Nga Pëllumb Kulla
Duket se largësia e shton më tej hidhërimin. Nuk po mësohem dot me lajmin e zi të vdekjes së Muhamet Likos, lajm që erdhi nga Bari i Italisë, në Vlorë dhe që andej, u përhap sakaq në tërë botën shqiptare. Meti ishte pjesëtari i asaj katërshe të rrallë në historinë e artit skenik shqiptar, asaj që u njoh me emrin e përbashkët “Parodistët e Vlorës”.
Ata të katër ishin aq të ndryshëm duke formuar megjithatë një bashkësi allasoj me tipare të shkrira bukur: të shkathët, ritmikë, të lakueshëm, symprehtë e me veshë të hollë muzike. Ata arrinin të prodhonin një harmoni vokale që mund të habiste aranxhuesit më të shquar të botës. Ata katër shfaqnin një lojë teatrale tipike vlonjate, sa dukej sikur ashtu, të katër, vinin si nxënesit më të mirë të shkollës së interpretimit të Piro Savës dhe Leka Krutës. Parodistët e Vlorës ishin sa popullorë aq edhe të modës në drithërimën e ditëve që jetonin.
Ata sillnin katër individualitete të ndryshëm të shkrira mrekullisht në një kuartet të famshëm, që u bë edhe më i famshëm se cdo emër i vecantë i shquar i sejcilit prej tyre. Jo më kot gazetat dhe portalet e djeshëm lajmin e dhanë çuditërisht njësoj: “Ndërron jetë njëri nga parodistët e Vlorës!” Në një rast tjetër kjo do të dukej e pahijëshme, por formuluesit e lajmeve e ndjenë se lajmi do të tingëllonte më hidhur kështu. Kam patur fatin e madh të jetoj dhe punoj në Vlorën e bukur, kam gëzuar dhe shijuar atje çaste lumturie, kam kaluar periudha të trishta, por jam ndjerë mirë mes vlonjatëve, ku jeta më dhuroi shumë nga miqtë më të mirë. Me parodistët kam patur fatin të punoj shpesh, të jetoj me ta, të udhëtoj e të shkruaj për ta dhe të gëzoj sukseset e tyre.
Kam arritur t’i njoh mirë dhe të dalloj qartë tiparet individuale. Afrimi ishte më i zhdërvjellti, ishte dhe vazhdon të jetë ideator i tematikave të grupit. Agroni është imitator i shkëlqyer dhe veshi më i hollë i kuartetit. Mania ishte kripa e llogaritur mirë dhe isoja më e gjetur e tre të tjerëve. Le të ndriçoj pak më shumë Metin, meqë ai na ka pushtuar vëmendjen këto ditë. Miqtë e mi, parodistët e pangushëlluar, nuk do të asetosen po të lexojnë, sot, për herë të parë mendimin tim, se vlerat më të mëdha aktoriale mes tyre, i kishte Muhameti.
Dhe këtë nuk po e them i shtyrë si kompensim për dhimbjen që na shkaktoi me largimin e tij. Ai sillte në komeditë e shkurtra tipa dhe karaktere mjaft pikantë. Loja e tij ishte e përsosur. Përqendroni vëmendjen në një pjesëzë gazmore, nga tregimet më të vjetra popullore, të trashëguara nga pleqtë e që titullohet “Qypi me mjaltë”. (Ajo gjendet kollaj në youtube). Si pjesë letrare ajo është diçka e rëndomtë, një sajesë me tinguj paksa banalë. Por lemëni këtë radhë të mos merem me vlerat letrare dhe të shkëpus prej saj interpretimin e Metit. Është virtuoz! Është dëshmi e një përsosmërie të rrallë interpretimi, nuancimi, ritmi. Është një pianofortë mbresëlënëse. Instrumenti oral, apo gojor, – ta themi më shqip! – është i një kalibri të paarritshëm. Jo, jo! Nuk besoj të arrihet më, një interpretim i tillë! Dhe ky ishte vetëm një shëmbull, pa u zgjatur më tej.
Në vitin 2004, parodistët i pata mysafirë në shtëpinë time, në Nju Jork. Përveç shfaqjeve të shumta e të suksesshme, përveç dëshmisë së popullaritetit të tyre të zhurmshëm dhe që të ndillte zili, kaluam netë të paharruara përpara se të shkonim në shtrat. Tregimet që sillnin ata, ca episode groteske nga jeta e prapaskenës, aventurat me të papritura gjatë interpretimeve të tyre në sy të spektatorëve, na zbavitën e na mbushën me gaz një muaj të paharruar. Ende më kumbojnë në vesh të qeshurat e bujshme të bashkëshortes time Xhulit dhe të këngëtares Bruna Sota Hoxha ,që tok me të shoqin, drejtuesin e dikurshën të orkestrës fierake, Rikun, polinstrumentistin tonë të njohur, që gjatë ayre ditëve iu bashkuan turneut të parodistëve mysafirë, në Yonkers, Waterbury dhe Philadelphia.
Janë të paharruara shakatë pantomimike që Meti i sajonte nipit tim tetëvjeçar Teddyt, i cili u thërriste vlonjatëve me theksin e tij anglisht: “You are the parodists of Vllora!” Vdekja e Muhamet Likos shkaktoi me të drejtë një pikëllim mjaft të dukshëm tek artdashësit shqiptarë. Shumë dhimbje, shumë komente, mall dhe lot… Është kjo edhe shprehje e një mirënjohje të thellë. Jo vetëm artistët në përgjithësi, por as edhe ata më popullorët e më të shquarit nuk janë paguar e shpërblyer si duhet në atë atdheun tonë të vuajtur. Ky nënvizim i hidhërimit popullor është ndofta shpërblimi më i lartë, i përzishëm vërtet, por prekës.
Është atribut i figurave me jetë publike, si i të gjithë artistëve e sportistëve që lenë gjurmë në skena, stadiume, në ekrane dhe bisedat familjare. Tërë këto ditë do të vazhdojmë të flasim për të dhe për shokët e tij të përlotur, për familjen që la duke i përcjellë ngushëllimet tona të sinqerta. Ishte i tillë dhe ai i djalit të vajzës sime, që më telefonoi enkas për ngushëllim, duke më thënë: “Gjyshi, I am so sorry! Ka vdekur Meti, you remember? Ai aktori gazmor, the parodist of Vllora!”
Denonco ne TT