27 vjet më parë, mijëra qytetarë rrëzuan përmendoren e diktatorit, Enver Hoxha, në mesin e “Sheshit Skënderbej” në Tiranë. Pas një rezistence fillestare me plumba gome dhe gaz lotsjellës, policia dhe forcat speciale i hapën rrugë ndodhjes së asaj që ishte e pashmangshme.
Në ekstazë, turma e tërhoqi zvarrë bustin e Hoxhës nëpër rrugët e kryeqytetit, ashtu siç diktatori në të gjallë, kishte marrë zvarrë popullin e tij për një gjysmë shekulli.
Mijëra buste të mëdhenj e të vegjël, u hoqën pas asaj dite anembanë vendit. Piedestalet qëndruan më këmbë edhe për disa vite, deri kur sheshet e qyteteve ndërruan pamje.
Megjithatë, Enverizmi, më pak si ideologji, dhe me shumë si mënyrë të menduarit dhe vepruari, mbijetoi. Mbijetoi në gjirin e shumë familjeve, që në pjesën dërrmuese nuk u shkëputën dot nga patriarkalizmi, diktati i njëshit dhe dhunës barbare ndaj të tjerëve përreth.
Mbijetoi në marrëdhëniet e përditshme shoqërore, ku arroganca, logjika e të fortit, triumfuan mbi arsyen dhe sjelljen e kulturuar. Mbijetoi sigurisht në politikë, e cila e vazhdoi luftën e klasave në administratën publike, duke hequr nga puna kundërshtarët, dhe vendosur militantët e krahut të vet politik.
Mbijetoi në jetën e partive politike, që u shndërruan në feude të kryetarëve të brumosur me parimet e marksizëm-leninizmit. Çdo 5 Maj apo 29 Nëntor, shumëkush sheh me përbuzje, apo edhe humor disa të moshuar që parakalojnë në varreza, me fotot e diktatorit nëpër duar.
Megjithatë, një sondazh i një OJQ-je më sponsorizimin e OSBE-së, konstatoi dhjetorin e vitit 2016, se gati gjysma e shqiptarëve kanë një pikëpamje pozitive për komunizmin dhe Enver Hoxhën. Disa nga e djathta e hodhën poshtë si të manipuluar nga Edi Rama. Të tjerë më gjakftohtë u munduan të analizojnë shkaqet e këtij popullariteti.
Mungesa kronike e rendit publik, pasiguria e madhe për jetën, ekonomia e dobët për shumicën, papunësia, zgjerimi i frikshëm i hendekut mes pak të pasurve dhe gjithë të tjerëve që luhaten mes mbijetesës dhe mjerimit, janë disa nga faktorët e kësaj nostalgjie.
E në këtë drejtim, të thuash që klasa politike e tranzicionit ka dështuar ta bëjë demokracinë shumë më të pëlqyeshme nga tirania, është më e pakta.
Enverizmi mbetet gjallë prej hallexhinjve, por atë e mbajnë kryesisht gjallë ata që bëjnë “politikën e madhe”, ata që kanë ngritur në mënyra të errëta pasuri marramendëse, kanë depozituar sasi të mëdha e të pajustifikueshme parash në banka brenda e jashtë vendit, ata që pozojnë duke fshirë djersën e ballit me euro, ata që ia shijuan lezetin dje dhe po ia ndjejnë edhe sot sundimit e nëpërkëmbjes së shqiptarëve.
ALKET GOCE, TIRANA TODAY
