“Shqipëri ka nevojë për hapjen e një perspektive të re të menaxhimit edhe kur nuk ka aq shumë hapësirë për investime”, kështu është shprehur një veterinere e re shqiptare për“balcanicaucaso.org”.
Ajo është Paola Gjoni, 27- vjeç, dhe ka lindur në Fushë Arrëz, ku dhe jeton tani. Është diplomuar për mjekësi veterinare në universitetin e Tiranës. Aktualisht ajo punon në bashkinë lokale si veterinere.
Në muajt e fundit ajo ka qenë gjithashtu përgjegjëse për asistencë teknike në një program për zhvillimin e bujqësisë dhe mbarështimit të sponsorizuar nga RTM dhe Cospe, dy OJQ italiane.
Ne e takuam atë në Itali, ndërkohë që shoqëroi një grup të mbarështuesve shqiptarë për të vizituar disa stalla të vendosura në Apeninën Reggio, shkruan Tirana Today.
Pse zgjodhe për t’u bërë veterinere?
Që kur isha fëmijë kam pasur një lidhje shumë të veçantë me kafshët. Së bashku me babin, kemi ëndërruar për të pasur një fermë me kuaj. Me këtë pasion unë konkurrova, dhe u pranova për të filluar studimet si veterinere. Unë nuk isha shumë e sigurt për suksesin, por ia nisa. Për fat të keq, mbarështimi i kuajve është ende atje, si një projekt për të ardhmen.
Çfarë do të thotë të jesh veterinere në Shqipëri? A ka shumë vajza që e zgjedhin këtë profesion?
Gratë që vendosin të ndërmarrin këtë karrierë janë akoma shumë pak, në kursin tim në Fakultetin e Mjekësisë Veterinare të Universitetit të Tiranës vajzat ishin 15 nga 70 studentë. Edhe më pak janë ata që kanë përfunduar studimet e tyre dhe janë bërë veterinerë në terren, veçanërisht në zona të largëta dhe të vështira, si ato në malet e Shqipërisë së veriut. Sigurisht kjo punë për një grua është e vështirë, por respekti që kam fituar me profesionalizëm në mesin e mbarështuesve është çelësi për tejkalimin e stereotipeve fillestare dhe paragjykimeve.
Si i vlerësoni ditët e para të punës suaj? Cilat janë përparësitë dhe mangësitë?
Unë kam pasur shansin e mirë sepse kam pasur mbështetjen e Universitetit Bujqësor të Tiranës.
Në 2017 ai festoi 65-vjetorin e hapjes së tij, gëzon një reputacion të mirë në Ballkan dhe ka një staf të mirë mësimdhënieje. Janë kryesisht pedagogët, që na kanë ndihmuar për të kapërcyer vështirësitë. Por, në këtë universitet, si në çdo institucion tjetër në Shqipëri, mungojnë pajisjet ku studentët mund të zhvillojnë praktikën. Megjithatë, ka dhe shenja pozitive: për shembull, universiteti ka qenë në gjendje të krijojë një rrjet bashkëpunimi me institucionet e tjera, si Ballkan dhe jo-Ballkan, dhe ka hyrë në programin Erasmus.
Edhe brenda “Aleanca për zhvillimin dhe promovimin e familje bujqësore në veri të Shqipërisë” janë duke u përpjekur për të krijuar sinergji me Universitetin, me dy nismat në të cilën unë do të jetë i përfshirë drejtpërdrejt: realizimin e një manuali praktik në sektorin e deleve dhe dhive për përdorim nga mbarështuesit; një stazh i shkurtër pilot që do të shohë një duzinë studentësh të punojnë për një javë në zonat e projektit së bashku me veterinerët tanë. Është fillimi por do të jetë vendimtare për studentët e viteve të fundit të mjekësisë veterinare që të kenë një reagim mbi atë se çfarë është puna e tyre në terren dhe për t’u krahasuar me ata që kanë filluar këtë karrierë para tyre.
Si mund të t’ia dilni mbanë sepse do të keni dyfishin e angazhimit tuaj profesional, nga njëra anë në bashkinë Fushë-Arrëz dhe të ana tjetër në programin “Aleanca për zhvillimin dhe promovimin e familje bujqësore në veri të Shqipërisë”?
Puna në sallën e bashkisë është pjesë e jetës time të përditshme profesionale. Në projekt, gjej kënaqësinë maksimale si veterinare. Unë shoh çdo ditë stalla të reja, njerëz të lumtur për të ndërtuar diçka për të ardhmen e tyre dhe njëkohësisht shoh se ky fakt stimulon shumë sektorin e bujqësisë shqiptare.
Cilat janë aktivitetet tuaja specifike në kuadër të projektit të zhvillimit bujqësor në Shqipërinë e Veriut?
Figura ime është ajo e një specialisti veterinar. Në parim unë merrem me profilaksinë, ndërhyrjen emergjente gjatë një epidemie dhe ndihmoj mbarështuesit që duan të prezantojnë kopenë e tyre. Mesatarisht dy herë në muaj unë vizitoj dhe ndihmoj fermat që kanë nevojë.
Cilat janë konsideratat tuaja pas vizitës së fundit në disa kompani italiane?
Unë mendoj se të gjitha kafshët në botë janë të njëjta dhe duhet të trajtohen . Natyrisht që metodat dhe teknologjitë e vendosura variojnë dhe varen shumë nga kapaciteti i fermës. Këtu në Appennino Reggiano me pëlqyen shumë stalla, që janë ngritur me investime të ulëta. Në Shqipëri ekziston një nevojë për këtë: hapja e një perspektive të re të menaxhimit edhe kur nuk ka shumë hapësirë për investime.
Çfarë mendoni, sektorët e bujqësisë shqiptare kanë më shumë potencial?
Shqipëria është shumë e larmishme në këtë drejtim dhe çdo fushë ka potencial të ndryshëm. Me siguri në zonën malore në të cilën ne operojmë sektori dhive deleve dhe është një element themelor, dhe për shkak se ajo siguron një jetesë për mijëra familje, dhe për shkak se ajo ka potencial të madh ende për t’u zhvilluar. Frutat e pyjeve, bimeve medicinale dhe aromatike paraqesin zona të tjera interesante për zonën, zhvillimi i të cilave duhet të shoqërohet me atë të turizmit malor.
Megjithatë, pengesat për shkak të mungesës së infrastrukturës, margjinalitetit të këtyre zonave dhe varfërisë së përhapur janë shumë. Mbi të gjitha, ne duhet të fillojmë të punojmë në ngritjen e standardeve të prodhimit lokal dhe ndihmën e prodhuesve vendorë për t’u afruar më pranë Bashkimit Evropian.
A ka të rinj në Shqipëri që zgjedhin sektorin bujqësor?
Unë mendoj se në vitet e fundit ka më shumë lëvizje. Të rinjtë që kanë punuar në fermat në Greqi dhe Itali e kanë kuptuar se është më mirë të kthehen dhe të investojnë në vendin e tyre. Kjo është arsyeja pse mendoj se mund të them se ka më shumë përfshirje të të rinjve në bujqësi sesa në të kaluarën e afërt. Dhjetë vjet më parë, për shembull, nuk ishte kështu, njerëzit që zgjodhën emigracionin ishin shumë më tepër.
E shihni të ardhmen tuaj në Shqipëri?
Unë nuk kam një plan të saktë. Për momentin jam në Shqipëri dhe jam e lumtur që jam atje. TIRANA TODAY
