Turqia është konsideruar gjithmonë një urë midis Lindjes dhe Perëndimit. Gjurma gjeografike e saj prek dy kontinente; zona e saj e madhe, popullsia dhe zhvillimi i madh ekonomik e bëjnë Turqinë një shtet të rëndësishëm.
Aktualisht, Turqia duket se po rizbulon Ballkanin Perëndimor, duke synuar ndikimin e saj të gjerë politik. Rajoni është në qendër të vëmendjes së Turqisë, pasi Ankaraja rrit ndikimin e saj dhe bëhet një fuqi konkurruese në BB, përveç Rusisë, Kinës dhe BE.
Turqia është partneri më ekonomikisht i përfshirë në rajon. Që nga viti 2000, Turqia ka marrë një rol aktiv, duke vënë theksin më të madh në Bosnje-Hercegovinë dhe Kosovë si vende myslimane. Qeveria turke përpiqet për një rol ndërmjetësues midis vendeve të Ballkanit Perëndimor, duke aplikuar qasje të reja ndaj problemeve me fqinjët e saj.
Duke e quajtur Shqipërinë dhe Kosovën si motrat e saj të vogla, për shkak të shumicës së popullsisë së tyre myslimane pas 500 vitesh pushtim, nuk e penguan Turqinë nga vendosja e marrëdhënieve të mira edhe me vendet ortodokse.
Strategjia e BE për Ballkanin Perëndimor ndez polemika midis shteteve të Ballkanit
Merrni shembullin e Serbisë. Vizita e Erdoganit në Serbi vitin e kaluar tregoi se marrëdhëniet e tyre të ndërsjella janë të rëndësishme për të ardhmen e Serbisë. Në fakt, Beogradi e mbështeti Erdoganin gjatë grushtit të shtetit, duke e quajtur atë formën më të lartë të terrorizmit.
Qeveria serbe deklaroi se nuk kanë asgjë me rivalin e Erdogan, Gulen. Serbia kërkon lidhje të pastra në marrëdhëniet e saj me vendet e tjera, tha Vuçiç në takimin me kreun turk. Gjatë vizitës së Erdoganit në Novi Pazar, një qytet në jug-perëndim të Serbisë me një popullsi të madhe myslimanë boshnjake, të dy liderët thanë se qyteti përfaqëson urën lidhëse midis Serbisë dhe Turqisë.
Erdogan e quajti Vuçiç “miku i dashur”, duke premtuar se do t’i mbështesë investimet turke në Serbi. Janë nënshkruar 12 marrëveshje dypalëshe, duke u përpjekur të mbajnë vëllimin e tregtisë dypalëshe nga 800 milionë dollarë në vit.
Qëndrimi i orientimeve të ndryshme të kaluarës nuk e pengoi Turqinë të bashkohej me Serbinë në forma të ndryshme të skemave të bashkëpunimit rajonal në sisteme të ndryshme ndërkombëtare. Që nga ndryshimet strukturore dhe politike të Serbisë në vitin 2000, Beogradi ka bërë ndryshime të rëndësishme në politikën e saj të jashtme.
Ndoshta është hera e parë që Serbia dhe Turqia ndajnë qëllime të ngjashme të politikës së jashtme, përveç Kosovës sigurisht. Çështja delikate e pavarësisë së Kosovës ende i ndan. Turqia e njohu menjëherë statusin e Kosovës, por Serbia është e vendosur të mos e njohë, pavarësisht presionit nga BE.
Në BiH, Turqia renditet e treta në investimet e huaja, kryesisht në sistemin bankar, bujqësi dhe turizëm.
Ndërkohë që investimet turke në Maqedoni tentojnë të vlerësohen nga 475 milionë deri në 1 miliardë dollarë në vëllimin e tregtisë, kryesisht në sektorin e ndërtimit, energjisë dhe bujqësisë. Kryeministri Zaev shpesh ka ftuar bizneset turke që të investojnë në zonat e lira të Maqedonisë që do të shërbejnë si një portë për në Evropë.
Marrëdhëniet e Turqisë me Shqipërinë janë të mira, edhe pse shqiptarët mendojnë se i përkasin plotësisht Evropës. Shndërrimi i shumicës së popullsisë në Islam, gjatë pushtimit turk të shekullit të 15-të, kryesisht konsiderohet si regresiv për shqiptarët. Pas viteve 1990, ka pasur investime të rëndësishme turke në Shqipëri në fushën e infrastrukturës dhe telekomunikacionit. Lidhjet janë normale, megjithëse jo aq afër sa me Kosovën, ku ndikimi i Turqisë është më i madh, për shkak të shumë kosovarëve që u strehuan në Turqi pas pushtimit serb në fillim të shekullit të kaluar.
Kohët e fundit, marrëdhëniet turke me Kosovën janë testuar, pas dëbimit të gjashtë zyrtarëve turq nga vendi disa javë më parë. Shtetasit turq punonin për institucionet arsimore të Gulenit, të fajësuar nga presidenti turk për grusht shteti dy vjet më parë. Kryeministri i Kosovës Haradinaj ishte kundër deportimit të tyre dhe shkarkoi Ministrin e Brendshëm dhe Shefin e Agjencisë së Inteligjencës.
Erdogan ishte i ashpër me gjykimin e tij për deportimet. Ai e quajti atë një gabim historik dhe një turp për kryeministrin e Kosovës. Sipas qeverisë kosovare, deklarata të tilla janë shqetësuese, pasi vijnë nga udhëheqësi i një vendi partner dhe nuk kontribuojnë në forcimin e miqësisë dhe bashkëpunimit të ndërsjellë. Kosova është një vend sovran dhe nuk mund të pranojë presion nga jashtë. Pas incidentit, mediat turke synonin kryeministrin kosovar Haradinaj, duke mbajtur që ai mohon të jetë mysliman, pi alkool dhe është një shpenzues i madh.
Duke qenë pothuajse një diktator në Turqi, Erdogan dëshiron të ushtrojë dhe të zgjerojë fuqinë e tij për çështje të ndryshme edhe në vendet e vogla myslimane si Kosova. Por për Kosovën, e cila ka pësuar shumë nën sundimin e të tjerëve, duke qenë sovrane në vendimet e saj është vendimtare.
Turqia tani ka duart e saj në të gjithë Ballkanin Perëndimor përmes investimeve.
Mungesa e përparimit të Turqisë drejt pranimit në BE dhe mungesa e rezultateve të ngurta në zgjerimin e BE-së në lidhje me projektin e Ballkanit Perëndimor kanë nxitur Turqinë të zgjerojë përpjekjet e saj për të krijuar lidhje më të ngushta me vendet e rajonit.
Kina dhe Rusia po bëjnë të njëjtën gjë. Politikat e dështuara të BE në Ballkanin Perëndimor do të bëjnë që rajoni të shohë më shumë përpjekje lindore, me qëllim që këtë herë të pushtojë rajonin në mënyrë paqësore. TIRANA TODAY
