Tirana Today
  • Fillimi
  • Kryesore
  • Aktualitet
  • Politikë
  • Ekonomi
  • Opinion
  • Rajoni
  • Bota
  • Showbizz
  • Sport
  • Kulturë
  • Kuriozitete
  • Teknologji
  • Vox Pop
  • Media Marketing
No Result
View All Result
  • Fillimi
  • Kryesore
  • Aktualitet
  • Politikë
  • Ekonomi
  • Opinion
  • Rajoni
  • Bota
  • Showbizz
  • Sport
  • Kulturë
  • Kuriozitete
  • Teknologji
  • Vox Pop
  • Media Marketing
No Result
View All Result
Tirana Today
No Result
View All Result
Home Bota

Nga baruti tek nëndetëset: Armët që ndryshuan mënyrën se si zhvillohet lufta

5 vjet ago
in Bota, Kryesore, Kuriozitete, Të Gjitha
Nga baruti tek nëndetëset: Armët që ndryshuan mënyrën se si zhvillohet lufta

Njerëzimi i zhvilloi luftërat e tij më të hershme duke përdorur grushtet, shkopinjtë dhe shkëmbinjtë. Përmirësimet e mëvonshme, përfshinin armë me tehe të mprehta dhe përdorimin e shtizave. Çdo përparim në teknologjinë ushtarake, lejonte që sulmet ndaj armikut të kryheshin më shumë nga një distancë më e madhe. Ja cilat janë armët që e kanë ndryshuar më shumë mënyrën, sesi janë zhvilluar luftërat përgjatë historisë.

Baruti

Ironinikisht, baruti u shpik për herë të parë në Kinë gjatë shekulli XIXI, si një lloj ilaçi nga alkimistët, të cilët ishin në kërkim të “eliksirit” të jetës, që besohej se do të garantonte pavdekësinë. Gjatë Dinastisë Song, në fillimin e shekullit XII, baruti nisi të përdorej si zjarrvënës, dhe rreth 2 shekuj më vonë u shfaqën eksplozivët. Ishin mongolët ata që i njohën evropianët me barutin. Këta të fundit e përmirësuar cilësinë e tij, dhe nga fundi të shekullit XV, armët me barutit nisën të dominojnë fushëbetejat në kontinent.

Pushka me plumba

Për disa qindra vjet, armët me barut i detyronin fishekët të dilnin nga tytat e tyre të gjata. Por në shumë raste baruti u shpërthente qitësve në fytyrë. Plus që armët nuk kishin saktësi përtej distancave relativisht. Gjatë luftërave në Amerikën koloniale, si artileria ashtu edhe këmbësoria u bënë më vdekjeprurëse, kur u pajisën me pushkët.

Armët automatike

Pushkët automatike dhe mitralozat u shfaqën në fundin e shekullit XIX-të. Automatiku, i ngulitur në pozicione të fortifikuara, e lejonte një grup të vogël burrash që të kontrollonte

një zonë, e cila më parë do kërkonte shumë burra për ta mbrojtur. “Lufta e transheve” gjatë Luftës së Parë Botërore u shfaq pasi komandantët ushtarakë të kohës, nuk ishin në gjendje që të reagonin si duhet ndaj vëllimit të zjarrit, me të cilën përballeshin trupat e tyre në luftime.

Avioni

Vëzhgimi ajror i lëvizjeve të armikut, nisi në Evropë që gjatë Luftërave Revolucionare Franceze. Në vitin 1914, në Evropë u shfaq një mjet i ri për të vëzhguar armikun:avioni. Nuk kaloi shumë kohë, dhe vëzhguesit nisën ta qëllonin me njëri-tjetrin, me pistoleta, pushkë dhe mitraloza të montuar posaçërisht në këtë mjet novator. Shumë shpejt, atyre iu shtuan bombat. Që atëherë kontrolli i ajrit mbetet një shqetësim kryesor i strategëve ushtarakë, dhe ka të ngjarë të jetë e tillë edhe për një të ardhme të parashikueshme.

Radio-komunikimet

Më parë, komandantët mbështeteshin tek lajmëtarët dhe njësitë luftarake për të dhënë urdhra, si dhe për të marrë raporte nga gjendja në front. Shpikja e radios ndryshoi gjithçka, duke u ofruar komandantëve informacione të drejtpërdrejta dhe në kohë reale. Ato ishin edhe një mjet për dërgimin e porosive, për t’iu përgjigjur kushteve që kishin ndryshuar në terren.

Nëndetëset

Në fillim të Luftës së Parë Botërore, nëndetëset u panë me dyshim nga ushtarakët. Por pikëpamja ndryshoi kur gjermanët gati e gjunjëzuan Anglinë, përmes fushatave të saj me nëndetëse kundër anijeve tregtare britanike. E njëjta gjë ndodhi edhe gjatë Luftës së Dytë Botërore. Në Paqësor, nëndetëset amerikane fundosën më shumë se gjysmën e të gjitha anijeve që humbi Perandoria Japoneze gjatë luftës. Në fund të saj lufte, nëndetësja kishte fituar reputacionin e të qenit një armë kryesore e goditjes nga Marina.

Armët bërthamore

Bombat atomike të shpërthyera mbi Japoni afër fundit të Luftës së Dytë Botërore, e ndryshuan menjëherë natyrën e luftës. Ndërsa gjithnjë e më shumë vende pas SHBA-së, u pajisën me këtë bombë, ekzistenca e saj shërbeu për të kufizuar luftën. Kërcënimi i asgjësimit ndërkombëtar përmes shkëmbimit të plotë bërthamor midis fuqive të mëdha, e parandaloi përkeqësimin e krizave globale në një luftë tjetër botërore.

Lufta kibernetike

Imagjinoni sikur një ditë bankomatet të pësojnë të gjitha defekt, sistemi elektrik të dalë jashtë funksionit, semaforët të fiken, trenat të dalin jashtë kontrollit, komunikimet të ndërpriten. Do ishte një situatë e ngjashme me Apokalipsin. Në fakt ngjarje të tilla, të shkaktuara nga sulmet kibernetike, kanë ndodhur.

Ato janë realizuar nga SHBA dhe Izraeli kundër Iranit, si dhe nga Koreja e Veriut kundër industrisë amerikane të filmit. Lufta kibernetike, ofron mundësinë e shkatërrimit të industrisë, infrastrukturës, mbrojtjes konvencionale dhe sistemeve financiare të një armiku, përmes përdorimit të sulmeve softuerike.

Burimi i lajmit: https://www.toptenz.net/weapons-that-changed-the-way-war-is-fought.php

Përshtatur nga TIRANA TODAY

Tags: armebarutiluftenjerezimisulme kibernetike

TË LIDHURA

Makina merr flakë në tunelin e Kardhiq–Delvinë, bllokohet qarkullimi në të dy anët
Aktualitet

Makina merr flakë në tunelin e Kardhiq–Delvinë, bllokohet qarkullimi në të dy anët

20:57 | 05/11/2025
Aksident me vdekje në Krujë, humb jetën 32-vjeçari që drejtonte mjetin
Aktualitet

Plagosje me armë zjarri në Bathore, 30-vjeçari dërgohet në spital jashtë rrezikut për jetën

20:21 | 05/11/2025
Gjermania pritet të rrisë ndjeshëm ndihmën për Ukrainën, mbi 10 miliardë euro vitin e ardhshëm
Bota

Gjermania pritet të rrisë ndjeshëm ndihmën për Ukrainën, mbi 10 miliardë euro vitin e ardhshëm

18:42 | 05/11/2025
Next Post
Nuk është efektive ndaj variantit të ri, Afrika e Jugut pezullon Astrazeneca-n

Nuk është efektive ndaj variantit të ri, Afrika e Jugut pezullon Astrazeneca-n

Kryhet me sukses operacioni, Hidajeti ka një falënderim

Kryhet me sukses operacioni, Hidajeti ka një falënderim

Shtohen tensionet/ Gjermania, Suedia dhe Polonia dëbojnë diplomatët rusë

Shtohen tensionet/ Gjermania, Suedia dhe Polonia dëbojnë diplomatët rusë







JU REKOMANDOJMË

Humb 65-vjeçari në Tropojë, nisin kërkimet

Humb 65-vjeçari në Tropojë, nisin kërkimet

22:18 | 03/11/2025
Aksident i pazakontë në Lushnjë! “Ford”-i merr para tufën me bagëti

Aksident i pazakontë në Lushnjë! “Ford”-i merr para tufën me bagëti

19:07 | 03/11/2025
‘Benzi’ aksidenton për vd*kje 62-vjeçarin në Prrenjas, ndalohet drejtuesi i mjetit

‘Benzi’ aksidenton për vd*kje 62-vjeçarin në Prrenjas, ndalohet drejtuesi i mjetit

22:14 | 03/11/2025
Identifikohet autori i krimit në Gjorm të Vlorës. Policia jep detaje

Identifikohet autori i krimit në Gjorm të Vlorës. Policia jep detaje

22:26 | 01/11/2025




TË FUNDIT

Altin Dumani: Nuk ka të paprekshëm, për ne vlen prova, jo emri
Politikë

Altin Dumani: Nuk ka të paprekshëm, për ne vlen prova, jo emri

by mirseda
22:11 | 05/11/2025
0

Për kreun e SPAK, Altin Dumani, që nga krijimi i tij 6 vite më parë, SPAK ka...

Altin Dumani: Të gjitha dosjet e SPAK kanë rëndësi të lartë

Altin Dumani: Të gjitha dosjet e SPAK kanë rëndësi të lartë

22:05 | 05/11/2025
Makina merr flakë në tunelin e Kardhiq–Delvinë, bllokohet qarkullimi në të dy anët

Makina merr flakë në tunelin e Kardhiq–Delvinë, bllokohet qarkullimi në të dy anët

20:57 | 05/11/2025
Përfundon mbledhja e Ramës dhe deputetëve të PS në seli

Përfundon mbledhja e Ramës dhe deputetëve të PS në seli

20:37 | 05/11/2025
Aksident me vdekje në Krujë, humb jetën 32-vjeçari që drejtonte mjetin

Plagosje me armë zjarri në Bathore, 30-vjeçari dërgohet në spital jashtë rrezikut për jetën

20:21 | 05/11/2025
Tirana Today


© 2025 TiranaToday Dev By: Techzero1.com


© TIrana Today. All rights reserved.
Kontakt
EMAIL : [email protected]
Cel: +355694040005

Follow Us

Tirana Today

© TIrana Today. All rights reserved.
EMAIL : [email protected]
Cel: +355694040005
© 2025 TiranaToday Dev By: techzero1.com

Follow Us

No Result
View All Result
  • Fillimi
  • Kryesore
  • Aktualitet
  • Politikë
  • Ekonomi
  • Opinion
  • Rajoni
  • Bota
  • Showbizz
  • Sport
  • Kulturë
  • Kuriozitete
  • Teknologji
  • Vox Pop
  • Media Marketing

© 2025 TiranaToday Dev by : Techzero1.com