Provat të shumta tregojnë se super-përhapësit janë faktorët kryesorë të pandemisë Covid-19. Një numër studimesh, kanë treguar se shumica e njerëzve të prekur nga koronavirusi, nuk e transmetojnë infeksionin tek shumë njerëz të tjerë.
Ndërkohë, një numër i vogël njerëzish e përhapin potencialisht virusin tek një numër i madh njerëzish me të cilët ata kanë kontakte. Në raste më ekstreme, një person i vetëm i sëmurë mund ta përhapë Covid-19 tek dhjetëra njerëz, në vetëm në një ngjarje të vetme.
Gjithsesi, ka mbetur e paqartë se çfarë i bën përhapës njerëz të caktuar. Në një studim të ri, studiuesit nga Universiteti i Floridës Qendrore (UCF), kanë identifikuar disa tipare që duket se i bëjnë disa njerëz të kenë më shumë të ngjarë të jenë përhapës të infeksioneve virale, sikurse është edhe Covid-19.
Siç raportohet në revistën “Physics of Fluids”, studiuesit përdorën modelimin në 3D dhe simulimet kompjuterike, për të treguar se spërklat nga njerëzit me hundë të bllokuar dhe me të gjitha dhëmbët në gojë, udhëtojnë rreth 60 për qind më larg se të tjerët.
“Ne kemi parë se trupi i njeriut ka faktorë ndikues, si një sistem kompleks kanalesh të lidhur me hundën, që parandalon shpërndarjen e spërklave në distanca të largëta”– thotë Majkëll Kinzel, bashkautor i studimit, dhe ndihmës profesor me Departamentin e Inxhinierisë Mekanike në UCF.
“Dhëmbët krijojnë një efekt ngushtues, gjë që e favorizon përhapjen më të gjerë të spërklave Prandaj nëse shihni dikë pa dhëmbë, mund të prisni një rrezik më të dobët nga teshtitja e tij”– thekson ai. Studime tjera – disa edhe para se të shfaqej Covid-19 – kanë studiuar se çfarë i bën disa njerëz më infektues se të tjerët.
Në fillim të vitit 2019, një studim sugjeroi se një faktor mund të jetë e folura me zë të lartë. Eksperimentet e tyre, treguan se sa më shumë flet një person, aq më shumë spërkla pështyme dhe mukusi nxjerr nga goja e tij. Ndërkohë, ata zbuluan gjithashtu se disa njerëz thjesht prodhonin më shumë aerosole se të tjerët, edhe kur flisnin njëlloj.
Studime të tjera, kanë sugjeruar që disa njerëz të infektuar, mund të kenë një ngarkesë më të lartë virale në trupat e tyre, dhe ta përhapin më shumë virusin. Kjo do të thotë që pështyma dhe aerosolët e tyre, përmbajnë me shumë gjasa një përqendrim më të lartë të grimcave virale, duke e bërë atë person më infektues ndaj të tjerëve.
Edhe mjedisi përreth, është gjithashtu një faktor i rëndësishëm në krijimin e një vatre epidemike. Është më se e qartë, se një dhomë e mbyllur, me ajrosje të dobët, dhe plot me njerëz që rrinë pranë njëri-tjetrit, është dukshëm më e rrezikshme, se sa një grumbullim në natyrë, ku të gjithë ruajnë një distancë prej të paktën 2 metra nga njëri-tjetri, dhe mbajnë një maskë në fytyrë.
Burimi i lajmit: https://www.iflscience.com/health-and-medicine/study-identifies-two-features-that-could-make-people-covid19-superspreaders/
Përshtatur nga TIRANA TODAY