Nga: Auron Tare
Duhet kujtuar jo vetem si nje dite kur Il Duce pushtoi nje vend te vogel si Shqiperia, por si nje nga ditet me te zeza te Ushtrise Kombetare Shqiptare. Nje mesim se si e gjithe hirarkia ushtarake hodhin pushket dhe ja mbathi nga fronti i luftes, duke sjelle nje faqe turpi per ushtrine.
Kjo date se bashku me 1997 jane dy ditet kur shqiptaret pane me syte e tyre se pertej pompozitetit gradave dhe spaletave plot shkelqim, ushtria qe ishte krijuar me aq sakrifica ishte nje dru i kalbur nga korrupsioni dhe pa aftesia e politikes shqiptare. Ushtria eshte pulsi i nje kombi dhe keto dy data treguan se Shteti i Shqiptareve eshte totalisht i pa afte te mbaje ne kembe nje ushtri.
Po kjo jo per faj te qindra ushtarakeve qe sakrifikuan per ushtrine por per politiken servile, te pa afte dhe anti kombetare qe e shkateroi ushtrine. Prandaj pertej nje date te pushtimit fashist 7 prilli eshte edhe data e nje reflektimi te thelle mbi kalbezimin dhe rrenimin e ushtrise.
Por ky reflektim sjell ne vemendje momente te rendesishme historike kur ushtaraket shqiptare nen flamujt e shteteve te forta te kohes kane lene gjurme te thella ne historine europiane. Si dy historite e meposhteme per te kuptuar se aftesite e ushtarakeve shqiptare nuk kane munguar kurre. Ajo qe ka munguar eshte nje shtet shqiptar me te gjithe kuptimin e vertete.
Ne 25 qershor 1799 Beteja e Abukirkit
Shqiptari Said Mustafa Pasha, nje general me eksperience i frontit ruso turk, zbarkon ne brigjet e Abukirk qyteze prane Aleksandrise. Perballe tij trupat e gjeneralit te ri francez Napoleon Bonaparte, i cili i frymezuar nga historia e Aleksandrit te madh enderronte per nje fushate nga Egjypti drejt Indise.
Francezet kishin disa muaj qe po perparonin ne territorin Otoman te Egjyptit dhe otomanet ne aleance me britaniket kerkonin te nderprisnin fushaten e Napoleonit i cili kercenonte rruget tregetare drejt Indise. Me ndihmen e anijeve britanike te admiralit Sidney Smith, repartet otomane nder te tjere shume shqiptare nga vilejati i Janines vendosen kampin ne bregdetin e Abukirk. Me te zbarkuar nga anijet, repartet Otomane sulmuan fortifikimet e portit dhe moren me sulm Fortesen e mbrojtur nga Francezet. Flamuri Otoman u ngrit perseri mbi te duke ulur flamurin Freng.
Krenar për këtë sukses, Mustafa Pasha nuk po nxitonte të marshonte drejt Kajros per ti shtyre francezet nga qyteti dhe nga territori Egjyptian. Ky hezitim i Gjeneralit Arnaut, i kushtoi atij betejen, pasi Napoleoni duke pare qe trupat e Mustafait ishin pozicionuar me shpine nga deti, sulmoi duke thyer linjen e pare te mbrojtes. Francezet hasen ne nje mbrotje shume te forte nga trupat arnaute ne linjen e dyte ku vete Mustafa Pasha ishte ne krye te tyre. Francezet u terhoqen duke lene shume te vrare por Gjenerali i Kavalerise Murati I famshem duke pare nje te care ne rradhet e arnauteve sulmoi furishem dhe e mori linjen e dyte. Murati dhe Mustafa Pasha u perballen me njeri tjetrin dhe gjenerali francez me shpate I preu disa gishta te dores Pashes ndersa Arnaut Pasha me kobure e plagosi Muratin ne nofull. I ndjekur nga kaloresit e tij Murati i plagosur u hoq nga fushebeteja por Mustafa Pasha edhe ai I plagosur u kap rob nga francezet. Napoleoni e mori Abukirk dhe fama e kesaj beteje rrodhi ne sallonet e Parisit duke i dhene Gjenerali Napoleon nje popullaritet te madh.
Fama e Betejes se Abukirk hyri ne analet e fitoreve te Napoleonit si nje nder fitoret e rendesishme te tij ne Fushaten e Orientit por jo vetem, ne Harkun e Triumfit ne PARIS vizitoret mund te shikojne nje dedikim te kesaj Beteje dhe ne respekt te trimerise se Gjeneralit Shqiptar portretin e Mustafa Pasha Arnautit fama e te cilit u eklipsua vetem nga i nipi i tij. Pushtuesi dhe themeluesi I Egjyptit Modern Muhamed Ali Pasha shqiptari i famshem nga Jugu i Shqiperise.
Sipas François Furet dhe Denis Richet (“Revolucioni Francez”)
Beteja e Rosetes 21 mars 1807
Napoleoni me te marre vesh trazirat politike ne France u largua me shpejtesi nga Egjypti duke i lene trupat franceze ne perballje me britaniket dhe aleatet e tyre Otomane. Pas pak muajsh Napoleoni e braktisi endren e tij Lindore dhe filloi nje seri betejash nga fuqive Europiane. Nderkohe Ejypti pas largimit te francezeve ra nen nje Lufte Civile ku britanike qe kerkonin nje baze te rendesishme drejt Lindjes e nxisnin ate fshehurazi. Por qellimet e tyre u penguan nga ambicjet e nje tjeter shqiptari I cili jo vetem kishte zbarkuar ne Egjypt vetem me repartat e shqiptareve te mbledhur me shpejtesi ne Jugun e vendit por kerkonte te vendoste sundimin e tij atje ku I ungji nuk ja kishte dale dot. Nje burre I pjekur por I pa provuar ne beteja frontale ai komandonte rreth 2000 shqiptare dhe pervec shqipes nuk dinte asnje gjuhe tjeter. Nga shkrimet e Konsullit te pergjithshem Francez ne Egjypt Bernandino Drovetti mesojme se Muhamedi me te mbritur filloi nje fushate sulmesh ndaj bejlereve qe sundonin provincat Egjyptiane dhe per te mbrojtur krahet la ne Aleksandri garrnizonin vetem me shqiptare. Brenda dy viteve ai po e shtrinte sundimin e tij kudo ne hapsirat egjyptiane.
Nen Komanden e General Mackenzie-Fraser, Flota britanike filloi nje zbarkim ne Egjypt per ti dhene fund sundimit te Muhamed Aliut dhe per te marre nen kontroll vendin sidomos vijen bregdetare.
Britaniket filluan sulmin ne rrethinat e Aleksandrise dhe duke marre me sulm llogoret perqark forteses perparuan ne thellesi. Por ne vendin e quajtur me emrin antik si Shtyllat e Pompeut, britaniket hasen ne nje qendrese shume te forte duke lene te vrare dhe te plagosur. Britaniket terhiqen nga fusha e betejes per te ri pare planet e tyre. Nderkohe nje pjese e flotes nen komanden e Sir John Thomas Duckëorth dhe flamur mbajtesen britanike MHS Royal George mbriti ne ujrat e Aleksandrise per te mbeshtetur zbarkimin. Muhamd Aliu duke pare rrezikun qe sillte nje zbarkimi britanik ne Egjypt ndaloi operacionet ndeshkimore dhe pasi beri nje aleance te shpejte me trupat vendase ju drejtua fushes se betejes.
Kishte vetem pak vjet qe shqiptari kishte vendosur sundimin e tij dhe britaniket shpresonin se me Politiken e tyre te njohur perca dhe sundo do te mund te ngrinin nje pjese te mamlukeve kunder tij. Per kete ata nenshkruan nje marrveshje me Muhamed Beun liderin e mamlukeve me shpresen se trupat e tij do te sulmonin Muhamed Pashen ne shpine.
Gjeneral Aleksander Mackenzie Fraser komandanti i pergjithshem i trupave britanike nga kuarteti i tij ne Aleksandri vendosi te dergonte nje pjese te trupave te tij ne Al Rashid ( fshati Roseta) per te kontrolluar piken e furnizimeve te ushtrise se Muhamed Aliut ne Aleksandri/ Por kjo pararoje britanike u prit me lufte nga trupat e Muhamed Aliut te cilat ishin ne komanden e nje tjeter shqiptari, Ali Beu I Selanikut. Pasi largoi popullaten civili Ali Bej Selaniku hapi portat e qytetit per tu dhene pershtypjen britanikeve te lodhur nga marshimi ne shkretetire se qyteti ishte braktisur nga mbrojtesit e tij. Britaniket u futen ne qytet dhe pasi e gjeten ate te braktisur u ulen te shlodheshin nga marshimi raskapites. Ishte ky moment qe shqiptaret e Muhamed Aliut filluan nje sulm te tmershem nga catite dhe dritaret e godinave qe rrethonin qendren e qytetit. 185 te vrare, 282 te plagosur dhe 120 rober.
Kjo beteje vendimtare dhe Beteja e Al Hammad qe e pasoi ate midis Muahed Aliut dhe Gjeneral Fraser ju beri te qarte britanikeve se kundershtari i tyre shqiptari Muhamed Ali Pasha ishte i pa thyeshem. Pas nje qendrimi ne Aleksandri per disa javesh dhe dorezimin e roberve nga ana e Muhamed Aliut si nje xhest kalorsiak ndaj te mundurve ne fushen e betejes, trupat britanike u evakuan nga brigjet Egjyptiane duke hapur keshtu epoken me te ndritur ne histoprine modern te Egjyptit. Epoken e Muhamed Ali Pashes shqiptarit
- Tabllo Beteja e Abukirk
- Gjeneral Murati ne perleshje me Gjeneral Said Mustafa Pasha Arnautin
- Frize nga Harku i Triumfit ne PARIS Napoleoni duke pare roberit otomane ne mes Mustafa Pasha
- Portret i Said Mustafa Pasha Gjeneral Shqiptar dhe xhaxhai i Khedivit te Egjyptit Muhamed Ali Pasha.
- Qyteti i Rozetes ku trupat e Mumahed Aliut thyen britaniket
