Pas shpalljes së pluralizmit pak muaj më parë, vizita e Sekretarit Amerikan të Shtetit, Xhejms Bejker në Tiranë më 23 qershor 1991, ishin ngjarja e dytë madhore për Shqipërinë post-komuniste, e cila ndodhej në një krizë të thellë e të gjithanshme.
Në artikullin e saj prestigjiozja “The New York Times”, përshkruan entuziazmin e jashtëzakonshëm të mbi 300 mijë shqiptarëve që kishin sfiduar vapën përvëluese, për të mirëpritur në sheshin Skënderbej përfaqësuesin e një shteti, tek i cili shqiptarët mbanin shpresa se do t’i nxirrte shpejt nga prapambetja e madhe ku i kishte lënë diktatura.
Bejker që vizitoi kryeqytetin e Shqipërisë, pak javë pas rivendosjes së marrëdhënieve diplomatike mes dy vendeve, dhe pak ditë pas rrëzimit të qeverisë komuniste, dhe formimit të një qeverie të re të përkohshme me përfaqësues nga pozita dhe opozita, e bëri të qartë në fjalën e tij se ai nuk kishte ardhur me një Plan Marshall për Shqipërinë, edhe pse kishte sjellë një paketë ndihme prej 6 milionë dollarësh në qumësht pluhur, ilaçe dhe pajisje mjekësore.
Megjithatë, udhëheqësit e opozitës me në krye liderin demokrat Sali Berisha, ia shitën në mënyrë diabolike shqiptarëve këtë vizitë, sikur SHBA-ja kishte premtuar “çekun e bardhë” për Shqipërinë.
Sipas asaj “logjike”, dollarët do të derdheshin lumë, dhe hallet do të përfundonin brenda pak vitesh. Me “çekun e bardhë” që nuk mbërriti kurrë, ata justifikuan pak muaj më vonë famëkeqen “terapi të shokut”, recetën ekonomike të neo-monetaristëve, që mbylli dhjetëra fabrika e uzina në vend, nxori qindra mijëra njerëz në asistencë, duke marrë 80 për qind të pagës, edhe pse rrinin në shtëpi.
Mashtrimi i madh me “çekun e bardhë”, pasoi më vonë abuzime skandaloze me pronat, me ligjin 7501, dhe dukurinë e firmave piramidale, që shkaktoi më 1997-ën një kaos që vendi nuk e përjetoi as në muajt e parë pas shembjes së diktaturës.
TIRANA TODAY
