Në vlerësimin se si Rexhep Tajip Erdogan ka vendosur rend në Turqi dhe se po pretendon që të sundojë dhe rajonin apo fqinjët e tij, ka reaguar ministri i Jashtëm i Greqisë Nikos Kotzias, duke u shprehur se ushtria turke do të kapet nga ajo greke nëse tenton të kalojë kufirin.
Në një intervistë për revistën gjermane Der Spiegel, Kotzias bëri të qartë se Greqia është një shtet anëtar i Bashkimit Evropian dhe kufijtë e saj nuk do të ndryshojë, dhe se është e mbrojtur nga e drejta ndërkombëtare, raporton rizopoulospost.com.
“Unë nuk mendoj se Erdogan mund të ëndërrojnë se mund të ndryshojë kufijtë e Evropës. Për momentin ai nuk ka treguar një gjë të tillë. Por, ai reagon me ngacmime, duke krijuar episode, duke thënë se ai dominon”, ka thënë shefi i diplomacisë.
Intervista e plotë
PIEGEL ONLINE: Qeveria juaj po vendos mijra ushtarë në kufi. Po përgatitet për një luftë të mundshme?
Kotzias: Jo, jo. Nuk ka alternativë për paqen; ne duhet t’i zgjidhim problemet tona përmes diplomacisë, në mënyrë paqësore dhe në përputhje me të drejtën ndërkombëtare. Por kjo nuk do të thotë që ne nuk ndjekim nga afër sjelljen e fqinjëve tanë. Turqia pëlqen të ketë tifozë.
SPIEGEL ONLINE: Në fillim të marsit, Turqia arrestoi dy ushtarë grekë që kaluan aksidentalisht kufirin. Ishte një provokim?
Kotzias: Sidoqoftë, kjo nuk është sjellje midis partnerëve të NATO-s. Dy ushtarët e kaluan kufirin me disa metra. Për herë të parë, një rast i tillë do të përdoret për të përshkallëzuar një krizë. Për dekada, ne kemi shkëmbyer thjesht ushtarë në situata të tilla. Kam dokumente në zyrën time për qindra raste të ngjashme, madje edhe raporte për kthimin e ushtarëve turq nga Greqia – pa ndonjë përshkallëzim. Nuk është mirë që Turqia po devijon tani nga kjo praktikë. Sepse edhe ushtarët e tyre do të humbasin, siç ka ndodhur ndonjëherë në të kaluarën.
SPIEGEL ONLINE: Në dhjetor, Presidenti Rexhep Tajip Erdogan ishte në Athinë, një vizitë historike. A ndihmoi takimi?
Kotzias: Është e rëndësishme që të mbahen të hapura të gjitha kanalet diplomatike. Ftesa kishte për qëllim lehtësimin e tensioneve dhe diskutimin e problemeve tona. Presidenti Rexhep Tajip Erdogan është shumë nervoz; turqit janë kontradiktorë, në të njëjtën kohë ata janë kokëfortë, arrogantë dhe të pasigurt. Ne përpiqemi t’i bindim ata se nuk kemi qëllime të këqija. Nga të gjithë fqinjët e tyre, Greqia është më e mira. Por Erdogan ka vendosur të shkaktojë edhe fqinjë të mirë si ne.
SPIEGEL ONLINE: Deri në çfarë mase?
Kotzias: Në thelb, ai është shumë i interesuar për sigurimin e aksesit turk në depozitat e gazit natyror në Mesdhe, qoftë përmes metodave ligjore apo ilegale.
SPIEGEL ONLINE: Pra, Turqia dëshiron të rishkruajë kufijtë me Greqinë?
Kotzias: Nuk ka shanse që kjo të ndodhë.
SPIEGEL ONLINE: Për shkak se Greqia është përgatitur mjaftueshëm ushtarakisht?
Kotzias: E drejta ndërkombëtare është në anën tonë. Erdogan nuk mund të dëshirojë seriozisht të ndryshojë kufijtë e Evropës. Ai nuk ka lënë të kuptohet se është duke menduar për diçka të tillë. SPIEGEL ONLINE: Çka mendoni për Erdoganin?
Kotzias: Besoj se Erdogan dëshiron të ushtrojë ndikim në shtetet fqinje, si një fuqi hegjemonike. Por Greqia është pjesë e BE dhe ne duam që Turqia të jetë një shtet i qëndrueshëm i angazhuar në BE. Ne duam një evropianizim të Turqisë, por nganjëherë duket se Erdogan dëshiron të “marrë” Evropën. Nuk mund ta pranojmë këtë.
SPIEGEL ONLINE: Si e bën Erdogan këtë?
Kotzias: Ai merr një qëndrim të ashpër kundër aleatëve të tij, ka arrestuar gazetarët gjermanë. Kjo qasje nuk është në përputhje me vlerat e Evropës.
SPIEGEL ONLINE: Ju u takuat Erdogan dhe biseduat hapur me të. Çfarë i tregove atij?
Kotzias: I thashë Erdoganit, “Allahu ka vendosur që tokat tona janë pranë njëra-tjetrës dhe ai i shikon veprimet tuaja dhe pret që ju të veproni në mënyrë racionale dhe morale”. Nuk mund ta ndryshojmë vendndodhjen gjeografike të vendeve. Ne jemi fqinjë. Askush nuk dyshon në cilësitë dhe ndikimin e Erdoganit. Por sjellja e tij si një udhëheqës nuk është ajo që ne mendojmë.
SPIEGEL ONLINE: Cili është qëllimi afatgjatë i Turqisë, nëse nuk ka të bëjë me ndryshime kufitare?
Kotzias: Turqia dëshiron të imponojë vullnetin e saj ndaj nesh. Nuk mund ta pranojmë këtë. Unë rrallë i përgjigjem retorikës së mprehtë të Turqisë, përndryshe ne vetëm luajmë lojën e tyre.
SPIEGEL ONLINE: Sa serioze janë kërcënimet?
Kotzias: Turqia thotë se dëshiron të bisedojë me ne në tryezën e bisedimeve për gjërat që nuk i adresojnë sipas ligjit ndërkombëtar. Por ne nuk do të shkojmë në atë. Erdogan eksporton probleme të brendshme; ai përpiqet të mobilizojë nacionalistët e krahut të djathtë përpara zgjedhjeve vitin e ardhshëm. Por Greqia nuk është Siria apo Iraku. Unë them se me gjithë respektin e duhur ndaj këtyre vendeve. Ne jemi një shtet i organizuar me shumë mundësi. Ne jemi pjesë e Perëndimit dhe jo vetëm.
SPIEGEL ONLINE: Por, vendi juaj provokuar: Ministri grek i mbrojtjes, e quajti Erdogan “të çmendur” dhe njoftoi planet për të zhvendosur 7,000 ushtarë në kufirin me Turqinë.
Kotzias: Ministritë sillen ndryshe, siç tregohet nga vështrimi në histori. Unë jam një ndjekës i një mënyre të qetë.
SPIEGEL ONLINE: A prisni mbështetje nga Perëndimi në konfliktin me Turqinë?
Kotzias: Miqtë e mi në Turqi duhet të kuptojnë se reagimi ynë ndaj provokimit, edhe në një mënyrë kaq ushtarake, nuk duhet të interpretohet si një dobësi.
SPIEGEL ONLINE: Dhe çfarë prisni nga BE?
Kotzias: BE nuk mund të ndërhyjë, kështu është strukturuar. Por ajo mund të jetë proaktive – dhe ka forca të tjera në rajon – Irani, Rusia, shumica në botën arabe – të cilët kanë marrëdhënie të ndryshme me Turqinë. Unë vetëm mund ta këshilloj Ankaranë që të mos provojë ndonjë gjë të keqe. TIRANA TODAY
