Një dokumentar i titulluar “Drogë, dollarë, diplomaci: Vallëzimi i Shqipërisë me BE-në” po bën shumë bujë në mediat ndërkombëtare. Përveç në televizionin publik gjerman ZDF, ai është publikuar edhe nga rrjeti franko-gjerman, Arte. Në dokumentar ngrihen pikëpyetje të mëdha mbi gatishmërinë e vendit për t’u bërë pjesë e familjes europiane, por edhe mbi gatishmërinë e vetë BE-së për të pranuar një vend të zhytur në kriza të brendshme dhe struktura mafioze. Dokumentari nis me kontekstin historik të Shqipërisë, e cilësuar si “Koreja e Veriut e Europës” deri në fillim të viteve ‘90 – një vend i izoluar nga Lindja dhe Perëndimi.
Sot, Shqipëria është kandidate për anëtarësim në BE që nga viti 2014, por sipas televizionit gjerman, integrimi i saj duket se po udhëhiqet më shumë nga interesa gjeopolitike sesa nga përmbushja e kritereve të demokracisë dhe shtetit të së drejtës. “Pas pushtimit rus të Ukrainës, Bashkimi Europian është i gatshëm të kalojë mbi dështimet e qarta në lidhje me demokracinë dhe lirinë e shtypit në Ballkanin Perëndimor. Përfituesi i drejtpërdrejtë është Kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama, klika e tij dhe strukturat mafioze në vend”, thuhet në dokumentar.
Televizioni gjerman sjell kontrastin e fortë mes fasadës së promovuar ndërkombëtarisht dhe realitetit të brendshëm. Nga njëra anë, Shqipëria promovon turizmin duke tërhequr mbi 10 milionë vizitorë në vit, por nga ana tjetër, përballet me akuza serioze për korrupsion të nivelit të lartë dhe përfshirje të qeverisë në trafik ndërkombëtar droge. “Në samitet ndërkombëtare, liderët europianë e lëvdojnë Shqipërinë, por në rrugët e saj dhe në Parlament, qytetarët protestojnë kundër një regjimi gjithnjë e më autokratik”, thekson dokumentari duke vazhduar me dy pyetje thelbësore që sfidojnë narrativën zyrtare: A është Shqipëria vërtet gati për Europën? Dhe a është Europa gati të pranojë një vend të përfshirë nga protesta, korrupsion dhe struktura mafioze?
Detajet
Duke u ndalur gjerësisht tek Edi Rama, në dokumentar thuhet se: “Fakt është se gjatë viteve të fundit, ai e ka kthyer Shqipërinë me kokë poshtë për të krijuar një sistem që i përshtatet plotësisht atij”. “Që kur Edi Rama erdhi në pushtet, aparati shtetëror është më shumë se dyfishuar. Shumë prej këtyre punonjësve të ri, duhet ta shprehin mirënjohjen e tyre me ndihmë politike”, vijon më tej dokumentari. Sipas tyre, Rama tashmë kontrollon plotësisht drejtësinë dhe klani i tij mbetet i paprekshëm.
“Kontrollorët e lartë të sistemit të ri të drejtësisë janë të afërm të ngushtë të ministrave të Ramës. Një autoritet i ri mbikëqyrës i drejtësisë së re drejtohet nga motra e zëvendëskryeministres së Edi Ramës, Belinda Balluku. Rama reagon duke thënë se kjo ishte dëshirë e Europës, por zbatimi ngre pikëpyetje. Kundërshtarët politikë, por edhe miqtë e Ramës dalin njëherë në disa javë përpara gjykatës, por rrethi i ngushtë i Ramës mbetet i paprekur. Sipas traditës shqiptare, ku një klan qëndron më lart se shteti, biznesi apo feja”. Në dokumentar, gazetarët ndalen gjerësisht edhe tek çështja e kampit të refugjatëve në Lezhë. “Shqetësimi më i ri është një kamp refugjatësh jashtë BE, në këtë mënyrë kryeministri autokrat Edi Rama bëhet gjithmonë i domosdoshëm për Europën”. Po ashtu, gazetarët kanë intervistuar edhe politikanë europianë, që shprehin shqetësim për mënyrën se si përdoren fondet e BE në Shqipërinë që aspiron të anëtarësohet në bllok. “Që tani shumë para nga Brukseli rrjedhin për projekte infrastrukturore në Shqipëri.
Vetëm në vitin 2022, 33 milionë euro, të cilat ishin parashikuar për bujqësinë, u përvetësuan nga politikanët lokalë. Më shumë se dyfishi në të gjitha vendet e Ballkanit Perëndimor së bashku”, thekson dokumentari. Në fund thuhet se Shqipëria mund të jetë jo një shans, por një problem për Europën. “Shqipëria është pjesë e Europës. Në këtë pikë bashkohen të gjitha partitë politike dhe qytetarët. Zor se ka një vend tjetër ku miratimi për BE-në është kaq i lartë. Zor se ka një vend tjetër ku refuzimi i të shkuarës të jetë kaq i madh. Por ndërsa popullata duket gati për Europën, të fuqishmit e vendit mbeten në struktura klanore. Nga të gjitha anët. Nëse Shqipëria nuk e tejkalon ekonominë klanore, ajo do jetë më shumë një problem për Europën, sesa një shans për të”.
