Toka është një vend i mrekullueshëm, kjo jo vetëm për pasuritë e mëdha natyrore. Por, edhe për shumëllojshmërinë e madhe të gjallesave. Në këtë artikull ne do t’iu sjellim 10 gjallesat më të vjetra në Tokë. Që nga një zog i cili ka bërë miliona milje fluturime, një trëndafil që i mbijetoi një bombe ajrore, deri te një pemë e lidhur me Budën.
Zogu i egër: Rreth 68 vjeç
Wisdom, zogu më i vjetër në botë, mendohet të ketë mbushur 68 vjeç këtë vit. I vënë re për herë të parë në vitin 1956, albatrosi Laysan ka regjistruar më shumë se tre milion milje fluturimi, gjashtë herë distancën në hënë dhe mbrapa!
Midis migrimeve oqeanike, ajo ka mbijetuar nga një cunami dhe ka rreth 30 deri 40 vezë në “Midway Atoll National Wildlife Refuge”. Parku ndodhet në skajin verior në Hawaii. Me këmbëngulje dhe leje shtetërore, Wisdom mund të shihet në parajsën e saj të Paqësorit.
Breshka gjigante: Rreth 187 vjeçe
Jonathan, banori më i dashur i Shën Helenës, një ishull i vockël në Atlantikun e Jugut, lindi rreth vitit 1832, pesë vjet para kurorëzimit të Mbretëreshës Victoria. Që atëherë, breshka gjigante ka jetuar teksa janë ndërruar 39 presidentë amerikanë.
Gjiganti i butë i zvarranikëve e ka origjinën nga Seychelles në Oqeanin Indian, por arriti në Atlantik si një dhuratë për guvernatorin e atëhershëm të Shën Helenës në 1882.
Që nga ajo kohë ai qëndron në ishujt e mëdhenj të guvernatorit, nën shoqërinë e tre breshkave të tjera gjigante.
Trëndafili që vazhdon të lulëzojë: Rreth 1200 vjeçar
I quajtur ‘Trëndafili mijëra vjeçar’, bima mendohet të jetë mbjellë nga Mbreti Louis the Pious në vitin 815. Ajo ndodhet në muret e një katedraleje katolike kushtuar Shën Mërisë në Hildesheim, Gjermani. Fshati i bukur mesjetar njihet po ashtu edhe për kishat e lashta. Por, e veçanta e bimës nuk qëndron vetëm te jetëgjatësia.
Bombardimet gjatë Luftës së Dytë Botërore e shkatërruan katedralen, por trëndafili arriti të mbijetojë. Dhe tani vazhdon të rriten më shumë se 30 metra lartësi, pranë kishës e cila është ringritur. Mund ta vizitoni në çdo kohë, por fundi i majit dhe fillimi i qershorit janë periudhat më të mira për të parë lulet delikate ngjyrë rozë.
Pema e mbjellë: Rreth 2,300 vjeçare
Pema e fikut, nën të cilën Siddhartha Gautama përjetoi iluminim në Indi, është zhdukur prej kohësh, por rreth vitit 250 p.e.s., është marr një pjesë nga ajo pemë. E cila tashmë është pema më e vjetër në gjithë historinë. Po ashtu, ajo konsiderohet si një nga pemët më të çmuara në botën Budiste. Që nga ajo kohë, me mijëra fetare dhe jo vetëm e kanë vizituar vendin të konsideruar si të shenjtë në Sri Lanka.
Sot, pelegrinët e të gjitha llojeve bëjnë homazhe, sidomos në ditët e hënës së plotë, pranë pemës. Ajo ndodhet mes kopshteve të bukura, gardheve të artë, stupave fetare dhe pemëve të ngjashme por sigurisht shumë më të reja.
Pema punëtore: Rreth 2,500 vjeçare
E mbjellë nga njerëzit apo nga natyra, rreth 2,000 dhe 3,000 vite më parë, një farë e mbjellë në ishullin Mesdhe të Kretës është një nga misteret e natyrës. Pasi edhe sot e kësaj dite, ajo vazhdon të prodhojë ullinj.
Por pema monumentale në fshatin Vouves bën më shumë sesa kaq. Ajo dhe shumë pema të tjera të ullirit antike, tërheqin shumë artistë, besimtarë, krerë të shteteve, olimpikë, por edhe njerëz të thjeshtë. Të cilët janë të mrekulluar nga pamja magjepse që ofron pema dhe druri i saj i lashtë.
Gjatë viteve të fundit pranë pemës është krijuar edhe një muze, i cili nxjerr në pah teknikat tradicionale te vjeljes së ullirit në Kretë.
Barishtja e egër: Rreth 3,000 vjeçare
Yareta ose llareta, ngjasojnë si të ishin gurë të mbuluar me myshk. Por, nuk është ashtu. Pasi ato janë shkurre lulesh të dizajnuara në mënyrë të përkryer për t’i bërë ballë kushteve atmosferike të lartësive të mëdha. Përkatësisht të maleve të Andeve në Peru, Bolivi, Kili verior dhe Argjentinën Perëndimore.
Era, ngrica dhe thatësira, duket se nuk kanë sjellë asnjë dëmtim për bimën e egër; e cila ka një rritje shumë të ngadaltë. Mendohet që ato rritet më pak se një metër në një shekull. Dhe për shkak të kësaj, sipas studiuesve, ato janë afërsisht 3,000 vjeçare.
Duke pasur parasysh dendësinë e tyre – ato mund të mbajnë lehtësisht peshën e një njeriu. Bima është përdorur edhe si torfë, për të ndezur zjarr. Por, për fat të mirë qeveritë e Amerikës së Jugut janë bashkuar për ta mbrojtur bimën, e cila rrezikon zhdukjen.
Pema e vetme: Rreth 5,000 vjeçare
Methuselah, Pisha bristlecone e ndodhur në Malet e Bardha të Kalifornisë, është afërsisht 5,000 vjeçare. Duke e bërë atë organizmin më të vjetër jo të klonuar në Tokë.
Emërtuar për një figurë të Testamentit të Vjetër i cili jetoi 969 vjet, vendndodhja e saktë e pishës mbetet një sekret shkencor. Por, ju mund të shëtisni në pyllin e pishave antike prej 4,5 kilometra dhe të shihni pemët e shumta të vjetra. Ju sigurojmë që këto pemë më të vjetra se piramidat egjiptiane, janë diçka që duhen parë nga të gjithë.
Kafshët e gjalla: Rreth 15,000 vjeçare
Sfungjerët vullkanikë të Antarktidës, Joubini Anoxycalyx, janë mbushje të bardha që ngjajnë me fuçi gjigante birre ose vullkane në miniaturë. Ata ndodhen në ujërat e ftohtë në McMurdo Sound dhe mosha e tyre bazohet në madhësinë e plotë të sfungjerëve, të cilët rriten shumë pak çdo vit.
Ata gjenden në thellësi nga 15 deri në 152 metra. Vetëm zhytësit më profesionistë mund ta eksplorojnë këtë sferë. Falë pajisjeve ekstreme të oqeanit si Polar Trec, ata mund të shijojnë disa nga gjallesat më të mahnitshme nënujore.
Pylli i tokës: Rreth 80,000 vjeçar
Pylli me plepa të egër në Utah përbëhet nga pothuajse 50,000 drurë. Por, të gjitha ato janë gjenetikisht identike dhe ndajnë një sistem të vetëm rrënjor. Duke e bërë kështu të gjithë zonën një organizëm të vetëm.
Kjo koloni e klonuar, njihet edhe si Pando, (nga latinishtja “Unë shpërndahem”) dhe mbulon më shumë se 100 hektarë.
Pylli i detit: Rreth 200,000 vjeçar
Sipas gjenetistëve, një livadh i gjerë me bar deti, dhjetë kilometra afër Spanjës renditet si organizmi më i vjetër i njohur në Tokë. Pylli ndodhet afër ishullit Formentera dhe është i vetë-klonuar si Pando. Ndaj vlerësohet të jetë 200,000 vjeçare.
Për fat të mirë ishulli është ndër më të vegjlit në Spanjë dhe nuk ka turma të mëdha njerëzish. Ku përveç ndërmarrjes së një aventure për tu zhytur në pyllin e lashtë të detit; mund të eksploroni farin dhe shpellat piktoreske të ishullit./ Burimi: CNN Përshtati: TIRANA TODAY
