Rusia ka bllokuar miratimin e një deklarate të përbashkët nga një konferencë e Kombeve të Bashkuara për çarmatimin bërthamor. Traktati i Mospërhapjes Bërthamore, i cili rishikohet nga 191 nënshkruesit e tij çdo pesë vjet, synon të parandalojë përhapjen e armëve bërthamore.
Rusia kundërshtoi një draft tekst duke përmendur “shqetësimin e madh” mbi aktivitetet ushtarake rreth centraleve bërthamore të Ukrainës, në veçanti Zaporizhzhia.
Pjesëmarrësit në rishikimin e fundit në 2015 gjithashtu nuk arritën një marrëveshje. Takimi i vitit 2022, i cili duhej të ishte në vitin 2020, u vonua për shkak të pandemisë Covid-19. Dështimi për të rënë dakord për një deklaratë të përbashkët pasoi një konferencë katër-javore në Nju Jork.
Ministrja e jashtme australiane, Penny Wong, tha se ishte “thellësisht e zhgënjyer” nga mungesa e marrëveshjes.
“Rusia pengoi përparimin duke refuzuar të bëjë kompromis për tekstin e propozuar të pranuar nga të gjitha shtetet e tjera”, tha ajo.
Përfaqësuesja e SHBA-së, ambasadorja Bonnie Jenkins, tha se SHBA-ja “ndjen keqardhje të thellë për këtë rezultat, dhe aq më tepër për veprimet e Rusisë që na çuan këtu sot”.
Rusia ishte kundër një pjese të tekstit që shprehte “shqetësim të madh” për aktivitetet ushtarake rreth termocentraleve të Ukrainës – duke përfshirë centralin bërthamor të Zaporizhzhia, të cilin Rusia e kapi në fillim të luftës në Ukrainë.
Draft seksioni gjithashtu vuri në dukje “humbjen e kontrollit nga autoritetet kompetente ukrainase mbi vendndodhje të tilla, si rezultat i atyre aktiviteteve ushtarake dhe ndikimin e tyre të thellë negativ në siguri”.
Përfaqësuesi i Rusisë, Igor Vishnevetsky, tha se draft teksti përfundimtar i mungonte “ekuilibri”.
“Delegacioni ynë ka një kundërshtim kyç për disa paragrafë që janë haptazi politik”, tha ai, duke shtuar se edhe vendet e tjera nuk u pajtuan me tekstin.
Dokumenti përfundimtar kishte nevojë për miratimin e të gjitha vendeve në konferencë. Një numër vendesh, përfshirë Holandën dhe Kinën, shprehën zhgënjimin që nuk ishte arritur asnjë konsensus.
Holandezët thanë se ishin “të kënaqur me diskutimet e dobishme”, por “shumë të zhgënjyer që nuk kemi arritur konsensus”.
Traktati i Mospërhapjes, i mbështetur nga 190 vende në vitin 1970, angazhon vendet që nënshkruan duke përfshirë SHBA-në, Rusinë, Francën, Mbretërinë e Bashkuar dhe Kinën – të reduktojnë rezervat e tyre dhe të ndalojnë të tjerët të marrin armë bërthamore.
Javën e kaluar, termocentrali Zaporizhzhia u shkëput përkohësisht nga rrjeti elektrik, duke rritur frikën për një fatkeqësi të mundshme rrezatimi.
Ushtria ruse mori kontrollin e uzinës, centralin bërthamor më të madh në Evropë, në fillim të marsit, por ai ende po operohet nga stafi ukrainas në kushte të vështira.
Mbikëqyrësi bërthamor i OKB-së, Agjencia Ndërkombëtare e Energjisë Atomike (IAEA), pritet të organizojë një udhëtim në uzinën e Zaporizhzhia në ditët në vijim për të inspektuar objektet atje.
Burimi i lajmit: BBC. Përshtatur nga Tirana Today
