Imazhet e reja satelitore të marra nga CNN zbulojnë se Koreja e Veriut po zgjeron një strukturë kryesore, të aftë për të pasuruar uranium për armë bërthamore. Imazhet e kapura nga kompania komerciale e imazheve Maxar në fillim të kësaj jave, tregojnë se ndërtimi është duke u zhvilluar në një fabrikë të pasurimit të uraniumit, të vendosur brenda kompleksit të objektit të kërkimit bërthamor Yongbyon-ndryshime që mund të lejojnë Korenë e Veriut të rrisë prodhimin e materialit bërthamor, të shkallës së armëve deri në 25 përqind. Jeffrey Lewis, një ekspert i armëve dhe profesor në Institutin e Studimeve Ndërkombëtare Middlebury, tha për CNN: “Zgjerimi më i fundit në Yongbyon ndoshta reflekton planet për të rritur prodhimin e materialeve bërthamore për prodhimin e armëve” shtoi ai. Duke vënë në dukje se ndërtimi i vazhdueshëm, është në përputhje me përpjekjet e mëparshme për të shtuar hapësirën e dyshemesë në objekt, duke e lejuar atë të strehojë më shumë centrifuga dhe kështu, të pasurohet më shumë uranium në baza vjetore.
“Zona e re është afërsisht 1.000 metra katrorë, hapësirë e mjaftueshme për të vendosur 1.000 centrifuga shtesë. Shtimi i 1.000 centrifugave të rinj do të rrisë kapacitetin e uzinës për të prodhuar uranium të pasuruar shumë me 25 përqind”, tha Lewis.
Nëse Koreja e Veriut do të përmirësonte llojin e centrifugave që përdoren aktualisht në këtë fabrikë, kjo “mund të rrisë kapacitetin e uzinës në mënyrë të konsiderueshme”, tha ai për CNN.
Zyrtarët amerikanë janë të vetëdijshëm për aktivitetin e fundit në uzinën e pasurimit të uraniumit në Yongbyon, dhe pranojnë se këto zhvillime mund të sinjalizojnë planet për të rritur prodhimin e uraniumit të armëve, sipas dy burimeve të njohura me situatën.
Këshilli i Sigurisë Kombëtare, Departamenti i Mbrojtjes, Zyra e Drejtorit të Inteligjencës Kombëtare dhe CIA, të gjithë nuk pranuan të komentojnë.
Shenjat se Koreja e Veriut po lëviz drejt rritjes së prodhimit të këtij materiali bërthamor, janë gjithashtu në përputhje me vlerësimet e inteligjencës amerikane në lidhje me angazhimin e vendit ndaj programit të tij të armëve, thanë burimet. E njëjta gjë vlen edhe për raundin e fundit të testeve të armëve të Koresë së Veriut, duke përfshirë lëshimin e së mërkurës të dy raketave balistike me rreze të shkurtër, në ujërat në brigjet lindore të Gadishullit Korean, shtuan burimet.
Analiza fillestare gjithashtu sugjeron se Koreja e Veriut kreu një lëshim raketash gjatë fundjavës, thanë tre zyrtarë amerikanë për CNN, një ditë pasi ajo pretendoi se kishte provuar të lëshonte një raketë lundrimi me rreze të gjatë, të aftë për të goditur Japoninë.
Së bashku, aktiviteti ka rezultuar në një rritje eksponenciale të tensioneve në atë që ishte tashmë një nga rajonet më të paqëndrueshme në planet. Zëdhënësi i Departamentit të Shtetit, Ned Price, dënoi lëshimin e raketave të Koresë së Veriut të mërkurën, dhe përsëri bëri thirrje për një qasje diplomatike ndaj çështjes.
“Ne kemi qenë shumë të qartë për atë që duam të ndodhë. Ne jemi të përkushtuar ndaj parimit që dialogu do të na lejojë të ndjekim objektivin tonë përfundimtar, dhe ky është thjesht denuklearizimi i gadishullit Korean”, tha Price.
‘Më shumë shqetësime në lidhje me aktivitetin në objektin e fjetur dikur’
Dëshmitë se Koreja e Veriut po zgjeron madhësinë e uzinës së saj të pasurimit të uraniumit në Yongbyon, gjithashtu ka të ngjarë të përkeqësojë shqetësimet që rrjedhin nga një raport i fundit i Agjencisë Ndërkombëtare të Energjisë Atomike, i cili tha se vendi duket se ka rifilluar një reaktor bërthamor në të njëjtin kompleks.
Raporti tha se këto ishin treguesit e parë të aktivitetit në reaktor që nga dhjetori 2018, duke i quajtur aktivitetet bërthamore të Koresë së Veriut “një shkak për shqetësim serioz” dhe zhvillimet e reja “thellësisht shqetësuese”.
Udhëheqësi i Koresë së Veriut, Kim Jong Un, supozohet të ofrojë çmontimin e kompleksit Yongbyon në këmbim të lehtësimit të sanksioneve gjatë negociatave me ish-presidentin amerikan Donald Trump në Hanoi në 2019. Megjithatë, ato bisedime u rrëzuan pjesërisht sepse asnjëra palë nuk ishte e gatshme të tërhiqej.
Ekipi i Trump donte ose raketa balistike, ose vende të tjera bërthamore të përfshira në marrëveshje, dhe Kim refuzoi të pranojë një tregti të Yongbyon për më pak lehtësim të sanksioneve, shkroi në kujtimet e tij ish këshilltari i Trump për sigurinë kombëtare, John Bolton.
Ndërsa vendi dukej se ishte i fjetur deri vonë, zyrtarët amerikanë kanë parashikuar gjerësisht se aktiviteti mund të rifillojë.
Zyrtarët e inteligjencës amerikane kanë thënë publikisht se ata presin që Koreja e Veriut të mbetet një “kërcënim për armë të shkatërrimit në masë” për të ardhmen e parashikueshme, pasi Kim mbetet “i përkushtuar fuqishëm” për armët bërthamore të vendit.
Kim, vetë e bëri të qartë në janar se zhvillimi i armëve më të lehta, më të vogla bërthamore për përdorime taktike dhe shtytja përpara me prodhimin e “kokave bërthamore me madhësi të madhe” janë dy nga përparësitë kryesore të Koresë së Veriut.
“Arritja e këtyre qëllimeve ndoshta do të kërkojë që Koreja e Veriut të rrisë sasinë e plutoniumit dhe uraniumit të shkallës së armëve në dispozicion për prodhimin e armëve”, tha Lewis.
Agjencitë e inteligjencës kanë vlerësuar gjithashtu se Kim “mund të ndërmarrë një numër veprimesh agresive dhe potencialisht destabilizuese, për të riformuar mjedisin e sigurisë rajonale dhe për të nxitur trazira midis Shteteve të Bashkuara dhe aleatëve të saj – deri në përfshirjen e armëve bërthamore dhe raketave balistike ndërkontinentale (ICBM ) testimi, “sipas vlerësimit vjetor të kërcënimit të komunitetit të inteligjencës të publikuar në fillim të këtij viti.
Aktiviteti i fundit në Yongbyon dhe një sërë testesh raketore nga Koreja e Veriut, duket se vërtetojnë të dy parashikimet – duke ringjallur shqetësimet në lidhje me gjendjen e programit të armëve bërthamore të vendit.
“Vazhdimi i programit bërthamor të KPRK -së është një shkelje e qartë e rezolutave përkatëse të Këshillit të Sigurimit të OKB -së, dhe është thellësisht për të ardhur keq”, thuhet në raportin e IAEA, duke iu referuar Koresë së Veriut me shkurtimin e saj zyrtar, Republika Popullore Demokratike e Koresë (DPRK).
Një zyrtar i lartë i administratës i tha CNN në fund të muajit të kaluar, se Shtetet e Bashkuara janë në dijeni të raportit të ri, dhe “duke koordinuar ngushtë me aleatët dhe partnerët tanë për zhvillimet në lidhje me DPRK -në”.
Zyrtari i lartë shtoi, “Ky raport nënvizon nevojën urgjente për dialog dhe diplomaci, në mënyrë që të arrijmë denuklearizimin e plotë të Gadishullit Korean. Ne vazhdojmë të kërkojmë dialog me DPRK -në, në mënyrë që të adresojmë këtë aktivitet të raportuar dhe gamën e plotë të çështjeve që lidhen deri te denuklearizimi”.
Burimi i lajmit: CNN. Përshtatur nga Tirana Today
