, Edi Rama është në pushtet që prej vitit 2013, në fillim në një koalicion të përbashkët me Lëvizjen Socialiste për Integrim, dhe më pas vetëm. Qeveria e Ramës është tronditur kohët e fundit nga disa skandale – përfshirë prishjen e Teatrit Kombëtar në majin e vitit 2020, dhe nga vrasja e një të riu nga një oficer policie në dhjetor po të vitit të shkuar. Gjithashtu, ai është akuzuar vazhdimisht për autoritarizëm.
Gjithsesi, Donika Emini beson se Rama është ende një favorit për të qëndruar në detyrë.
“Sigurisht, kjo sigurohet nga sistemi politik që favorizon dy partitë e mëdha. Rama kryeson në sondazhe edhe për shkak të opozitës së dobët dhe të pastrukturuar. Mungesa e alternativave të tjera më të mira, e lë elektoratin shqiptar pa zgjedhje më të mira”-thotë
ajo. Pavarësisht se kush do t’i fitojë këto zgjedhje, Shqipëria do të përballet me sfidën e hapjes së negociatave të anëtarësimit me BE-në, dhe atë të bashkëpunimin rajonal, si një nga çështjet kryesore që ka shkaktuar fërkime edhe midis elitave politike në Kosovë dhe Shqipëri.
Një tjetër vendim mbi Maqedoninë e Veriut dhe Shqipërinë
Bashkimi Evropian çeli më në fund në vitin 2020 negociatat e pranimit për Maqedoninë e Veriut dhe Shqipërinë. Por pastaj procesi ngeci sërish, këtë herë mbi çështjen e mbajtjes së konferencave të para ndërqeveritare me vendet kandidate.
Ndërsa dukej se të paktën në rastin e Maqedonisë së Veriut, kishte një dritë jeshile, Bullgaria e zhduku shpejte dhe këtë shpresë, duke e lënë vendimin në pritje të ndryshimit të teksteve të historisë nga ana e Shkupit. Këshilli i BE-së do të rishikojë së shpejti vendimin e tij.
Profesori në Universitetin austriak të Gracit, njëherazi koordinator i BiEPAG, Florian Biber, beson se ka një arsye për të pasur shpresë këtë vit.“Ndërsa është e pasigurt nëse Maqedonia e Veriut dhe Shqipëria do të përparojnë këtë vit në procesin e integrimit, unë mendoj se shanset janë të mira.”
Pas zgjedhjeve parlamentare në Bullgari në muajin mars, do të ketë një shans për të gjetur një rrugëdalje mbi mosmarrëveshjen e fundit Sofje-Shkup. Sidoqoftë, nëse humbet ajo mundësi, ekziston rreziku i vendosjes sërish të vetos, dhe në këto kushte ajo do të
bëhet më e vështirë për t’u sfiduar në periudhën pasuese”- thotë ai.
Çfarë premton presidenca sllovene e BE
Dy herëte fundit që anëtarët e BE-së me lidhje më të ngushta me rajonin – Bullgaria dhe Kroacia – mbajtën presidencën e Këshillit Evropian, dërguan sinjale pozitive ndaj Ballkanit Perëndimor. Një rast tjetër do të jetë gjatë gjysmës së dytë të këtij vitit, kur presidencën e radhës do t`a mbajë Sllovenia.
“Sigurisht, mbajtja e presidencës nga një vend pro zgjerimit është e dobishme. Por duke pasur parasysh se vetoja bullgare ndodhi nën presidencën gjermane, them se nuk duhet mbivlerësuar ndikimi i kësaj presidence”- mendon Florian Bieber.
Madje ai beson se presidenca sllovene e BE-së mund të ndikohet shumë nga destabiliteti politik brenda vendit.
“Qeveria e Jansës është e paqëndrueshme, dhe deri atëherë mund të jetë rrëzuar. Kjo nuk ka rëndësi vetëm mbi aftësinë e Sllovenisë për të pasur një presidencë që në përgjithësi nuk ndikohet nga tensionet politike. Por ajo gjithashtu mund të ndikojë në aftësinë e saj për të vendosur në rendin e ditës Ballkanin Perëndimor”-përfundon ai.
Burimi i lajmit: https://europeanwesternbalkans.com/2021/01/12/eu-and-the-western-balkans-in-2021-searching-for-a-way-back-to-normal/
Përshtatur nga TIRANA TODAY
