Mjekët obstetër-gjinekologë shprehen se shumica e grave shtatzana në Shqipëri kanë nisur të kryejnë kontrollin ekografik obstetrikal në javët 18-22 të shtatzanisë. Sipas tyre, qëllimi i kontrollit në javën e 18-22 është që të kontrollohet nëse fëmija ka zhvillim normal. Ky kontroll kryhet me qëllim që të shihet nëse ka anomali të rritjes dhe zhvillimit strukturor të fëmijës ose anomali të zemrës, si dhe për të kontrolluar pozicionin e placentës.
Mjekët theksojnë se, tashmë po krijohet një traditë ku prindërit kanë synim të kontrollojnë shëndetin e fetusit dhe jo gjininë. Dhe, megjithëse asnjë kontroll obstetrikal nuk është i detyrueshëm gjatë shtatzanisë, ai sugjerohet si një mënyrë për të shmangur pasiguritë dhe për të evidentuar në kohë disa prej anomalive.Sipas mjekëve obstetër, çdo femër shtatzanë duhet ti nënshtrohet një ekografie të tillë.
Çfarë do të mund të shihet në ekon morfologjike
Ekografia morfologjike zgjat rreth 15-20 minuta. Fillimisht mjeku do të tregojë rrahjet e zemrës dhe pjesë të fëmijës, si fytyra dhe duart, përpara se ta shohë fëmijën me hollësi. Gjatë kësaj ekografie ekzaminohet fetusi në mënyrë të detajuar nga lartë poshtë. Organet e brendshme të bebes ekzaminohen nëpërmjet seksioneve tërthore, të cilat janë të vështira për t’u kuptuar nga pacientja. Në eko, kockat duken të bardha, lëngu i zi dhe indet e buta duken në ngjyrë gri dhe me njolla. Ndërkohë, koka ekzaminohet e para, zakonisht, për të parë formën dhe strukturat e brendshme. Disa probleme të rënda të trurit janë të dukshme në këtë fazë. Mjeku obstetër kontrollon fytyrën e fëmijës, për të parë nëse ka ndonjë çarje në buzë.
Eshtë e rëndësishme që shtylla kurrizore të kontrollohet në pamje gjatësore dhe tërthore, për t’u siguruar që të gjitha vertebrat të jenë të puthitura me njëra tjetrën dhe që shtylla kurrizore mbulohet nga lëkura në pjesën e pasme. Pareti abdominal i bebes kontrollohet, gjithashtu, për t’u siguruar që mbulon të gjitha organet e brendshme në pjesën e përparme. Zemra kontrollohet për të parë madhësinë dhe formën. Dy dhomat e sipërme ose “veshoret” dhe dy dhomat e poshtme ose “barkushet” duhet të jenë me përmasa të barabarta dhe valvulat duhet të hapen e të mbyllet për secilën rrahje të zemrës. Stomaku duhet të jetë i dukshëm poshtë zemrës. Bebja gëlltit një pjesë të likidit amniotik në të cilin pluskon. Kjo bën që stomaku të shihet si flluskë e zezë. Gjithashtu, mjeku ekograf kontrollon nëse fëmija ka dy veshka dhe nëse urina rrjedh lirisht në fshikëz. Nëse fshikëza është e zbrazur, ajo duhet të mbushet gjatë kontrollit të ekos dhe do të jetë më lehtë për t’u parë! Duart dhe këmbët ekzaminohen dhe shikohen gishtat e duarve dhe të këmbëve.
Placenta, kordoni ombilikal dhe likidi amniotik kontrollohen të gjitha. Placenta mund të jetë në murin e përparmë apo të pasmë të mitrës, zakonisht sipër, ndaj mund të përshkruhet si “fundike” në raportin e ekos. Disa placenta përshkruhen si “previa”, pasi arrijnë deri poshtë apo mbulojnë qafën e mitrës. Nëse placenta është previa, një ekografi tjetër do të programohet për tremujorin III, kohë në të cilën një pjesë e mirë e placentave largohen nga cerviksi.
Mund të numërohen tri enët e gjakut në kordonin e kërthizës. Duhet të ketë sasi të mjaftueshme të lëngut amniotik që rrethon beben dhe e lejon të lëvizë lirisht në këtë fazë. Ndërkohë, nëse ka një historik lindjesh të parakohshme apo një abort në fazë të vonë, mund të kryhet një kontroll për matjen e qafës së mitrës nëpërmjet ekos transvaginale.
Çfarë nuk dallohet
Mjekët obstetër thonë se, rreth gjysma e të gjitha anomalive madhore mund të shihet gjatë kontrollit në eko, ndërsa gjysma tjetër jo. Ndaj, edhe nëse kontrolli rezulton normal, ka një mundësi të vogël që bebja ende të ketë një problem. Disa probleme, si defektet e plota në zemër, bllokimet e zorrëve, e sidomos autizmi mund të mos jenë të dukshme deri në fund të shtatzënisë. Po ashtu, çarjet e qiellzës brenda gojës së bebes janë më të vështira për t’u parë dhe, shpesh, nuk kapen nga ekografia.
