Me fillimin e bisedimeve të pranimit të Ballkanit Perëndimor, politika e zgjerimit të BE po përparon. Megjithatë, në rastin e Turqisë ka një bllokim. Në një intervistë me EURACTIV në Gjermani, Komisioneri i Zgjerimit Johannes Hahn komenton mbi zhvillimet e fundit.
Johannes Hahn ka qenë Komisioneri Austriak për Politikat e Fqinjësisë Evropiane dhe Negociatat e Zgjerimit që nga nëntori 2014.
Në një intervistë me EURACTIV në Gjermani, ai shpjegon pse Komisioni ka vendosur të rekomandojë hapjen e negociatave të pranimit me Shqipërinë dhe Maqedoninë .
Ndrërsa EURACTIV titullin e intervistë e ka shumë ironik. Hahn: Karrota për Shqipërinë dhe Maqedoninë, bashkim doganor për Turqinë.
Sipas progres raportit të fundit, Shqipëria dhe Maqedonia mund të shpresojnë për negociatat e pranimit. Cila është vështirësia me kandidatët nga Ballkani?
Me raportet e vendit, kemi paraqitur një analizë të qartë dhe gjithëpërfshirëse të gjendjes së gatishmërisë së Ballkanit Perëndimor. Në përgjithësi ka një trend pozitiv në Ballkanin Perëndimor, ndonëse ritmi i reformave ndryshon nga një vend në tjetrin. Siç është theksuar në strategjinë tonë për Ballkanin Perëndimor të botuar në shkurt, nevojitet progres, veçanërisht në sundimin e ligjit, luftën kundër korrupsionit, promovimin e klimës së investimeve dhe sipërmarrjen, si dhe përmirësimin e marrëdhënieve fqinjësore. Kjo e fundit vlen jo vetëm për Kosovën dhe Serbinë, por për të gjitha vendet e rajonit.
Fillimisht, u tha se nuk do të kishte më aderim në BE në këtë mandat. Tani, Serbia dhe Mali i Zi përballen me një perspektivë për t’u bashkuar me bllokun jo më herët se në vitin 2025, që do të thotë në mandatin e ardhshëm legjislativ. Pse kaq vonë?
Data e përmendur në strategjinë tonë të zgjerimit është thjesht indikative. Çdo vend kandidat duhet të vendosë nëse dhe kur perspektiva e pranimit në BE do të bëhet realitet. Procesi i pranimit bazohet në kushtëzimin: anëtarësimi në BE është i mundur vetëm nëse përmbushen kriteret e përcaktuara qartë dhe zbatohen reformat e nevojshme. Ne vlerësojmë progresin e secilit vend në mënyrë individuale. Dhe parimi vazhdon: Cilësia përpara shpejtësisë!
Çfarë do të thotë mbyllja e boshllëkut në Ballkan?
Zgjerimi i Ballkanit Perëndimor mund të ketë sukses vetëm nëse perceptohet nga të dyja palët – BE dhe Ballkani Perëndimor – si një fitore. Ajo është gjithashtu në interesin shumë të BE-së: ka të bëjë me eksportimin e stabilitetit për të parandaluar importimin e paqëndrueshmërisë. Është shumë e rëndësishme që BE të ketë marrëdhënie të qëndrueshme politike, në sundim të ligjit, marrëdhënie të mira fqinjësore dhe një nivel adekuat prosperiteti në lagjen tonë të afërt. Perspektiva shumë-e afirmuar e pranimit në BE, e shoqëruar me mbështetje të konsiderueshme financiare, është kontributi ynë për ta bërë këtë një realitet. Tani, vetë vendet e Ballkanit Perëndimor po e shfrytëzojnë këtë mundësi.
Ju vetë keni qenë gjithmonë i angazhuar posaçërisht për Maqedoninë. Cili është statusi aktual i këtij vendi kandidat?
Sipas sugjerimit tim, Komisioni vendosi të rekomandojë hapjen e negociatave të pranimit me ish-Republikën Jugosllave të Maqedonisë. Ky vendim është plotësisht i justifikuar. Vendi ka ardhur me mbështetjen e BE-së, që të kapërcejë një krizë të rëndë politike dhe ka bërë përparim të mirë në zbatimin e reformave të rëndësishme. Përpjekjet për të kultivuar marrëdhënie të mira fqinjësore, për shembull me Bullgarinë dhe Greqinë, por edhe me vendet e tjera të Ballkanit Perëndimor, janë shpërblyer me rekomandimet e sotme.
A ka një afat kohor të përafërt për bisedimet e pranimit me vendet e Ballkanit?
Në strategjinë tonë të prezantuar në shkurt, ne përshkruajmë hapat më të rëndësishëm të reformave që vendet e Ballkanit Perëndimor duhet të marrin në rrugën e tyre drejt pranimit në të ardhmen e afërt. Ne gjithashtu mbështesim këtë përpjekje reformash përmes gjashtë iniciativave prioritare.
2018 është një vit i veçantë për vendet e Ballkanit Perëndimor, me dy Presidencat e BE-së mbështesin në mënyrë aktive perspektivën e tyre të pranimit. Ka gjithashtu një numër takimesh të rëndësishme dhe të nivelit të lartë, të tilla si Samiti i Ballkanit Perëndimor në Sofje që do mbahet në maj, i cili do të përqendrohet në zbatimin e projekteve konkrete; dhe një samit do mbahet në qershor në Londër, i cili është i dedikuar veçanërisht për bashkëpunimin e sigurisë. Presidenca austriake gjithashtu do të kontribuojë në afirmimin dhe realizimin e perspektivës së BE-së për Ballkanin Perëndimor. Vendet e rajonit duhet të përdorin këtë mundësi historikisht unike!
Gjetjet e Komisionit mbi situatën në Turqi janë shumë negative. Megjithatë, biznesi është si zakonisht?
Një analizë gjithëpërfshirëse faktike në raportin tonë tregon se Turqia është larguar nga BE me hapa të mëdhenj dhe për fat të keq, asnjë ndryshim në këtë trend nuk është i parashikueshëm. BE ka reaguar me të vërtetë ndaj kësaj tendence: shtetet anëtare vendosën se për shkak të pengesave masive në fushën e sundimit të ligjit, për momentin nuk do të hapen kapitujt e ardhshëm. Përveç kësaj, pagesat e para-anëtarësimit (IPA) janë redaktuar ose prerë. Për shembull, ndihma para anëtarësimit për Turqinë në periudhën 2018-2020 do të reduktohet me 40%.
Kohët e fundit, Presidenti i Komisionit Jean-Claude Juncker mbajti bisedime me Turqinë. Duke pasur parasysh faktin se Turqia e Erdoganit shkon larg e më larg nga kuptimi ynë i sundimit të ligjit, a nuk do të ishte e këshillueshme të bënim një vendim të qartë në vend që të pretendonim të kishim negociatat e pranimit?
Turqia është ende një fqinj i rëndësishëm gjeostrategjikisht, me të cilin duhet të vazhdojmë bashkëpunimin tonë në fushat me interes të përbashkët. Shembulli i marrëveshjes së refugjatëve tregon se një bashkëpunim ka kuptim dhe funksionon kur të dyja palët përmbushin kushtet dhe kushtet e bëra. Unë jam ende i bindur se një modernizim i bashkimit doganor midis BE dhe Turqisë do të sjellë gjithashtu përfitime të mëdha për BE.
A ka konsiderata për një ofertë bashkëpunimi alternative, dhe nëse po, si mund të duket?
Tani është në dorë të udhëheqësve të Turqisë për të sqaruar se në cilin drejtim ata duan të shkojnë. Ata gjithmonë theksojnë se ata janë ende të interesuar për anëtarësim të plotë – por për këtë, kriteret e pranimit duhet të përmbushen. Këtu, nuk do të ketë dhe nuk mund të ketë kompromise nga ana jonë. Topi është tani me të vërtetë në gjykatën e Turqisë. Gjithashtu duhet të mbahet mend se ne kemi marrë mandatin nga shtetet anëtare për të udhëhequr negociatat e pranimit në një mënyrë të hapur. TIRANA TODAY
