Koreja e Veriut në muajt e fundit po kryen njëri pas tjetrit teste raketore që mund të mbartin koka me mbushje nukleare. Qeverisja e Kim Jong-Un ende nuk e ka arritur pragun e mospasjes kthim pas. Disa teste raketore që thuhet se kanë dal të suksesshme, SHBA-së akoma nuk i ka hapur rrugë e njohjes së një rreziku.
Por, pavarësisht paralajmërimeve dhe qortimeve që ngrihen nga disa vende të botës, program i Kores së Veriut vazhdon me të gjithë shpejtësinë. Atëherë, menjëherë në mendje vjen kjo pyetje: Përse shtetet që Koren e Veriut e mendojnë si një rrezik për të ardhmen nuk ndërhyjnë, kur programi nuklear i saj ende nuk ka arrirë pjekurinë e duhur?
Nuk është shumë e lehtë të gjesh në mënyrë të prerë përgjigjen e kësaj pyetje, por le të rendisim njëra pas tjetrës arsyet e mundshme.
SHBA dhe partnerët Perëndimor janë të privuar nga fuqia e zbatimit të ndonjë sanksioni kundër Koresë së Veriut. Siç e dini, sanksionet kundër një shteti në marrëdhëniet ndërkombëtare, klasifikohen në “masa që përfshijnë dhe nuk përfshijnë përdorimin e forcës”.
Ndërprerja e komunikimit dhe dhënia fund e marrëdhënieve diplomatike, ndërprerja e marrëdhënieve ekonomike, embargo, radhiten tek masat që përfshijnë përdorimin e forcës. SHBA dhe shumë vende Perëndimore në marrëdhëniet me Korenë e Veriut nuk janë të pranishme në asnjërën nga këto hapësira që numëruam.
Meqenëse diçka që nuk ekziston s’mund të ndërpritet, atëherë zbatimi i ndonjë sanksioni kundër Koresë së Veriut nuk mund të jetë temë diskutimi. Kur vjen puna tek sanksionet që përmbajnë përdorimin e forcës, edhe këto renditen si, shfaqje force, izolim dhe operacione ushtarake me forcat tokë-ajër-det.
Mundësia që SHBA dhe/ose ndonjë shtet tjetër në mbështetjen e saj të fillojnë një operacion ushtarak kundër Kores së Veriut, është zero, por ka edhe prej atyre që vlerësojnë se këto kërcënime deri diku i kanë shërbyer SHBA-ve.
Përleshja e hegjemonisë botërore e periudhës që po vjen do të jetë mes SHBA dhe Kinës. Kjo përleshje do të përjetohet më së shumti në Azinë e Largët dhe Paqësor.
SHBA e ka të pamundur të përballet e vetme me Kinën. Kina duhet “rrethuar” nga pikëpamja ushtarake dhe ekonomike. Për këtë arsye, duke filluar nga periudha Clinton, qendra e rëndesës në pozicionimin botëror të ushtrisë së SHBA filloi të mbartej nga boshti Evropë-Lindje e Mesme drejt boshtit Lindja e Largët-Paqësor.
Afrimin SHBA –Indi duhet ta vlerësojmë në të njëjtën mënyrë. Nuklearizimi i Kores së Veriut me mbështetjen e Kinës e shumta mund të shqetësoj Japoninë dhe Koren e Jugut. Dhe rreziku që perceptohet nga Koreja e Veriut, po rrit mbështetjen e “Brezit të Verdhë” që SHBA po përpiqet të krijoj kundër Kinës.
Me shumë gjasa rrethimin e Kinës nga SHBA, asnjë strategjik Amerikan nuk do ta quaj Doktrina e Brezit të Verdhë/Yellow Tier Doctrine.
Sido që ta quajnë ta quajnë, mes sigurimit të mbështetjes rajonale që SHBA kanë punuar të ndërtojë kundër Kinës dhe programit nuklear të Kores së Veriut, ka një lidhje të drejtpërdrejtë. Për aq kohë sa Koreja e Veriut vazhdon të zgjasë testet nukleare tre gjëra do të ndodhin:
1. SHBA dhe Kina do të ulen në tavolinën e pazareve për hegjemonin rajonale dhe botërore. Por duke parë shumë shembuj të njëjtë në histori, mund të themi që ky pazarllëk mund të përfundoj me dështim.
2. Vendet që perceptojnë kërcënim nga Kina dhe Koreja e Veriut, do t’i japin një mbështetje të fuqishme prezencës ushtarake të SHBA-ve në Pacifik.
3. Tensioni SHBA-Rusi që është tema më e nxehtë e ditëve tona, Kinën do ta konsiderojë si kërcënim të përbashkët dhe vendin do t’ia lënë një bashkëpunimi në distancë.
Ekuilibri i forcës gjithmonë ndërtohet; kur bëhet fjalë përfshirja e armëve nukleare ndërtohet me patjetër.
Gazeta Turkiye, Prof. Dr. Çagri Erhan/TIRANA TODAY
