22 Shtator 1958 – Lind tenori i mirënjohur italian Andrea Bocelli
Andrea Bocelli, lindi më 22 shtator 1958 në Lajatiko, Toskana. Qëkur ishte fëmijë mësoi të luante në piano, flaut dhe saksofon. Me shikimin e dëmtuar që në lindje, Bocelli u verbua plotësisht në moshën 12-vjeçare, pas një dëmtimi kur ishte duke luajtur futboll më shokët.
Pikë kthese në jetën e tij, ishte momenti i kur ra në duar një kasetë me këngët e tenorit Luciano Pavarotti.
Bocelli shijon suksesin e tij të parë, në një konkurs për zërat e rinj në vitin 1970. Ai vazhdoi të kultivojë talentin e tij, duke studiuar kanto me Luciano Bettarinin. Prindërit e tij dëshironin që ai të bëhej avokat. Prandaj studioi në Universitetin e Pizës për jurisprudencë, dhe më vonë u bë avokat. Por nuk e braktisi për asnjë moment muzikën. Bocelli studioi me Franco Corellin, dhe filloi të lunate në piano në bare të ndryshme, për të paguar leksionet që merrte.
Në vitin 1992, regjistroi këngën e parë “Miserere” të Zuchero Fornaciari, e cila ishte interpretuar më herët nga tenori i famshëm Luciano Pavarotti. Pasi e dëgjoi variantin e Bocellit, Pavarotti vendosi ta këndojnë së bashku “Miserere”, që u shndërrua në një hit të suksesshëm në mbarë Evropën.
Bocelli garoi në Festivalin e Sanremos në vitin 1994. Ai fitoi çmimet kryesore në kategorinë e të rinjve. Po atë vit, Bocelli publikoi albumin e tij të parë në Itali, ndërsa pak më vonë publikoi këngën “Con te partiro”, që u shndërrua menjëherë në një hit ndërkombëtar. Kënga më vonë u bë një duet popullor me Sarah Brightman si “Time to say goobye”.
Me albumin “Sogno” të vitit 1999, Bocelli e çimentoi statusin e tij si një tenor me famë ndërkombëtare. Regjistrimi i hitit, përfshiu edhe një duet me këngetaren e mirënjohur Celine Dion në këngën “Ave Maria”. Ai u martua me gruan e tij të parë Enrica, në vitin 1992. Çifti pati dy djem, Amos dhe Matteo, para se të divorcohej në vitin 2002. Në të njëjtin vit, Bocelli u njoh me Veronica Bertin, e cila do të bëhej edhe menaxherja e tij. Çifti pati një vajzë, Virxhinian, në vitin 2012. Ata u martuan në marsin e vitit 2014.
22 Shtator 1980 – Iraku pushton Iranin
Lufta filloi kur Iraku pushtoi Iranin, duke nisur një pushtim të njëkohshëm nga ajri dhe toka në territorin iranian më 22 shtator 1980, pas një historie të gjatë mosmarrëveshjesh kufitare mes dy vendeve, dhe frikës së një kryengritje në mesin e shumicës së shtypur shiite të Irakut, të ndikuar nga revolucioni iranian.
Iraku po synonte gjithashtu, të zëvendësonte Iranin si shteti dominant në Gjirin Persik. Edhe pse shpresoi të përfitonte nga kaosi revolucionar në Iran, dhe të sulmonte pa ndonjë paralajmërim zyrtar, Iraku shënoi një përparim të kufizuar në Iran, dhe brenda disa muajsh u zmbraps nga trupat iraniane, të cilat arritën të rimarrin thuajse të gjithë territorin e humbur deri në qershorin e vitit 1982.
Gjashtë vitet që pasuan, Irani ishte në kundërsulm. Pavarësisht thirrjeve për një armëpushim nga ana e Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara, luftimet vazhduan deri më 20 gusht 1988. Të burgosurit e fundit të luftës, u shkëmbyen vetëm në vitin 2003. Kjo luftë, shkaktoi gati një milionë të vrarë e të plagosur nga të dyja palët.
22 shtator 1862 – Abraham Lincoln firmos Dekretin e Parë të Emancipimit
Proklamata e Emancipimit, përbëhej nga dy urdhra ekzekutivë, të shpallur nga Presidenti i Shteteve të Bashkuara, Abraham Lincoln, gjatë Luftës Civile Amerikane. I pari, i dekretuar më 22 shtator 1862, shpalli lirinë e të gjithë skllevërve në çdo shtet të Konfederatës së Shteteve të Amerikës, e cila nuk u rikthye në kontrollin e Unionit deri më 1 janar 1863. Urdhri i dytë, i lëshuar më 1 janar 1863, përmendte vetëm 10 shtete të veçanta ku do të zbatohej ai.
22 Shtator 1961 – Presidenti John Kennedy nënshkruan themelimin e Korpusit të Paqes
Në një fitore të rëndësishme për politikën e jashtme të Luftës së Ftohtë, Presidenti John F. Kennedy nënshkruan ligjin që themelon Korpusin e Paqes si një agjenci të përhershme qeveritare. Kennedy besonte se Korpusi i Paqes, mund të ofronte një armë të re dhe unike në luftën kundër komunizmit.
Siç u përshkrua nga Kennedy, kjo organizatë e re do të ishte një “ushtri” e vullnetarëve civilë – mësues, inxhinierë, shkencëtarë etj. – të cilët do të dërgoheshin në vende të pazhvilluara në Amerikën Latine, Afrikë, Azi dhe gjetkë, për t’i ndihmuar njerëzit në ato rajone.
Kennedy shpresonte se duke përmirësuar jetën e njerëzve në vendet më pak të zhvilluara, këto të fundit do të bëheshin më rezistente ndaj joshjes që provokonte komunizmi, dhe për t’i bindur për sinqeritetin dhe aftësinë e Amerikës për t’i ndihmuar ato. Ndonëse pjesëmarrësit ishin vullnetarë, ata kishin nevojë mjete financiare për të jetuar dhe ndihmuar njerëzit në ato vende, ndaj u miratua një buxhet prej 40 milionë dollarësh për vitin e ardhshëm fiskal.
22 Shtator 1975 – Shmanget përpjekja për vrasjen e presidentit amerikan Gerald Ford. Sara Jane Moore, një informatore e FBI-së drejtoi armën drejt presidentit në San Francisko, por ajo u bllokua, ndërsa ish-agjentit të FBI-së, Oliver Sipple, e neutralizoi menjëherë. Kjo ishte tentativa e dytë e Moore për të vrarë presidentin, në më pak se 3 javë.
22 Shtator 1994 – Transmetohet në SHBA në televizionin NBC premiera e serialit të famshëm komik “Friends”. Seriali, ku protagonistë qenë një grup aktorësh relativisht të panjohur, u shndërrua në një hit ndërkombëtar që vazhdoi për 10 sezone rresht.
22 Shtator 1919 – Presidenti amerikan Woodrow Wilson, braktis turneun e tij kombëtar për të mbështetur krijimin Lidhjen e Kombeve, kur pësoi një krizë për shkak të një lodhje nervore.
Përshtati për Tirana Today, Alket Goce