Nga Yanis Varuofakis/Athinë – Një fatkeqësi biblike ra mbi Atikë të hënën e kaluar. Unë pashë shenjën e saj të parë orët e vona të mëngjesit në aeroportin e Athinës, teksa isha duke pritur vajzën time nga Australia. Një erë e fortë e drurit të djegur, më detyroi të shoh lart në qiell, ku dielli i verdhë, ishte i rrethuar nga errësira eklipsike që shkaktonte tymi i dendur.
Nga mbrëmja, nisën që përhapen historitë dramatike. Shumë nga shtëpitë e miqve tanë dhe disa prej të afërmve tanë në Atikën Lindore u shkatërruan. Zjarret në pyje vërshuan, duke u shtrirë drejt bregdetit plot ndërtime, duke shkretuar vendbanimin e Matit dhe qytetin e Rafinës në periferi të Athinës, duke i detyruar banorët të iknin drejt detit.
Teksa shkruaj, numri i vdekjeve zyrtare është 81, dhe me një numër të papërcaktuar njerëzish që mungojnë. Fjalët nuk më dalin. Po pse ndodhi e gjitha kjo? Një dimër i thatë kishte prodhuar sasi të mëdha pyjesh dhe shkurresh, të cilat në një ditë kur temperaturat arritën në 39 º Celsius dhe erërat me shpejtësi 130 km në orë, ushqyen flakët e mëdha.
Por, për këtë, e Hëna jonë e Zezë, komplotonte me dështimet kronike të shtetit dhe shoqërisë greke, duke e kthyer një zjarr në një ferr vdekjeprurës. Modeli ekonomik i pasluftës i Greqisë, u mbështet në zhvillimin anarkik dhe të paplanifikuar të pasurive të paluajtshme kudo (duke përfshirë luginat dhe pyjet me pisha).
Kjo na ka lënë, si çdo vend në zhvillim, të prekshëm nga zjarret vdekjeprurëse të pyjeve në verë, dhe përmbytjet e papritura në dimër (vetëm dimrin e fundit, 20 njerëz vdiqën në shtëpitë e ndërtuara në shtratin e një përroi të lashtë). Natyrisht, ky dështim kolektiv, është ndihmuar dhe mbështetur nga mungesa e përhershme e gatishmërisë së shtetit grek.
Për shembull, dështimi i tij për të pastruar fushat dhe pyjet gjatë dimrit dhe pranverës, apo për të ndërtuar dhe mirëmbajtur rrugët e emergjencës për banorët. Pastaj ekzistojnë krimet e zakonshme të oligarkisë, të tilla si mbyllja ilegale e bregut rreth vilave bregdetare, me qëllim privatizimin e plazhit.
Dëshmitarët okularë me të cilët fola, thanë se shumë vetë vdiqën ose u plagosën rëndë në përpjekje për të çarë mes telave me gjemba, që kishin ngritur vilat midis tyre dhe detit.
Dhe e fundit por jo më pak e rëndësishme, ekziston edhe fajësia kolektive e njerëzve.
Kjo katastrofë nuk tregon asgjë tjetër, veçse mënyrën përmes së cilës ndryshimi i shpejtë i klimës, është duke sjellë ndryshime të mëdha tek fenomenet natyrore, që ndëshkojnë burimet tona njerëzore. Ashtu siç ndodh shpesh kur zjarret e pyjeve shkatërrojnë Greqinë, qeveria i fshihet përgjegjësive të veta.
Qeveritë greke, e kanë parë gjithnjë të përshtatshme të fajësojnë zjarrvënësit, terroristët dhe madje edhe agjentët e huaj. Me pretendime të tilla që mbizotërojnë lajmin, zyrtarët shmangin pranimin e mungesës së gatishmërisë, dhe dështimin e tyre për të miratuar dhe zbatuar ligjet dhe rregulloret e duhura të sigurisë.
Departamentet e zjarrfikësve, agjencitë e mbrojtjes së qytetarëve, shërbimet e ambulancës dhe spitalet janë tejet të pamjaftueshme. Ndonëse zjarret nuk do të ndaleshin, edhe nëse do të kishim trefishin e numrit të punonjësve dhe avionëve zjarrfikës, një vend që vuan prej një dekade zvogëlimin e shërbimeve publike, komuniteteve dhe moralit të tij, vështirë se mund të pritet të përgatitet mirë për një fatkeqësi natyrore, të përkeqësuar nga ndryshimet klimatike.
Gazetarët më pyesin nëse po na ndihmon Bashkimi Europian. Realiteti është se kemi pasur më zjarre shkatërruese edhe përpara dhe pas bashkimit me BE-në. BE nuk luajti asnjë rol për të na ndihmuar të luftojmë flakët, një detyrë që nuk është në përgjegjësinë e saj. Dhe ajo nuk mund të konsiderohet përgjegjëse për zjarret apo për 70 vitet e abuzimit të shoqërisë greke me mjedisin.
Por është e padiskutueshme që gjatë 10-vjeçarit të kaluar, kreditorët zyrtarë të Trojkës – Komisioni Europian, Banka Qendrore Europiane dhe Fondi Monetar Ndërkombëtar – e kanë privuar në mënyrë aktive shtetin grek nga burimet dhe aftësitë që i nevojiten në situata të tilla.
A mundet pra të mos jetë ky momenti kur Athina duhet të rebelohet, dhe të kërkojë fundin e masave shtrënguese, dhe shkurtimeve të shpenzimeve që dëmtojnë mbijetesën e Greqisë? Sigurisht! Çdo moment, është i mirë për t’u ballafaquar me Trojkën, lidhur me sundimin e masave shtrënguese dhe politikave mizantropike sociale, që kanë krijuar një krizë të përhershme humanitare në Greqi.
Gjatë një dekade, ne kemi humbur shumë njerëz në tragjedinë e shkaktuar nga BE-ja sesa në ndonjë zjarr përmbytjesh apo pyjesh. Më shumë se 20.000 njerëz kanë kryer vetëvrasje që nga viti 2011, ndërsa 1 në 10 grekë në moshë pune kanë emigruar, për shkak të depresionit ekonomik që BE-ja ka imponuar ndaj Greqisë .
Unë pres që në Bruksel të derdhen lot krokodili mbi viktimat tona të zjarrit, dhe po aq hipokrizi nga qeveria greke. Por nuk pres ndonjë ndryshim të mizantropisë së organizuar që godet Greqinë, vetëm sepse gati 100 vetë vdiqën në një ditë të vetme.
Deri kur progresistët në të gjithë Europën të organizohen, të pranojnë përgjegjësinë lokale, dhe të bëhen bashkë për të ushtruar presion në nivelin e BE-së, asgjë nuk do të ndryshojë, përveç forcimit të mëtejshëm të forcave politike krenare mizantropike si Agimi i Artë në Greqi, Lidhja e Italisë, Unioni Kristian Social dhe Alternativa në Gjermani, qeveria austriake e Sebastian Kurc dhe alanca anti-liberale polako-hungareze. Në këtë kontekst, zjarret ne pyjet greke janë një kujtesë tragjike e përgjegjësisë sonë kolektive si evropianë. PËRSHTATI TIRANA TODAY
Shënim:Yanis Varoufakis, ish-ministër i financave i Greqisë, është profesor i ekonomisë në Universitetin e Athinës.
