Nga: Matteo Rubboli
Testi modern për të kontrolluar nëse është apo jo shtatzënë një grua, i lejojnë asaj të marrë një përgjigje falë reaksionit kimik të urinës, e cila konfirmon apo mohon praninë e një hormoni të caktuar, gronadotropinës korionike, i pranishëm vetëm tek gratë shtatzëna.
Mund t’iu duket e pabesueshme, por që 3600 vjet më parë, në Egjiptin e lashtë, gratë bënin diçka të ngjashme. Ato uronin mbi një thes të mbushur me elb dhe një tjetër me grurë, dhe pastaj prisnin se çfarë do të ndodhte me to. Natyrisht, nuk ishte një test që mund ta jepte përgjigjen brenda pak minutash.
Por brenda pak ditësh mund të njihje rezultatet e eksperimentit. Autori i studimit më të fundit është Kim Rajholt, egjiptolog i njohur, kreu i koleksionit të papirusëve të Karlsbergut në Universitetin e Kopenhagës, ku thuhet: Nëse mbinte elbi, fëmija ishte djalë. Nëse mbinte gruri, fëmija ishte vajzë.
Nëse as elbi dhe as gruri nuk tregonin shenja të mbirjes, testi konsiderohej negativ. Kjo metodë e lashtë, ishte studiuar tashmë nga historianët e mjekësisë, por në universitetin danez kohët e fundit, ka përfunduar përkthimi i hieroglifeve që konfirmojnë hipotezat e mëparshme.
A ishte ky lloj testi efektiv?
Duket e pabesueshme të thuhet, por sipas Institutit Kombëtar të Shëndetit në SHBA, një studim i shekullit të XX-të, konfirmoi hipotezat e grave të lashta egjiptiane. Testi kishte një saktësi
prej 70 për qind. Natyrisht, ai nuk qe në gjendje të identifikonte gjininë e fëmijës së palindur.
Suksesi i testit do të rritej, nëse do të kishte nivelet nivele të larta të estrogjenit, të cilat mund të stimulojnë lehtësisht rritjen e farave.
Përveç testit të shtatzënisë, papirusi i studuar përfshin gjithashtu disa trajtime për sëmundjet e syrit. Në një intervistë për televizionin CNN, Rajloht tha:”Tekstet janë të dëmtuara, të shkruara në një gjuhë të lashtë të lexueshme nga shumë pak njerëz, dhe terminologjia e përdorur është jashtëzakonisht komplekse. Papirusët mjekësore egjiptiane janë shumë të rrallë, dhe ky përkthim i ri mund të jetë një moment historik për shkrimet e tjera”.
Një nga studiueset projektit, Sofi Shiod u shpreh:” Shumë nga idetë që gjenden në tekstet mjekësore të Egjiptit të lashtë, shfaqen sërish në tekstet greke dhe romake. Më vonë, ato u përfshinë në tekstet mjekësore mesjetare të Lindjes së Mesme, dhe më pas arritën deri në mjekësinë paro-moderne”.
Ky test empirik i shtatzënësisë, ndikoi në të gjithë shkencën e mëvonshme mjekësore, dhe përmendja e metodës gjendet gjithashtu në një libër folklorik gjerman të shekullit XVII-të.
Urina u konsiderua themelore në kuptimin e gjendjes së shëndetit të njerëzve, dhe në një
tekst tjetër të vitit 1553 lexojmë:”Urina në shtatzëni është e qartë, një ngjyrë limoni e zbehtë
që priret nga e bardha, me një lloj njolle mbi sipërfaqen e saj”.
Testet e tjera empirike, përfshinin përzierjen e verës dhe urinës, duke pritur reagimet kimike që tregonin ose jo gjendjen interesante. Koleksioni i papirusëve Karlsberg, përfshin rreth 1400 dorëshkrime, shumica e të cilave datojnë në periudhën nga vitit 2000 Para Erës Sonë deri në vitin 1000 të Erës Sonë. Pjesa më e madhe e këtyre teksteve, nuk ishin përkthyer deri në dhurimin e tyre Universitetit të Kopenhagës në vitin 1939. /Bota.al
