Mbretëria e Bashkuar regjistroi një rekord prej 111,084 aplikimesh për azil gjatë vitit të parë të qeverisë së kryeministrit Keir Starmer, duke reflektuar një valë në rritje të mbërritjeve me varka të vogla përtej Kanalit La Manche. Shifra, e cila i përket periudhës deri në qershor 2025, është 14% më e lartë krahasuar me një vit më parë (97,107 aplikime) dhe pothuajse dyfishi i nivelit të vitit 2021.
Rritje e kërkesave, por edhe përshpejtim i procesimit
Megjithëse kërkesat për azil janë në nivele rekord, të dhënat e Home Office tregojnë se qeveria Laburiste ka arritur të redukojë stokun e pazgjidhur me një të katërtën, falë riorientimit të mbi 1,000 punonjësve civilë nga skema e dështuar për transferimin e emigrantëve në Ruandë drejt shqyrtimit të kërkesave. Kjo ka bërë që, për herë të parë në vite, ritmi i procesimit të tejkalojë rritjen e aplikimeve.
Numri i azilkërkuesve të strehuar në hotele arriti në 32,059 në qershor 2025, një rritje me 8% nga një vit më parë, por në rënie nga kulmi prej mbi 56,000 në vitin 2023. Përdorimi i hoteleve si strehim mbetet një çështje e ndezur politike. Këtë javë, një këshill në Essex fitoi një vendim në Gjykatën e Lartë për të ndaluar përdorimin e një hoteli lokal për azilkërkues, duke nxitur këshille të tjera të shqyrtojnë veprime të ngjashme ligjore.
Organizata Refugee Council e vlerësoi përshpejtimin e vendimeve, por paralajmëroi se “hotelet nuk janë zgjidhja e duhur” dhe se prioritet duhet të mbetet “marrja e vendimeve të sakta që refugjatët të mund të fillojnë ndërtimin e jetës së tyre në siguri”.
Shpenzimet publike dhe kriza e akomodimit
Të dhënat financiare tregojnë një ulje të kostos së azilit me 12% në vitin e fundit, duke rënë në 4.76 miliardë paund. Shpenzimet për akomodimin në hotele ishin 2.1 miliardë paund, ose rreth 5.8 milionë paund në ditë, në rënie me një të tretën krahasuar me vitin paraardhës. Megjithatë, kërkesa për strehim mbetet e lartë: mbi 106 mijë persona ndodheshin në akomodime të financuara nga shteti në qershor.
Rritje e kalimeve të parregullta dhe fëmijëve të pashoqëruar
Mbërritjet me gomone përbëjnë tashmë pjesën më të madhe të hyrjeve të parregullta në vend, me një rritje 38% krahasuar me vitin paraardhës. Ndër emigrantët ishin mbi 5,000 fëmijë, më shumë se gjysma e tyre të pashoqëruar. Organizatat humanitare paralajmërojnë se mungesa e rrugëve ligjore për bashkim familjar po i shtyn shumë prej tyre drejt trafikantëve dhe rrezikut të shfrytëzimit.
Deportime dhe largime vullnetare
Qeveria raportoi gjithashtu një rritje me 25% të deportimeve të detyruara, që arritën në 9,072 persona, shumica prej tyre rumunë dhe shqiptarë. Në të njëjtën periudhë, 26,761 persona u larguan vullnetarisht, kryesisht shtetas indianë, brazilianë dhe shqiptarë.
Shqiptarët në qendër të statistikave të azilit britanik
Fenomeni i azilkërkuesve shqiptarë në Mbretërinë e Bashkuar ka pësuar një transformim të ndjeshëm gjatë viteve të fundit. Nga një prani e lartë në mbërritjet e parregullta, shqiptarët sot përfaqësojnë një pjesë më të vogël të kërkesave për azil, por mbeten ende në qendër të vëmendjes përsa i përket kthimeve dhe marrëveshjeve bilaterale mes dy vendeve. Ky zhvillim pasqyron ndikimin e politikave të reja migratore dhe bashkëpunimit ndërmjet Londrës dhe Tiranës.
Në qershor 2025, shtetasit shqiptarë përfaqësonin vetëm 2% të totalit të kërkesave për azil. Kjo tregon një ulje të ndjeshme nga periudha e mbërritjeve me gomone në 2022, kur shqiptarët përbënin pjesë të madhe të azilkërkuesve.
Në qershor 2025, numri i rikthimeve të detyruara (enforced returns) për shtetas shqiptarë ra me 9% krahasuar me vitin paraardhës.
Gjithashtu, shqiptarët përbënin 32% të rikthimeve të lidhura me azilin (kombinimi i rikthimeve të detyruara dhe atyre vullnetare lidhur me azil), me 3,369 shqiptarë të rikthyer nga ky grup.
Përsa i përket rikthimeve vullnetare (“voluntary returns”), shqiptarët (2,198 persona) përbënin rreth 55% të largimeve vullnetare nga India, Brazili dhe Shqipëria së bashku. Kjo shifër reflekton një ulje prej 41% krahasuar me vitin e mëparshëm.
Ndërsa kryeministri Starmer ka premtuar të “shkatërrojë bandat” që organizojnë kalimet e rrezikshme nëpër Kanalin La Manche, shifrat tregojnë një sfidë të dyfishtë: menaxhimin e kërkesave rekord dhe gjetjen e zgjidhjeve të qëndrueshme për strehimin e azilkërkuesve.
Opozita konservatore dhe partia Reform akuzojnë qeverinë se numri i personave në hotele është rritur që prej ardhjes së Laburistëve në pushtet, ndërsa qeveria thekson se përshpejtimi i procesimit ka shmangur një krizë edhe më të thellë në akomodim.
Mbretëria e Bashkuar përballet me një sistem azili më të shpejtë, por gjithsesi të mbingarkuar. Rritja e flukseve, debati mbi hotelet dhe tensionet mes qeverisë qendrore dhe autoriteteve lokale tregojnë se kriza mbetet larg zgjidhjes. / FT, BBC, The Guardian, përshtati në shqip Monitor
