Ka disa gjendje shëndetësore simptomat e të cilave shfaqen shumë vonë, duke bërë të pamundur identifikimin e tyre dhe mundësinë për ti kuruar në kohë. Shumica e këtyre sëmundjeve janë shumë të përhapura në popullatë, në grupmosha të ndryshme. Ja cilat janë gjashtë sëmundje, simptomat e të cilave shfaqen shumë vonë.
Tension i lartë i gjakut
Në qoftë se tensioni i gjakut është më poshtë se 120/80mmHg atëherë presioni i gjakut është normal dhe mjaft i shëndetshëm.
Në qoftë se tensioni është mbi 120/80 mmHg dhe më pak se 140/90 mHg ekziston rreziku për t’u bërë hipertensivë, prandaj duhet të merren menjëherë disa hapa për të përmirësuar stilin e jetës të tilla si: ndalimi i pirjes së duhanit nëse personi është një duhanpirës; reduktimi i peshës së trupit në nivel të shëndetshëm; të qenurit më aktivë; të ushqyerit me më shumë perime dhe fruta, të zvogëlohet sasia e marrjes së kripës dhe të kufizohet sasia e marrjes së yndyrës.
Në qoftë se tensioni është rreth apo mbi 140/90 mmHg, duhet të kontaktohet personeli i kujdesit shëndetësor për të parë nëse personi ka tension të lartë të gjakut, apo nëse ka lindur nevoja e marrjes së trajtimin me mjekime për të parandaluar infarktin e zemrës dhe goditjen në tru.
Apnea e gjumit
Nuk lidhet vetëm me mbipeshën. Gjysma e grave mes moshës 20-70 vjeç vuajnë nga apnea obstruktive e gjumit. Kjo gjendje – ku njerëzit përjetojnë bllokim të frymëmarrjes ndërsa flenë – lidhet me një rrezik më të lartë të zhvillimit të sëmundjeve të zemrës dhe diabetit të tipit 2. Gratë janë më të rrezikuara të diagnostikohen me apnea të gjumit, duke qenë se simptomat e tyre janë më delikate. Në vend që të gërhasin ose të jenë të përgjumura gjatë ditës, ato kanë dhimbje koke në mëngjes, luhatje të humorit dhe plogështi, simptoma këto që shpesh injorohen nga gratë. Një tjetër simptomë e mundshme: pagjumësia. Gratë mund të zgjohen në mes të natës duke qenë për shkak të problemeve me frymëmarrjen.
Glaukoma
Glaukoma është një grup sëmundjesh të syrit që shkaktojnë dëmtim progresiv të nervit optik në pikën ku ai lejon syrin të transportojë informacionin vizual në tru. Nëse lihet pa trajtuar, shumë tipa të glaukomës zhvillohen (pa paralajmëruar simptoma të dukshme tek pacienti) drejt përkeqësimit gradual të shikimit, që mund të çojnë edhe deri në verbërim. Për sa kohë që nuk trajtohen, dëmtimi i shikimit është përgjithësisht i pakthyeshëm, prandaj shpesh glaukoma përshkruhet si “sëmundje e heshtur e verbërisë” ose si “hajdute e qetë e shikimit”.
Diabet
Shumë njerëz që preken nga diabeti i tipit 2 nuk ia kanë idenë që janë të sëmurë derisa analizat e gjakut të tregojnë për nivele jonormale të sheqerit në gjak, apo derisa sëmundja të përparojë dhe të fillojnë të shfaqen ndërlikime serioze. Në pjesën më të madhe rasteve nuk shfaqen që në fillim simptomat e diabetit. Në disa raste janë “shenja tinëzare”, që mund të ngatërrohen lehtësisht. Disa nga simptomat e para të diabetit që njihen mirë janë: etje e shtuar, urinim të shpeshtë, humbje ose shtim në peshë. Të tjerat, si problemet me mishrat e dhëmbëve, vijat e errëta në lëkura (gjendje e quajtur ndryshe “acanthosis nigrican”), mpirjet e duarve apo këmbëve, rënia e dëgjimit dhe shikimit, mund të ngatërrohen lehtësisht, si nga profesionistët e mjekësisë ashtu edhe pacientët.
Sindroma policistike e vezoreve
Një problem që lidhet me çrregullimet e ciklit menstrual është sindroma policistike e vezores (PCOS). Edhe pse kjo sindromë lidhet me çrregullim të ciklit apo mosardhje të menstruacioneve, mund të ngatërrohet shumë lehtë. Për ciklin e çrregullt ndoshta mund të fajësoni faktorë të tjerë. Ose, meqë sindroma policistike e vezores karakterizohet nga shumë pak simptoma (dhe nuk diagnostikohet me një test të thjeshtë), mund të ngelet e pa diagnostikuar. Sipas ekspertëve, 5-10% e femrave vuajnë nga kjo sindromë.
Ashtu siç nuk ka vetëm një test për të diagnostikuar sindromën policistike të vezores, nuk është edhe një simptomë e vetme që tregon për prezencën e kësaj sëmundjeje. Periodat e çrregullta ose mungesa e tyre mund të jetë një shenjë. Aknet, rënie të shumta të flokëve, infertiliteti dhe shtimi në peshë lidhen gjithashtu me sindromën policistike të vezores.
Kanceri i mushkërisë
Kanceri i mushkërive është një ndër sëmundjet më vdekjeprurëse, duke ia kaluar edhe kancerit të gjirit, prostatës dhe zorrës së trashë së bashku. 90% personave që preken nga kanceri i mushkërive janë duhanpirës. Shenjat e këtij lloj kanceri fillojnë të bëhen më të dukshme vetëm kur sëmundja ka avancuar dhe rreziku i vdekjes është shumë i lartë.
