25 Maj 1803- Lind filozofi amerikan Ralph Waldo Emerson
Ralph Waldo Emerson ishte një eseist, pedagog, filozof dhe poet amerikan që udhëhoqi lëvizjen transhedentale të mesit të shekullit XIX-të. Ai u konsiderua si një kampion i individualizmit, dhe një kritik i ashpër i presioneve kundërvepruese të shoqërisë
Ai i shpërndau mendimet e tij përmes dhjetra eseve të botuara, dhe në më shumë se 1.500 ligjërata publike të mbajtura në mbarë Shtetet e Bashkuara. Emerson u distancua gradualisht nga besimet fetare dhe shoqërore të bashkëkohësve të tij, duke formuluar dhe shprehur filozofinë e transhendentalizmit, në esenë e tij të vitit 1836 “Natyra”.
Pikëpamjet e tij, baza e transhendentalizmit, sugjeronin se Zoti nuk duhet të zbulojë të vërtetën, porse e vërteta mund të përjetohet intuitivisht drejtpërdrejt nga natyra. Ai njihet shpesh si një nga mendimtarët më liberale demokratike të kohës së tij, i cili besonte se nëpërmjet procesit demokratik duhet të hiqet skllavëria.
Megjithatë kritikët vënë në dukje faktin, se në jetën e tij të hershme, ai zhvilloi teorinë e një hierarkie të racave të bazuara në aftësinë për të arsyetuar. Për Emerson, skllavëria ishte një çështje morale, ndërsa superioriteti i racave, ishte një çështje të cilën ai u përpoq të analizonte nga një perspektivë shkencore, duke u bazuar në atë që ai besonte se ishin tipare të trashëguara.
Ai pa një lidhje të drejtpërdrejtë midis racës bazuar në identitetin kombëtar, dhe gjendjes natyrale të qenies njerëzore.
Për të, amerikanët e bardhë që ishin lindur në Shtetet e Bashkuara dhe që ishin me origjinë angleze, kategorizoheshin prej tij si një “racë” e veçantë, të cilën ai mendonte se kishte një pozicion superior ndaj kombeve të tjera.
Ai madje besonte se amerikanët me prejardhje angleze, ishin intelektualisht më lart se emigrantët e tjerë europianë, duke përfshirë edhe irlandezët, francezët dhe gjermanët, dhe gjithashtu si superiorë ndaj vetë popullit anglez në Britani, të cilin ai e cilësonte si të afërt dhe të vetmin grup realisht të krahasueshëm.
Emerson shkroi mbi një numër tematikash, duke mos përkrahur kurrë parimet filozofike fikse, por duke zhvilluar disa ide të tilla si individualiteti, liria, aftësia për njerëzimin për të realizuar pothuajse çdo gjë, si dhe për marrëdhëniet midis shpirtit dhe botës përreth.
Ai mbetet ndër liderët e lëvizjes romantike amerikane, dhe vepra e tij ka ndikuar shumë tek mendimtarët, shkrimtarët dhe poetët që e ndoqën atë. Në librin e tij “Feja amerikane”, Harold Bloom i referohet vazhdimisht Emersonit si “profeti i fesë amerikane”.
25 maj 1895 – Oscar Wilde dënohet me 2 vjet burg me punë të rëndë
“Nuk është e dobishme që t’ju drejtohem personalisht. Njerëzit që mund t’i bëjnë këto gjëra, do të duhej të vdisnin nga ndjenja e turpit. Është rasti më i keq gjyqësor me të cilën jam përballur ndonjëherë. Ju Wilde, keni qenë qendra e një rrethi të korrupsionit të gjerë, të llojit më të shëmtuar mes të rinjve- kështu u shpreh gjykatësi anglez Alfred Wills, gjatë shpalljes së vendimit mbi dënimin e shkrimtarit të mire-njohur irlandez.
Në orën 17 të pasditës, gjykimi i tij për shpifje kishte përfunduar në katastrofë. Wilde mësoi se ndaj tij ishte lëshuar një urdhër arresti nga policia. Një orë e dhjetë minuta më vonë dikush trokiti në derën e dhomës së tij të hotelit. “A do të më lejohet liria me kusht?”- pyeti Wilde qartazi i dehur. Dëshmitarët thanë se reagimi i shkrimtari ishte veçanërisht histerik, kur mësoi vendimin e gjykatës.
25 Maj 1982 – Dhjetëra britanikë humbin jetën në luftën për ishujt Falkland
Njëzet e një marinarë britanikë humbin jetën në konfliktin me Agjentinën për Ishuj Falkland, pasi anija “Atlantic Transporter” dhe destrojeri “HMS Coventry” u goditën nga raketat argjentinase. “HMS Coventry”, arriti të shkatërrojë dy avionë argjentinas Skyhawk.
Ndërkohë një sulm i shpejtë nga aviacioni argjentinas, e goditi atë katër herë me mbi 1.000 predha. Destrojeri u fundos duke humbur 21 anëtarë të ekuipazhit të tij. Ky ishte bilanci më i rëndë i asaj lufte të shkurtër, që përfundoi me fitoren e britanikëve. Këta të fundit humbën gjithsej 125 ushtarë, ndërsa ushtria argjentinase mbi 700.
25 Maj 567 P.E.S- Mbreti i Romës, Servius Tullius, kremton kremton fitoren e tij mbi Etruskët
25 Maj 1521 – Karli V, Perandori i Shenjtë Romak, publikun Edikt of Vormsit, duke e shpallur të jashtëligjshëm Martin Luterin.
25 Maj 1659 – Richard Cromwell, jep dorëheqjen si Lord Mbrojtësi i Anglisë pas restaurimit të Parlamentit të Gjatë, duke filluar një periudhë të dytë të shkurtër të qeverisje republikane të quajtur Bashkësia e Anglisë.
25 Maj 1660 – Çarlsi II zbarkon në Dover, me ftesë të Parlamentit të Konventës, duke shënuar fundin e Komonuelthit të Anglisë, Skocisë dhe Irlandës së Cromwell, dhe filluar Restaurimin (1660) e monarkisë britanike.
25 Maj 1787 – Konventa Kushtetuese e Shteteve të Bashkuara, mblidhet zyrtarisht në Filadelfia.
25 Maj 1809 – Revolucioni i Chuquisaca:Revolta e Patriotëve në Chuquisaca kundër Perandorisë Spanjolle, shënon fillimin e luftërat për pavarësi në Amerikën Latine.
25 Maj 1953 – Shtetet e Bashkuara kryejnë në shkretëtirën e Nevadas, testin e parë dhe të vetëm bërthamor.
25 Maj 1977 – Qeveria kineze vendos heqjen e ndalimit mbi veprat e shkrimtarit britanik William Shakespeare, duke i dhënë efektivisht fund Revolucionit Kulturor të nisur në vitin 1966.
25 Maj 1999 – Kongresi Amerikan bën publik “Raportin Cox”, i cili flet në detaje mbi spiunazhin bërthamor të Republikës Popullore të Kinës kundër SHBA-së, gjatë dy dekadave të mëparshme.
25 Maj 2002 – Avioni i linjës “China Airlines” shpërbën në ajër dhe rrëzohet në ngushticën e Tajvanit. Të 225 personat që ndodheshin në bord gjetën vdekjen.
25 Maj 2009 – Koreja e Veriut, dyshohet se testoi armën e dytë bërthamore. Pas testit bërthamor, Pheniani kreu ndërkohë edhe disa teste raketore, duke shkaktuar reagimin e ashpër të bashkësisë ndërkombëtare.
