13-ta, është konsideruar si numër i pafat dhe është në qendër të shumë supersticioneve dhe teorive lidhur me atë çfarë simbolizon.
Disa njerëz e kanë simbol të gëzimit dhe lumturisë, ndërsa për të tjerë simbolizon frikën. Po ashtu numri 13 rrethon botën fetare, historike apo matematikore duke mbartur kuptime sa të ngjashme ashtu edhe të kundërta. Një legjendë e hershme që rrethon origjinën e frikës ka të bëjë me një prej dokumenteve ligjore më të vjetër të botës, Kodi i Hamurabit, që thuhet se ka fshirë një ligj të 13 nga lista e rregullave të tij.
Në realitet, ky nuk ishte asgjë më shumë se sa një gabim klerik i bërë nga një prej përkthyesve më të hershëm të dokumentit, i cili nuk arriti të përfshijë një rresht teksti, në fakt kodi nuk u vë fare numra ligjeve të tij. Matematicientët dhe shkencëtarët ndërkohë, vënë theksin në dominimin e numrit 12, shpesh herë i konsideruar “numri i përsosur”, në botën e lashtë. Sumerianet e lashtë zhvillonin një sistem numerik të bazuar në përdorimin e 12-ës, që edhe sot e kësaj dite vlen në matjen e kohës.
Shumica e kalendarëve kanë 12 muaj. Një ditë e vetme përbehet nga dy gjysmë dita 12 orëshe. Duke qenë se vinte menjëherë pas numrit të “përsosur”, i gjori 13 ishte i destinuar të dukej i pafat dhe i pazakontë. Kjo frikë nga e panjohura duket se shkonte në favor të përhapjes së teorive të tjera duke marrë një konotacion pafatësie.
Kuptimi në fe
Në religjionin e krishterë, shifra 13 është nje simbol i interpretimit të darkës së fundit ku Jezusi kishte dymbëdhjetë Apostujt të mbledhur rreth tij, e personi i trembëdhjetë, Juda, i konsideruar si tradhtar. Kështu që shifra 13 u shoqërua me dhimbje dhe vuajtjet e Jezusit pas darkes me Judan.
Në letrat Tarot, 13 herë simbolizion vdekjen e herë rilindjen
Në letrat Tarot, nuk ka asnjë emër numri 13, vetëm se paraqitet një skelet duke korrur. Disa në këtë numër e shohin vdekjen, ndërsa të tjerë rilindjen. Trembëdhjetë është më shumë një burim i mosbalancimit dhe bie në pjesën e kundërt të hyjnores, dhe shënon nje evolucion drejt vdekjes, përfundimin e një fuqie dhe të një arritje.
13 e premtja e zezë
Zanafilla e paragjykimit mund të vije nga një legjendë nordike. Të premten ishte emri i Frigga-së, perëndeshë e dashurisë dhe pjellshmërisë. Kur nordikët dhe fiset gjermanike janë konvertuar në të krishterë, Frika është mallkuar dhe dërgohet në një mal dhe duke u konsideruar si një shtrige.
Analiza nga shkenca
Frika nga numri 13 është një dukuri e analizuar edhe në psikoanalizë. Në këtë fushë njihet me emrin Triskaideka-fobia dhe përkufizohet si fobi specifike, e pabazë, që karakterizohet nga frika e të këqijave të mundshme që lidhen me numrin 13. Pavarësisht nga rrethanat, apo niveli kulturor, triskaidekafobia ka marrë përmasat e një besëtytnie që ka shtrirje të vjetër e të gjerë. Sa për kuriozitet, të gjitha kompanitë ajrore të udhëtimit në avionët e tyre e kanë hequr numrin 13 nga rreshtat ose numrat e vendeve për udhëtarët. Por nuk është vetëm numri 13, numër i cilësuar si “numër tersi”. Shumë numra janë shmangur, evituar dhe janë cilësuar si numra pafat për shkak të aksidenteve e fatkeqësive më të mëdha.
