Nga Matthew Hennessey, “National Riview”/Jam në fillim të moshës së mesme, më afër të 40-tave sesa të 50-ave. Impulset që ndjej vazhdimisht për të hyrë dhe kontrolluar e-mailin, për të skanuar titujt kryesore në media, për të mësuar lajmin e fundit – të gjitha këto janë të reja. Është një zhvillim i kohëve të fundit.
Unë nuk kam qenë asnjëherë në gjendjen që jam sot. Kam kaluar orë të tëra si adoleshent dhe i ri, duke parë dhe riparë posterat e lojtarëve të bejsbollit apo hokejit, duke kaluar nëpër duar gazeta dhe revista të vjetra që mbushnin kutitë nëpër cepat e shtëpisë, duke këqyrur dhe eksperimentuar me veglat në tryezën e punës së babait tim, duke luajtur “Dungeons & Dragons” me shokët e lagjes, dhe basketboll me vëllanë tim të vogël.
Mësoja përmendësh skena të tëra nga filmat. Kam mbajtur ditar të gjatë, ku hidhja ide, poema, skica dhe tekste këngësh. Asnjëherë nuk kam ndjerë ndonjë kërkesë të pakontrollueshme për të kontrolluar kutinë postare, për të parë nëse ishte dorëzuar papritmas, ndonjë gjë e veçantë që më drejtohej mua.
Sigurisht, kam pritur ndonjëherë me padurim të binte zilja e telefonit. Të gjithëve u ndodhte kjo askohe. Por telefoni binte ose jo. Prisja ose jo një telefonatë. Nuk kontrolloja në mënyrë të përsëritur nëse dikush më kishte nisur diçka. Interneti më ka mësuar t’i bëj të gjitha këto, dhe vetëm vitet e fundit.
Ndryshimet teknologjike që kam përjetuar në jetën time të shkurtër, kanë qenë revolucionare, në synime dhe shkallën e tyre. Unë u linda dhe u rrita duke përdorur të njëjtën teknologji bazë të komunikimit analog, si edhe Frenklin Roosevelt: telefoni, radioja, stilolapsi, kartolina, magnetofoni.
Dhe televizioni ka qenë gjithmonë një “rrugë” me një kah. Ai është për argëtim, dhe jo për komunikim, dhe së paku deri kohët e fundit, ishte linear, dhe me kohë të kufizuar.
Duhet të linit një orar për të parë televizionin. Shfaqja që kërkonit, ishte në një orë të caktuar. Nuk mund të shkonit diku apo të bënit diçka tjetër. Nëse e humbnit, mund të kontrollonit se kur përsëritej, përndryshe s’bëhej dot asgjë.
Pra në mënyrën e vet, televizioni kërkonte një sasi të caktuar disipline. Pajisje si telefoni dhe televizori – ato sot i quajmë mjete “analoge”, për t’i dalluar nga ato “digjitale”, prej të cilave jemi skllavëruar sot – na dhanë një durim të kultivuar. Edhe dikur, kishte kritika se televizioni po na shkatërronte, duke na dëmtuar aftësinë tonë për të qenë të përqendruar për më shumë se 30 minuta.
Por çfarë do të jepnit sot, që të jeni në gjendje të përqendroheni për vetëm 30 minuta mbi diçka të vetme? Ndoshta na duhej një distancë për t’i çmuar, por telefoni dhe televizioni, përforconin përfitimet nga durimi. Ishte virtyti i tyre kryesor, përveçse të na mbanin të argëtuar, informuar dhe lidhur.
Në thelb, teknologjia që ishte në dispozicion u trajtua si një mjet. Ju e keni përdorur atë. Nuk ju ka përdorur ajo juve. Sot, me internetin në xhep, koncepti i konsumit të medias si një rekreacion pas punëve të ditës, është bërë i ngjashëm me takimet me shfaqjet televizive.
Për shumë prej nesh, media – me të cilën nënkuptoj përdorimin e çdo pajisjeje me ekran – është oksigjeni nga i cili ne marrim frymë. Ne kemi kudo nevojë për të. Nuk mund të punojmë, të luajmë apo të relaksohemi pa të. Në fakt, rezulton se pas 2 dekadave të internetit dhe një dekade të smartfonëve, nuk mund të mendojmë pa të.
Sikurse vuri në dukje një raport i “Science Magazine” në vitin 2011, marrëdhënia jonë me pajisjet tona teknologjike, e ka ndryshuar mënyrën se si kujtojmë faktet dhe ngjarjet. Disa e kanë quajtur këtë “efekti Google”, sipas motorit të njohur të kërkimit në internet. Psikologët nga Universiteti i Kolumbias, Harvardit dhe Uiskonsinit shqyrtuan 4 studime, që testonin se sa mirë ishin njerëzit në gjendje të kujtonin informacionin, kur e dinin se një kompjuter do të ishte në dispozicion për t’i ndihmuar.
Në tërësi, subjektet e testimit e kishin më të vështirë të kujtonin detaje, kur e dinin se këto të fundit ishin të ruajtura në një kompjuter, dhe se mund të qaseshin në to kur u duhej. “Meqë motorët e kërkimit janë vazhdimisht të disponueshëm për ne, shpesh mund të jemi në gjendje të mos ndiejmë, se duhet të kodojmë informacionin që zotërojmë vetë”- vunë në dukje autorët e studimit.
E kundërta është gjithashtu e vërtetë. Kur e dimë se nuk do të jemi në gjendje të shohim gjërat, e kemi më të lehtë t’i kujtojmë ato. Me fjalë të tjera, ne po e trajtojmë internetin si një lloj truri të jashtëm. Truri ynë i vërtetë, e di se nuk duhet të punojë aq shumë sa dikur, kështu që natyrshëm fillojnë të harrojë gjëra.
Tek e fundit, qëllimi i një edukimi të mire, nuk është të mbushni kokën tuaj me fakte (edhe pse shpesh ky është një efekt pozitiv i një edukimi të mirë). Përkundrazi, dikush që ka qenë i mirë-arsimuar, di mjaftueshëm për të ditur atë që ai nuk e di.
Problemi tani është se një brez i tërë fëmijësh po rriten, diplomohen në shkolla të mesme dhe universitete, dhe po punojnë në botën profesionale, pa e ditur atë që nuk e dinë. . . pasi ata nuk dinë asgjë.
Sot dija është e transferueshme. Google qëndron në gatishmëri, duke pritur t’i ndihmojë kurdoherë njerëzit. Mendësia e brezit të rritur në këtë mijëvjeçar të ri, ka kontribuar në një masë të madhe në rrëzimin e kulturës.
Një studim i vitit 2015, zbuloi se ndërsa shkollat e mesme amerikane bëjnë një punë të mirë në përgatitjen e studentëve për të përdorur teknologjinë dhe punuar në grup, bëjnë një punë shumë më të keqe për t’i përgatitur ata që të shkruajnë qoftë edhe mbi një temë të thjeshtë, lëre më pastaj për probleme komplekse.
Një studim i vitit 2014, zbuloi se gjimnazistët shpenzojnë një sasi të madhe kohe çdo ditë, duke përdorur smartfonët dhe internetin. Studiues të tjerë kanë shprehur shqetësimin mbi rënien e kohës së përqendrimit të nxënësve në leksione. Por nga ky problem, janë prekur edhe të rriturit.
Një studim kanadez tregoi se ndërsa koha mesatare e vëmendjes njerëzore ishte 12 sekonda në vitin 2000, gati 20 vjet ndikim i internetit, e ka reduktuar atë kohë në 8 sekonda.
Ne të gjithë jemi duke e humbur aftësinë tonë për t’u përqendruar. Një mësuese e një shkolle të mesme, më tha kohët e fundit, se sheh me habi se si nxënësit e saj konsultojnë në Google faktet dhe informacionet më themelore, që formonin dikur minimumin e asaj që një person duhet të dinte në kohën kur mbërrinte adoleshencën. Gjërat po degradojnë me shpejtësi.
