15 Nëntor 1891 – Lind Claus Von Stauffenberg, kreu i komplotit për vrasjen e Adolf Hitlerit
Stauffenberg ishte një oficer i ushtrisë gjermane gjatë Luftës së Dytë Botërore. Pavarësisht nga roli i tij si oficer në ushtri, ai u tmerrua nga veprimet e Adolf Hitlerit dhe Partisë Naziste. Stauffenberg është i njohur për tentativën e tij të dështuar për vrasjen e Hitlerit, si pjesë e operacionit sekret “Valkirie”.
Qëllimi i misionit të dështuar, ishte vrasja e Hitlerit dhe rrëzimi i nazistëve nga pushteti gjatë kaosit që do të pasonte. Për shkak se pozita e tij në ushtri i jepte mundësi t’i afrohej udhëheqësit nazist, Stauffenberg u caktua të vendosë bombën më sahat në shtabin e përgjithshëm, shumë pranë karriges ku ishte ulur Hitleri, në një zonë malore të bavarisë më 20 korrik 1944.
Bomba shpërtheu disa çaste pasi Stauffenberg ishte larguar nga salla e mbledhjeve. Katër persona vdiqën menjëherë nga shpërthimi, por Hitleri vetëm sa u plagos lehtë. Pas këtij komploti, Stauffenberg dhe organizatorët e tjerë të komplotit u arrestuan dhe u ekzekutuan me vdekje.
Gruaja e tij dhe anëtarët e tjerë të familjes u arrestuan, u morën në pyetje dhe u dërguan në kampet e përqëndrimit. Fëmijëve të tij, sipas urdhrit të Hitlerit, iu ndryshuan emrat, dhe u dërguan të rriten në një familje të një ushtari SS. Vëllai dhe xhaxhai u i Stauffenberg vranë pak më vonë, ndërsa bashkëshortja ashtu edhe fëmijët u liruan në fund të luftës.
15 Nëntor 1891 – Lind Erwin Rommel, “Dhelpra e Shkretëtirës”
Erwin Rommel ishte një strateg i njohur i ushtrisë gjermane, duke rënë veçanërisht në sy gjatë Luftës së Dytë Botërore, në fushatën ushtarake të Afrikës së Veriut. Si oficer, Rommel u dekorua shumë herë në Luftën e Parë Botërore. Në 1937 ai botoi librin e tij klasik mbi taktikat ushtarake dhe sulmet e këmbësorisë. Në Luftën e Dytë Botërore, ai e dalloi veten si komandant i Divizionit të 7-të të Pancerave, gjatë pushtimit të Francës në vitin 1940.
Udhëheqja e tij e forcave gjermane dhe italiane në fushatën e Afrikës së Veriut, i dha reputacionin e njërit prej komandantët më të aftë të tankeve, duke fituar nofkën “Dhelpra e Shkretetirës”. Rommel komandoi më vonë forcat gjermane, që iu kundërpërgjigjën zbarkimit aleat në Normandi në qershorin e vitit 1944.
Rommel mbështeti pushtimin nazist të pushtetit dhe Adolf Hitlerin, megjithëse qëndrimi i tij ndaj ideologjisë naziste, dhe dijenia që ai kishte mbi krimet e regjimit mbetet një çështje e debatueshme në mesin e studiuesve. Më 1944, Rommel u implikua në komplotin e 20 korrikut për të vrarë Hitlerin.
Për shkak të statusit të Rommelit si një hero kombëtar, Hitleri dëshironte ta eliminonte atë në heshtje. Rommel-it iu dha një zgjedhje midis vetëvrasjes, në këmbim të garancive se reputacioni i tij do të mbetej i paprekur, dhe se familja e tij nuk do të përndiqej, ose do të përballej me një gjyq që do të rezultonte në poshërtimin dhe më pas ekzekutimin e tij. Ai zgjodhi të parën, dhe kreu vetëvrasje duke përdorur një pilulë cianuri.
15 Nëntor 2014 – Udhëheqësve të lëvizjes pro-demokraci në Hong Kong, u ndalohet kalimi në pjesën kontinentale. Ata synonin të shkonin në Pekin për t’i paraqitur kryeministrit kinez Li Keqiang ankesat e tyre.
15 Nëntor 2010 – Në kryeqytetin çek Pragë, shkencëtarët nisin shqyrtimin e eshtrave të astronomit danez të shekullit XVI, Tycho Brahe, në një përpjekje për të zgjidhur misterin e vdekjes së tij të papritur.
15 Nëntor 1985 – Kryeministrja britanike Margaret Thatcher, dhe kryeministri irlandez Garret Fitzgerald nënshkruajnë Marrëveshjen Anglo-Irlandeze, e cila për herë të parë në histori ofron një kornizë për përfshirjen e Irlandës në bisedime me Britaninë për gjetjen e një zgjidhje afatgjatë mbi problemet midis dy vendeve, dhe kryesisht ato të lidhura me Irlandën e Veriut.
15 Nëntor 1532 – Konkuistatori spanjoll Francisco Pizarro mbërrin në Kuzko, kryeqytetin e perandorisë Inkase. Ai pritet nga pëerandori Atahualpa, të cilin më vonë do ta vrasë për të vënë nën kontroll perandorinë e tij.
15 Nëntor 1813- Në Amsterdam të Hollandës, shpërthen një revoltë kundër taksave të larta të vendosura nga autoritetet.
15 Nëntor 1889 – Brazili shpallet republikë nga Marshalli Deodoro da Fonseca, teksa perandori Pedro II rrëzohet në një grusht shteti ushtarak.
15 Nëntor 1914 – Socialisti italian Benito Mussolini themelon gazetën “Il Popolo d’Italia”.
15 Nëntor 1920 – Mbahet në Gjenevë të Zvicrës, mbledhja e parë e Asamblesë së Lidhjes së Kombeve.
15 Nëntor 1922 – Mbi 1.000 njerëz masakrohen nga forcat qeveritare, gjatë një greve të përgjithshme në Guajakil të Ekuadorit.
15 Nëntor 1936 – Gjermania naziste dhe Japonia, nënshkruajnë paktin anti-Komintern.
15 Nëntor 1942 – Flota amerikane gjatë Betejës Detare të Guadalkanalit korr një fitore vendimtare mbi flotën japoneze, duke fundosur 23 anije japoneze dhe vrarë rreth 30.000 ushtarë japonezë.
15 Nëntor 1943 – Udhëheqësi i SS-ve gjermanë, Heinrich Himmler, urdhëron që ciganët të trajtohen njëlloj si hebrenjtë, duke u vendosurn në kampet e përqendrimit”.
15 Nëntor 1951 – Kreu i rezistencës greke, Nikos Beloyannis, së bashku me 11 anëtarë të lëvizjes, dënohen me vdekje nga një gjykatë ushtarake në Athinë.
15 Nëntor 1983 – Republika e Qipros Veriore shpall pavarësinë. Shteti i ri, njihet vetëm nga Turqia.
15 Nëntor 1987 – Në Braşov të Rumanisë, punëtorët rebelohen kundër regjimit komunist të Nicolae Ceauşescu.
15 Nëntor 1988 – Këshilli Kombëtar Palestinez, shpall krijimin e shtetit të pavarur të Palestinës.
15 Nëntor 1990 – Republika Popullore Komuniste e Bullgarisë pushon së ekzistuari, dhe në vend të saj themelohet një qeveri e re republikane.
15 Nëntor 2007 – Ciklon “Sidr” godet rëndë Bangladeshin, duke vrarë rreth 5.000 njerëz.
Përshtati për Tirana Today, Alket Goce
