Në një artikull të postuar nga AFP, shkruan për dhunën ndaj grave në Ballkan. Duke folur për Shqipërinë iu ka referuar vrasjes së gjyqtares Fildes Hafizi, si dhe dhunimit të shqiptares tjetër Merita Doçi. Në Shqipëri, policia regjistroi rreth 3,000 raste të dhunës në familje dhe nxori 1,643 urdhra për mbrojtje në të gjithë popullsinë prej 2,8 milionë në mes të janarit dhe shtatorit.
Në të gjithë vendet e Ballkanit, aktivistët thonë se shkalla e vërtetë e abuzimit nuk është raportuar sakte për shkak të mungesës së mbështetjes dhe vetëdijes.
“Mendjet në Shqipëri sot janë ende të ndikuara nga modeli patriarkal, duke e vënë njeriun në një pozitë dominimi mbi gruan e nënshtruar”, tha Ana Ruci nga shoqata e grave në Tiranë.
– “Askush nuk bën asgjë”
Shqetësime të ngjashme janë shprehur në Shqipëri, ku për muaj të tërë Merita Doçi ka frikë të largohet nga shtëpia e saj në qytetin perëndimor të Fushë-Krujës.
Ajo do të punonte në fillim të korrikut kur ish burri i saj doli në rrugë dhe filloi ta rrihte me hekurt, tha ajo për AFP, duke treguar plagët në kokë dhe trup.
E mbuluar në gjak, ajo arriti të shkonte në stacionin më të afërt të policisë dhe u dërgua në një dhomë urgjence të spitalit.
Pavarësisht hapjes së procedurave ligjore kundër bashkëshortit të saj të arratisur dhe marrjes së katër urdhëresave mbrojtëse nga autoritetet, ajo tha se nuk ka marrë asnjë siguri shtesë.
Në muajin gusht, një gjykatëse shqiptare dhe nënë e tre fëmijëve, Fildes Hafizi, u vra nga ish-bashkëshorti i saj, pavarësisht se i ishte apeluar policisë dhe autoriteteve ligjore për ndihmë.
“Vdekja e një gjyqtareje, e cila i njihte të gjitha instrumentet e ligjit por nuk mund t’i përdorë për të mbrojtur jetën e saj, është dekurajuese për gratë që nuk e njohin ligjin”, tha Vjollca Mece, avokate e të drejtave të njeriut.
Në shtëpinë e sigurt të Beogradit, Doçi dhe djali i saj kthehen për të mbajtur natën, dhe ata mbajnë një sëpatë pranë derës, në rast se burri i saj i mëparshëm përpiqet të kthehet për ta vrarë atë.
“Unë jam ende e kërcënuar dhe nuk ka polici, asnjë gjykatë, asnjë prokurori. Askush nuk bën asgjë”, tha Doçi.
Në Serbi
Në një shtëpi të ku janë të strehuara gratë e dhunuara në Beograd, njëra prej tyre Aleksandra ka folur për dhunën që ka ushtuar partneri i saj. Ashtu si shumë gra anembanë rajonit të Ballkanit, ajo luftoi për të marrë ndihmë nga autoritetet.
“Një polic tha më tha se nuk pa prova të abuzimit dhe se ai nuk ishte as mjek, as psikolog, kështu që ai nuk mund të më ndihmonte”, tha nëna e 33-vjeçares serbe për AFP.
“Është fjala jote kundër fjalës së tij, nuk mund të bëni asgjë,” kujton ajo, fjalët e thëna nga policia.
Përpara, Ditës Ndërkombëtare për Eliminimin e Dhunës kundër Grave, e cila bie të shtunën, aktivistët paralajmërojnë se goditja e abuzimit në familje mbetet të thella në të gjithë Ballkanin dhe se nuk është bërë mjaftueshëm për ta ndaluar atë.
“Policia reagon ngadalë dhe jo si duhet, por më i keq është gjyqësori, i cili është shumë i ngadalshëm. Gjyqtarët nuk janë të vetëdijshëm sa duhet duhet për problemin e dhunës në familje”, tha Vesna Stanojeviç, e cila drejton shtëpinë e strehimit të grave të dhunuara të Beogradit.
Aleksandra, emri i të cilit ka ndryshuar për të mbrojtur identitetin e saj, më në fund mori ndihmë pasi ajo këmbënguli që ajo të ngrinte padi dhe shërbimet sociale e dërguan atë dhe fëmijën e saj në shtëpinë e sigurt.
Por të tjerët nuk janë aq me fat.
Brenda një jave në korrik të këtij viti, dy burra vranë gratë e tyre në qendrat e kujdesit social në Beograd, duke bërë thirrje për masa urgjente për të trajtuar këtë dhunë.
Një burrë e rrahu gruan e tij në vdekje me një gur para tre bijve të tyre, sapo ai kishte dalë nga burgu.
Disa ditë më vonë, një burrë theri gruan e tij për vdekje dhe tentoi të mbyste djalin e tij katërvjeçar, duke plagosur tre punëtorë të shërbimit social që kishin tentuar ta ndalonin atë.
Një ligj i ri serb në qershor kërcënon dënime për autoritetet që nuk merren me abuzimin në familje, por aktivistët thonë se policia mbetet nën-trajnuar dhe procedurat ligjore ende nuk zbatohen.
– Lufta dhe varfëria
Sipas Rrjetit të Grave kundër Dhunës në Serbi, dhe një koalicion i OJQ-ve, 33 gra u vranë vitin e kaluar në shtëpi nga partnerët abuzivë ose anëtarë të tjerë të familjes.
Ministria e të drejtave të njeriut në Bosnje thotë se më shumë se gjysma e grave dhe vajzave mbi moshën 15 vjeçare kanë qenë viktima të ndonjë forme të dhunës.
Rreth 70 përqind e grave kanë pësuar dhunë në familje në Kosovë, sipas një sondazhi të vitit 2015 nga Rrjeti i Grave të Kosovës.
Grupet e grave në ish-Jugosllavi thonë se varfëria endemike dhe trauma nga luftërat e Ballkanit në vitet 1990 kanë nxitur gjithashtu abuzimin në familje në të gjithë rajonin.
Bashkimi Europian në maj përshkroi dhunën kundër grave si “një nga çështjet më të mëdha sociale” në Ballkan, ndërsa nisi një projekt me agjencinë e UN Ëomen, për të rritur ndërgjegjësimin për këtë çështje dhe për të fuqizuar gratë dhe vajzat.
Vitin e kaluar një video u transmetua në internet nga një vajzë në qytetin e Rahovecit, në Kosovën perëndimore, duke e rrahur dhe zvarritur pranë shkollës së mesme – derisa ajo nuk ishte në gjendje të ecë – nga xhaxhai i saj, i cili ishte mësues në shkollë.
Zyrtarët e policisë lokale kanë luajtur incidentin dhe mësuesi i shkollës tha se ishte një çështje familjare.
“Shoqëria kosovare, gjatë viteve, ka pranuar përdorimin e dhunës në familje si një formë e edukimit dhe disiplinës për fëmijët”, tha Rrjeti i Grave të Kosovës, një grup ombrellë i organizatave të të drejtave. TIRANA TODAY
