Agjencitë hapësinore amerikane dhe evropiane (NASA dhe ESA) kanë njoftuar se teleskopi hapësinor James Webb ka zbuluar dy galaktika të ndritshme të papritura, të cilat janë ndër më të hershmet dhe më të largëtat e vëzhguara ndonjëherë. Dy galaktikat vlerësohen të jenë përkatësisht vetëm 350 dhe 450 milionë vjet të vjetra pas “Big Bengut” fillestar që krijoi universin. Mbajtësi aktual i rekordit për distancën në hapësirë dhe kohë ishte një galaktikë që ekzistonte 400 milionë vjet më parë pas “Big Bengut” dhe u gjet në vitin 2016 nga teleskopi Hapësinor Hubble.
Shkëlqimi i lartë i dy galaktikave kaq të reja por relativisht të vogla është një enigmë për shkencëtarët. Dy galaktikat ishin deri tani “të padukshme” për teleskopët e tjerë më pak të fuqishëm. Vëzhgimi i dritës së objekteve qiellore shumë të largëta, i cili ka bërë një udhëtim të gjatë në Tokë, do të thotë që astronomët po shohin njëkohësisht atë që ekzistonte shumë larg në të kaluarën.
Studiuesit, të udhëhequr nga Marco Castellano i Institutit Kombëtar të Astrofizikës në Itali dhe Rohan Naidu i Qendrës Harvard-Smithsonian për Astrofizikën në SHBA, bënë publikime përkatëse në revistën e astrofizikës “The Astrophysical Research Letters”, ndërsa NASA mbajti një lidhje të ngjashme. konferencë për shtyp për zbulimin. Vëzhgimet e reja të James Webb i shtynë astronomët të arrijnë në përfundimin se në ditët e para kishte një numër të papritur të madh galaktikash shumë më të shndritshme se sa pritej.
“Gjithçka që shohim është e re. Webb na tregon se ekziston një univers shumë i pasur përtej asaj që kishim imagjinuar. Edhe një herë universi na ka befasuar. Këto galaktika të hershme janë shumë të pazakonta në shumë mënyra. Ato janë shumë të ndryshme nga galaktika jonë ose nga galaktika të tjera të mëdha që shohim sot rreth nesh”, tha Tommaso Trew nga Universiteti i Kalifornisë, Los Anxhelos (UCLA).
“Ky është një kapitull krejtësisht i ri në astronomi. Është si një gërmim arkeologjik, kur gjen papritur një qytet të humbur ose diçka për të cilën nuk dinit asgjë”, tha Paola Santini nga Observatori i Romës.
“Megjithëse distancat e këtyre galaktikave të hershme duhet të konfirmohen nga spektroskopia, shkëlqimet e tyre ekstreme janë një enigmë e vërtetë, një sfidë për të kuptuarit tonë të formimit të galaktikave”, vuri në dukje Pascal Oes nga Universiteti i Gjenevës.
“Ne gjetëm diçka tepër magjepsëse. Këto galaktika duhet të kenë filluar të formohen vetëm 100 milionë vjet pas Big Bengut. Askush nuk priste që ‘epokat e errëta’ të përfundonin kaq shpejt. Është mbresëlënëse që ne shohim galaktika kaq të ndritshme në një moshë kaq të hershme”, vuri në dukje Garth Illingëorth nga Universiteti i Kalifornisë, Santa Cruz.
Kostoja prej 10 miliardë dollarësh e James Webb, lëshuar vitin e kaluar në dhjetor, e bën atë teleskopin më të madh dhe më i fuqishëm i dërguar ndonjëherë në hapësirë, që rrotullohet rreth Diellit në një distancë prej 1.6 milionë kilometrash nga Toka. /abcnews.al
