Gjatë sundimit komunist, gati një gjysmë shekulli në Shqipëri, diktatori Enver Hoxha, duke u frikësuar nga një pushtim i mundshëm nga perëndimi, rreshtoi në bregdetin e vendit me mijëra bunkerë në formë kërpudhe. Pushtimi kurrë nuk erdhi. Por tani Shqipëria po përballet me një kërcënim të ri nga mbeturinat. Plazhi me rërë i Kepit të Rodonit përgjatë bregut të Adriatikut në Shqipërinë qendrore është i mbuluar me mbeturina. Shishet plastike, kuti dhe të gjitha llojet e mbeturinave shtëpiake janë lanë në breg, të sjella nga rrjedha e poshtme nga lumenjtë dhe rrjedhat pas reshjeve të mëdha gjatë javëve të fundit, shkruan Tirana Today.
Mbeturinat e sjella në breg nga lumenjtë e Shqipërisë thuhet se kanë shkuar dhe me qindra milje në veri në portin e Dubrovnikut në Kroaci. Sipas mediave lokale, më shumë se 50 metra kub mbeturina u hoqën nga porti i Qytetit të Vjetër, i cili është një destinacion popullor turistik.
Kthehemi në Tiranë, aty ku ambientalistët nuk habiten. Ata shpjegojnë se mungesa e politikave të përshtatshme të menaxhimit të mbetjeve në Shqipëri paraqet rrezik për bregdetin e Adriatikut dhe atë të fqinjëve të saj, raporton Euronews.
“Shqipëria ka shumë lumenj dhe lumenjtë janë shndërruar në kanale që mbledhin plehra që vijnë nga fshatra të largëta, por edhe qytete të mëdha dhe të gjitha mbetjet përfundojnë në det. Rrymat në Detin Adriatik rrjedhin nga jugu në veri dhe rrjedhimisht mbeturinat do të ndotin bregun verior të Adriatikut. Meqenëse mbeturinat kanë përfunduar deri në Dubrovnik, unë mendoj se duhet të ketë qenë një sasi e madhe e mbeturinash dhe rrymat kanë qenë të forta “, tha Xhemal Mato, drejtor ekzekutiv i grupit mjedisor Ekolevizje.
Shqipëria është një vend kandidat për në BE dhe shpreson që vitin e ardhshëm do të hapë negociatat e pranimit me Brukselin. Megjithatë, sipas Raportit të progresit të Komisionit Europian për Shqipërinë për vitin 2016, segregimi i mbeturinave është i paqëndrueshëm dhe grumbullimi i mbeturinave për qëllime riciklimi është kryesisht informal. Kapaciteti institucional për të menaxhuar mbetjet mbetet ende i dobët në të gjitha nivelet. Largimi i mbeturinave mbetet në masë të madhe jo në përputhje me standardet e mbrojtjes së mjedisit.
Një raport i publikuar më parë gjatë vitit nga Instituti Kombëtar i Statistikave të Shqipërisë, INSTAT, thotë se vetëm 68 përqind e popullsisë shqiptare ka qasje në shërbimet e hedhjes së mbeturinave. Pjesa më e madhe e mbeturinave që nuk mblidhen rrjedh në lumenjtë dhe rrjedhat e Shqipërisë.
“Është një nga kriteret që praktikat e menaxhimit të mbeturinave duhet të përmbushin standardet e BE-së, por kjo gjithashtu mbetet një tregues negativ për Shqipërinë, pasi ajo do të dëmtojë industrinë e turizmit, sepse askush nuk dëshiron të vizitojë një plazh të mbuluar me mbeturina”, vuri në dukje Xhemal Mato.
Nën urën në lumin e Tiranës, 12 kilometra jashtë kryeqytetit shqiptar, mbeturina e hedhur poshtë nga rrjedha e ujit mbulon pothuajse çdo centimetër të bregut të lumit ata ishin ngjitur edhe degët e pemëve që duken sikur të ishin veshur për Halloween. Pjesa më e madhe e këtyre mbeturinave vjen nga kryeqyteti dhe rrethinat e tij dhe rrjedh në drejtim të rrymës në detin Adriatik. Sasia e saktë mbetet e panjohur.
“Në Shqipëri nuk kemi të dhëna të sakta për mbeturinat që gjenerohen dhe nuk mund të themi se sa është. Megjithatë, situata është problematike siç mund të shohim. Në të gjitha vendet publike, urbane apo natyrore, jetojmë me mbeturinat, që do të thotë se kemi një problem me menaxhimin e mbeturinave, për të mos përmendur menaxhimin e integruar të mbeturinave”, tha Ermelinda Mahmutaj, drejtore ekzekutive e grupit mjedisor Eden. Grupet mjedisore ankohen se autoritetet shqiptare po bëjnë shumë pak për të përmirësuar normat e grumbullimit të mbeturinave, parandalimin dhe riciklimin. Ndërsa kjo të ndodhë, fqinjët e saj bregdetarë do të jenë në vigjilje se disa mbeturina mund të shkojnë sërish mbi brigjet e tyre . TIRANA TODAY
