Në vitin 1887, Tereza Elisabeta Alexandra Fërster- Niçe, motra e vogël e filozofit të njohur gjerman Fridrih Niçe, u largua nga Gjermania dhe u zhvendos në Amerikën e Jugut. Qëllimi i saj ishte të krijonte një shoqëri utopike, e cilat të përbëhej vetëm nga raca ariane në rajonin e San Pedros në Paraguaj.
Ideja fillestare qe e bashkëshortit të saj, Bernard Fërster, një nga figurat kryesore të fraksionit antisemit të një partie të krahut të djathtë në Gjermani. Çifti u vendos në qarkun e Nueva Germania në Paraguaj, ku jetojnë ende sot disa pasardhës të kolonëve.
Lidhja mes Niçes dhe të motrës, është një nga temat e shqyrtuara në një mënyrë intensive, pasi disa prej ideve të filozofisë së tij u rimorën nga partia naziste gjermane në shekullin e XX-të. Por a ishin realisht ato idetë e tij?
Elisabeta Fërster- Niçe lindi në vitin 1846. Kur qenë fëmijë, ajo dhe Fridrih jetuan në fshatin Röcken bei Lützen, ku babai i tyre shërbente si pastor luteran. Ata ishin të afërt me njëri-tjetrin gjatë fëmijërisë, edhe në moshën e rritur deri në vitin 1885, kur Elisabeta u martua me Bernard Fërsterin, një ish-mësues i shkollës së mesme, që njihej edhe si një antisemit dhe nacionalist i shquar gjerman.
Elisabeta mbështeti idetë antisemite të bashkëshortit të saj, dhe u bë edhe ajo një nacionaliste e shquar. Së bashku ata planifikuan ndërtimin e një “vendbanimi të pastër Arian” diku në Botën e Re, duke gjetur një zonë në Paraguaj që i plotësonte kërkesat e tyre. Bashkëshortët Fërster bindën 14 familje nga Gjermania për t’u bashkuar me ta në krijimin e kolonisë së re, që do të quhej Nueva Germania (Gjermania e Re). Të gjithë u nisën drejt Paraguajit në gushtin e vitit 1887.
Por kolonia nuk pati sukses. Metodat gjermane të bujqësisë, nuk qenë të përshtatshme për tokën, njerëzit nuk ishin të përgatitur për të përballuar sëmundjet e zakonshme të zonës, dhe transporti për në vendbanimin e tyre të ri qe shumë i ngadaltë dhe i vështirë.
Në vend të një shoqërie utopike, Fërster u përball me borxhe në rritje, që e zhytën atë në dëshpërim. Ai kreu vetëvrasje duke e helmuar veten me një kombinim të morfinës dhe strikininës në qershorin e vitit 1889.
Gruaja e tij, Fërster-Niçe, mbeti në Nueva Gjermani edhe për 4 vjet të tjera, derisa më në fund hoqi dorë dhe u largua përgjithmonë nga kolonia. Pas rrikthimit në Gjermani në vitin 1893, Fërster-Niçe e gjeti vëllain e saj invalid, për të cilin po kujdesej e ëma.
Pas një jete të tërë plot me problemeve shëndetësore, Niçe pati një krizë nervore në vitin 1889. Vepra e tij tashmë ishte botuar, dhe ndonëse bënte një jetë të izoluar, Niçe po shndërrohej në një filozof të njohur në të gjithë Evropën. Kështu Elisabeta u bë kujdestare e vëllait të saj, duke promovuar shkrimet e tij dhe duke krijuar “Arkivin e Niçes” në vitin 1894.
Ajo botoi një koleksion të shënimeve të Niçes, në librin e votuar pas vdekjes së vëllait “Vullneti për pushtet”.
Megjithatë, mori rolin e redaktores së dorëshkrimeve të Niçes dhe duke vepruar kështu, i ripërpunoi ato për t’ia përshtatur ideologjisë së saj nacionaliste, që ishte shpesh tërësisht e kundërt me mendimet e shprehura të vëllait të saj.
Vite më parë, kur mësoi mbi planet e të motrës dhe kunatit të tij për të krijuar një koloni gjermane, ai kishte reaguar me një qeshje tallëse. Niçe foli kundër anti-semitizmit para goditjes nga kriza nervore, dhe miqësia e tij me Riçard Vagner ishte e tendosur pikërisht për shkak të pikëpamjeve të kompozitorit të njohur.
Duke redaktuar veprën e tij, Fërster-Niçe e promovoi vëllanë e saj si një nacionalist gjerman, dhe emri i tij u shoqërua me nacional socializmin dhe militarizmin gjerman.
Motra e tij ishte padyshim një nga figurat kryesore të lëvizjeve antisemite. Ajo e mbështeti Partinë Naziste, dhe pas vitit 1933 kur Hitleri erdhi në pushtet, “Arkivi i Niçes” u mbështet financiarisht dhe pati promovim nga qeveria.
Fërster-Niçe, e përdori emrin e vëllait të saj për të botuar dorëshkrimet e tij, të cilat përmbanin ide që kundërshtonin pikëpamjet e tij, dhe që i përkisnin asaj. Elisabeta vdiq në moshën 89 vjeçare në vitin 1935, 35 vjet pas vdekjes së të vëllait. Në funeralin e saj morën pjesë disa prej zyrtarë gjermanë të rangut të lartë, përfshirë edhe vetë Adolf Hitlerin.
Sa për koloninë gjermane në Paraguaj, pasardhësit e tyre jetojnë ende në distriktin e departamentit të San Pedros, një komunitet i qetë i përkushtuar ndaj bujqësisë. Por disa fragmente të kulturës gjermane mbeten. Deri në vitin 2013, bashkësia qëndroi e mbyllur, dhe martesat ndodhnin vetëm midis anëtarëve të saj. Megjithatë, që nga viti 2013, ata kanë krijuar marrëdhënie të ngushta me paraguaianët vendas.
Përshtati për Tirana Today, Alket Goce
