Sergey Latyshev/“Katehon”
Termi “terrorizëm islamik” shkakton një alergji akute, sidomos në mesin e myslimanëve. Kritikët argumentojnë se Islami është një fe e paqes dhe dashurisë, dhe se terrorizmi nuk mund të jetë i lidhur me një fe apo kombësi të caktuar, sepse terroristët s’janë gjë tjetër përveçse kriminelë.
Sigurisht, ne mund ta shikojmë këtë problem nga ky këndvështrim. Shumë myslimanë, liberalë dhe të majtë zakonisht e bëjnë këtë. Disa prej tyre në mënyrë të sinqertë, ca të tjerë jo. Por pjesa tjetër e botës e refuzon këtë “korrektesë politike”, për shkak se është e lehtë të shihet lidhja e ngushtë ndërmjet Islamit politik modern dhe terrorizmit.
Përveç kësaj, vetë terroristët i referohen vazhdimisht Allahut dhe Kuranit, ata e perceptojnë botën rreth tyre përmes prizmit të xhihadit. Kjo është arsyeja pse termi “terrorizëm islamik” ka të drejtë të ekzistojë. Islami dhe terrorizmi janë të lidhur mes tyre – ky është një fakt që nuk varet nga dëshirat tona subjektive, dhe s’ka nevojë të zhvillojmë një luftë deklaratash për ta konfirmuar apo mohuar atë. Sepse në Kuran, ashtu si edhe në Bibël, ka fjali që mund të shpjegojnë çdo veprim të dhunshëm. Për shembull, Ungjilli i Mateut thotë se Krishti solli “jo paqen, por shpatën” për botën, dhe me këtë citim frymëzoi dhe justifikoi pjesëmarrësit në kryqëzatat e Mesjetës. Jo të gjithë myslimanët janë terroristë. Por a janë të gjitha terroristët myslimanë?
Ekzistojnë lloje të ndryshme të terrorizmit. Ndonjëherë terroristët frymëzohen nga ideologjia, etnia, dhe nganjëherë nga feja. Ndonjëherë nga të gjitha së bashku. Si rregull, qëllimi i tyre nuk është të fitojnë, por të frikësojnë armikun dhe diskreditojnë pushtetin, për të krijuar parakushtet për uzurpimin e tij. Gjithashtu, terrorizmi është gjithmonë i mirë-financuar, pasi asgjë nuk funksionon pa para. Shumë shpesh, terroristët marrin fonde nga vendet e tjera që i përdorin kundër rivalëve të tyre. Në ndonjë rast, vetë terroristët i detyrojnë vëllezërit e tyre të paguajnë “taksa”, apo të fitojnë para nëpërmjet veprimtarive kriminale, më së shumti nëpërmjet prodhimit dhe shitjes së drogës…
Cilat janë llojet e terrorizmit?
Terroristët ideologjikë luftojnë padrejtësitë shoqërore të botës kapitaliste. Ata mund të gjenden në Amerikën Latine dhe Azi. Tek ta, feja nuk luan një rol të madh. Një nga shembujt e terrorizmit etnik, që është i bazuar tek kërkesat socio-ekonomike ndaj rendit ekzistues janë grupimet e shumta kurde. Natyrisht, ata nuk e konsiderojnë veten terroristë, dhe preferojnë termin “lëvizje nacionalçlirimtare”. Pretendimet e tyre mund të jetë e drejta, por metodat mbeten terroriste. Kurdët nuk kanë dallime fetare me turqit, sirianët, irakianët dhe iranianët, dhe janë aktivë në të gjitha këto vende, dhe pavarësisht përpjekjeve kanë treguar një paaftësi të vazhdueshme për të krijuar shtetin e tyre. Fqinjët e tyre gjithashtu nuk duan të humbasin një pjesë të territorit të tyre.
Çfarë është e veçantë tek terroristët islamikë?
Të gjitha llojet e tjera të terrorizmit, janë probleme të brendshme të vendeve të ndryshme, dhe jo probleme globale. Në fillim, e njëjta situatë ishte edhe me terrorizmin islamik. Shfaqja e shtetit të Izraelit në Lindjen e Mesme në vitin 1948, çoi në një rritje drastike të aktiviteteve terroriste, dhe daljen në skenë të grupeve terroriste palestineze, teksa Izraeli dhunonte të drejtat e palestinezëve.
Me mbështetjen e vendeve të tjera, numri i terroristëve u rrit ndjeshëm, dhe ata u bënë më radikalë. Kjo luftë u përhap në të gjithë botën. Por, në përgjithësi, ajo qe një luftë ndërmjet izraelitëve, të cilët kishin ndihmën e aleatëve perëndimorë, dhe palestinezëve, që morën mbështetjen e arabëve dhe aleatëve të tjerë. Pas luftës në Afganistan, terrorizmi islamik fitoi një karakter global.
SHBA-ja arriti të joshë Bashkimin Sovjetik të përfshihen në këtë luftë. Me ndërhyrjen në grindjet e brendshme në Afganistan dhe vendosjen e kukullat të saj në Kabul, Moska u gjend në një situatë në të cilën Shtetet e Bashkuara dhe aleatët e saj janë tani. Apo ndoshta edhe më keq. Shumë liderë afganë rajonalë dhe të gjitha shtetet fqinje iu kundërvunë “šouravī-t” (pushtimit).
Nga këto vende, vendet kryesore perëndimore, por edhe Kina, muxhahedinët afganë morën financime në para dhe armë, ndërsa vullnetarë të shumtë iu bashkuan. U krijua një përzierje e rrezikshme e Islamit dhe terrorizmit. Pas largimit të BS, ky koktejl u përhap në gjithë botën islame.
Ish-sponsorët e këtij projekti (SHBA, vendet e tjera perëndimore, Kina dhe disa regjime arabe) u bënë vetë armiq të këtij terrorizmi islamik të politizuar. Pra, ndaj botës u shfaq kërcënimi i terrorizmit islamik. SHBA, Bashkimi Sovjetik, Izraeli, Kina, vendet e tjera që u përpoqën të realizojnë qëllimet e tyre, të cilat mbështesin tek “armët e të dobëtit” ose nga lufta me duart e të tjerëve – të gjithë janë përgjegjës për këtë kërcënim.
Megjithatë, është qesharake të fajësohen vetëm forcat e jashtme dhe provokatorët e huaj. Myslimanët duhet t’i kushtojnë vëmendje vetes së tyre. Çfarë bënë ata për të ndalur terrorizmin? A nuk janë ata duke fajësuar të tjerët për problemet, kur në fakt duhet të fajësojnë veten? Për shembull, si mund t’u sigurohet myslimanëve në çdo vend një standard i denjë jetese, kur ata kanë një normë të tillë të lartë të lindshmërisë? Asnjë ekonomi nuk mund ta përballojë atë! Dhe nuk janë gjermanët, amerikanët apo rusët që duhen fajësuar për këtë.
Përfundimet tona
Gjithkush e pranon se Islami ka një potencial të fuqishëm mobilizimi. Ajo është feja me e re, më kërkuese dhe më prozelitike në botë. Në aleancë me infrastrukturën terroriste, pakënaqësinë e masave, kushtet socio-ekonomike, korrupsionin dhe dobësinë e bazës së tyre ekonomike, ne ndodhemi këtu ku jemi. Është e pamundur të krijohet një parajsë në këtë botë.
Megjithatë, myslimanët kanë filluar të urrejnë gjithnjë e më shumë ata që dyshojnë se po i pengojnë të jetojnë me dinjitet. Shumë prej tyre vendosin të zgjedhin rrugën e martirizimit. Pra, shndërrohen në terroristë islamikë: ata nuk janë të frikësuar se po humbin një jetë që nuk e vlerësojmë, dhe janë të gatshëm të vdesin në çdo moment për atë që ata e quajnë Islam, për hir të begatisë së supozuar që gjendet në botën tjetër.
Përfundimi nga e gjithë kjo mund të jetë vetëm një: problemi që është shkaktuar nga e gjithë bota, duhet të zgjidhet nga e gjithë bota. Islami nuk është i lidhur gjithmonë me terrorizmin. Islami ka ekzistuar dhe do të ekzistojë gjithmonë. Terrorizmi është një parazit që duhet të mposhtet pa mëshirë. Por kjo s’mund të arrihet pa pjesëmarrjen aktive të vetë myslimanëve. Ata duhet të kuptojnë: terroristët islamikë janë kryesisht armiqtë e tyre. Dhe këta të fundit, hedhin një hije dyshimi mbi të gjithë myslimanët.
Përshtati për Tirana Today, Alket Goce
*Katehon është një think-tank mbi çështjet ndërkombëtare me qendër në Moskë
