Londër – Britania ishte e përçarë si kurrë më parë. Vendi i kishte kthyer shpinën Evropës, dhe sundimtarja e saj ishte e vendosur për të lidhur marrëdhënie tregtare me Lindjen. Po sa më shumë që kjo histori tingëllon si Britania e sotme, ajo përshkruan gjithashtu vendin ishullor në shekullin XVI, gjatë epokës së artë të monarkes së saj më të famshme, Mbretëreshës Elizabeta I.
Një nga aspektet më të habitshme të Anglisë Elisabetiane, është se politika e saj e jashtme dhe ajo ekonomike, ishte e diktuar nga një aleancë e ngushtë me botën islame, një fakt që sot injorohet nga ata që nxisin retorikën populiste të sovranitetit kombëtar. Që nga momenti i ngjitës së saj në fron në vitin 1558, Elizabeta filloi përpjekjet për ndërtimin e lidhjeve diplomatike, tregtare dhe ushtarake me sundimtarët myslimanë në Iran, Turqi dhe Marok – dhe me arsye të forta. Në 1570, kur u bë e qartë se Anglia protestante nuk do të rikthehej më në besimin katolik, Papa e shkishëroi Elizabetën, dhe kërkoi që ajo të hiqte dorë nga kurora e saj.
Shumë shpejt, Spanja Katolike u rreshtua kundër saj, çka parathoshte një pushtim të pashmangshëm. Tregtarëve anglezë u ndalohej të tregtonin në tregjet e pasura të Holandës Spanjolle. Izolimi ekonomik dhe politik, kërcënonte shkatërrimin e vendit të ri protestant. Elizabeta reagoi duke iu afruar botës islame. Rivalja e vetme e Spanjës ishte Perandoria Osmane, e sunduar nga Sulltan Murati III, e cila shtrihej nga Afrika Veriore, duke kaluar përmes Evropës Lindore, deri në Oqeanin Indian. Osmanët kishin luftuar Habsburgët për dekada, duke pushtuar pjesë të Hungarisë.
Elizabeta shpresonte se një aleancë me sulltanin osman, do të ofronte lehtësimin shumë të nevojshëm nga agresioni ushtarak spanjoll, dhe do t’u mundësonte tregtarëve të saj të depërtonin në tregjet fitimprurëse të Lindjes. Gjatë viteve 1580, ajo nënshkroi marrëveshje tregtare me osmanët, të cilat do të zgjasnin më shumë se 300 vjet, duke i garantuar tregtarëve të saj qasje të lirë tregtare në territoret osmane.
Ajo lidhi një aleancë të ngjashme me Marokun, me premtimin e heshtur të mbështetjes ushtarake kundër Spanjës. Ndërsa kjo histori është e shquar si një shkëmbim i përzemërt i shekullit XVI midis Perëndimit Protestant dhe Lindjes Islame, ajo ka një moment të papritur.
Për t’iu afruar Shtëpisë së Madhërisë, Mbretëresha Elizabeta I i dërgoi Sulltan Muratit si dhuratë një kryevepër të zejtarisë, një orë të çmuar. E ashtuquajtura orë, ishte në fakt një ornament, “një vepër arti, e stolisur me bizhuteri”, mbi të cilën sipas dorëshkrimeve, teknikët e kualifikuar që përgatitën dhuratën “kishin punuar për shumë vite, duke u munduar ta kompletonin dhe përsosnin atë”.
Ndonëse Elizabeta kishte menduar t’ia jepte dhuratën e çmuar Muratit III, në kohën kur përfundoi udhëtimi i gjatë detar nga Londra në Stamboll, ishte i biri i tij Mehmeti III ai që priti me entuziazëm të dërguarit e mbretëreshës britanike, duke mbledhur të gjithë oborrin mbretëror dhe përgatitur një festë madhështore. Mehmeti iu përgjigj dhuratës së famshme, me dërgimin në Londër të dhuratave të çmuara në stilin turk.
Mrekullia mekanike, nuk ishte dhurata e vetme që iu dorëzua Mehmetit III. Pati edhe një ceremonial, ku mysafirët u paraqitën me një letër personale shoqëruese nga vetë Mbretëresha Elizabeta, për nënën e Sulltanit, Valide Safije, e lindur në Shqipëri, që kishte një ndikim të madh mbi Sulltanin.
Sulltanesha ishte e kënaqur. Ajo i shkroi një letër falënderimi Elizabetës në osmanishten e vjetër, në të cilën ajo premtonte të përdorte përpjekjet e saj më të mira, për të garantuar që djali i saj të respektonte traktatin e bashkëpunimit tregtar që ai kishte nënshkruar me Anglinë: “Qofsh edhe t’i përherë e përkushtuar ndaj kësaj miqësie! Dhëntë Zoti, që ajo të mos prishet asnjëherë!”. Sulltanesha shqiptare e shoqëronte letrën e saj drejtuar monarkes britanike me një sërë dhuratash – një mantel, një brez, dy shami me qëndisma ari, tre peshqirë dhe një kurorë të stolisur me perla dhe gurë të çmuar rubini.
