Rreth çdo 4 vjet, muaji shkurt fiton një ditë shtesë. Kjo ndodh në mënyrë që kalendarët tanë të mos mbarojnë më herët. Por 29 shkurti, ka nxitur me kalimin e kohës disa tradita interesante.
Viti i brishtë ka të bëjë me diellin
Tokës i duhet rreth 365.242189 ditë – ose 365 ditë, 5 orë, 48 minuta dhe 45 sekonda – për t’u rrethuar një herë rreth Diellit. Por kalendari Gregorian, që është sot në përdorim në shumicën e vendeve të botës, ka vetëm 365 ditë. Prandaj nëse nuk do të shtonim një ditë shtesë në muajin tonë më të shkurtër rreth çdo 4 vjet, do të humbnim thuajse 6 orë çdo vit. Dhe pas një shekulli, kalendari ynë do të mbaronte rreth 24 ditë më herët.
Çezari dhe Papa
Jul Çezari e prezantoi vitin e parë të brishtë rreth vitit 46 Para Erës Sonë. Por kalendari i tij Julian kishte vetëm një rregull: Çdo vit që ndahej në mënyrë të barabartë nga 4 të tjerë, do të ishte një vit i brishtë. Kjo krijoi shumë vite të tilla, por gjërat nuk ndryshuan deri kur Papa Gregori XIII prezantoi kalendarin e tij Gregorian, më shumë se 1.500 vjet më vonë.
Propozimet për martesë, bëheshin nga gratë 1 herë në 4 vite
Sipas traditës, është normale që një grua t’i propozojë një burri më 29 shkurt. Këtë zakon thuhet se kanë ndjekur figura të ndryshme historike, përfshirë Shën Brixhet, që thuhet se i është ankuar Shën Patrikut, pse gratë duhej të prisnin shumë gjatë për të bërë propozimin e tyre. Patriku u detyrua më pas t’u njohë grave të drejtën për t’u propozuar burrave që pëlqenin.
Është një ditë që dikur nuk ekzistonte ligjërisht
Një histori tjetër pretendon se Mbretëresha Margaret e Skocisë, miratoi një ligj për vendosjen e gjobave ndaj burrave që refuzonin propozimet për martesë nga ana e grave gjatë 1 viti të brishtë. Mendohet se origjina e kësaj tradite është në kohën kur 29 shkurti, nuk njihej si datë nga ligji anglez.
Por mund të kishte gjoba për refuzimin e propozimit
Ka tradita të tjera, që i vendosnin një çmim përgjigjes “jo”. Nëse një burrë nuk pranon një propozim gjtë vitit të brishtë, kjo do t’i kushtonte jo pak. Në Danimarkë, një burrë që refuzon propozimin e një gruaje më 29 shkurt, duhet t’i japë asaj disa palë dorezash. Në Finlandë, një zotëri i pa interesuar për gruan që i ka propozuar, duhet t’i dhurojë asaj një copë të re, të mjaftueshme për të qepur një këmishë.
Konsiderohet si një ogur i keq për martesën
Dhe kjo nuk është për t’u habitur: vitet e brishta mund të jenë të këqija edhe për biznesin e dasmave. Një në pesë çifte të fejuara në Greqi, e shmangin martesën e tyre në një vit të brishtë, raporton britanikja “The Telegraph”. Pse? Sepse besojnë se ndjell fatin e keq.
Ekziston një kryeqytet i Vitit të Brishtë
Qytetet binjake Antoni në Teksas, dhe Antoni në Nju Meksiko, janë vetëshpallur si kryqytetet e Vitit të Brishtë. Ato mbajnë çdo 4 vit një festival 4-ditor, që përfshin një festë të madhe për ditëlindjet e të gjithë fëmijëve të lindur më 29 shkurt.
Shumica e tyre nuk presin çdo 4 vit për të festuar ditëlindjet e tyre, përkundrazi u fryjnë qirinjve më 28 shkurt ose 1 mars. Sipas History.com, rreth 4.1 milion njerëz në mbarë botën kanë lindur më 29 shkurt, dhe shanset për të pasur një ditëlindje në këtë datë janë 1 në 1.461 lindje.
Tre breza në një familje të lindur më 29 shkurt
Sipas librit të Rekordeve Botërore Gines, i vetmi shembull i verifikuar i një familje që pati 3 breza të njëpasnjëshëm të lindur më 29 shkurt i përket familjes Keog. Peter Keog lindi në Irlandë në vitin 1940. Djali i tij, Peter, lindi në Mbretërinë e Bashkuar po më 29 shkurt të vitit 1964, dhe mbesa e tij Betani, lindi po në Britani në vitin 1996.
Proverbat dhe bestytnitë rreth vitit të brishtë
Ka shumë fjalë të urta mbi vitin e brishtë. Në Skoci, viti i brishtë mendohet se është i keq për bagëtitë. Në Itali, thuhet “anno bisesto, anno funesto” (që do të thotë vit i brishtë, vit katastrofik), ndërsa ka paralajmërime kundër planifikimit të aktiviteteve speciale, siç janë dasmat.
TIRANA TODAY
