A luan mikrobioma e zorrëve në fund të fundit një rol në manifestimin e çrregullimit të spektrit të autizmit? Pavarësisht interesit të madh kërkimor, ekspertët theksojnë se nuk ka prova shkencore që të konfirmojnë se ajo shkakton çrregullimin neurozhvillimor.
Prej vitesh është e njohur se njerëzit në spektrin e autizmit kanë shkallë më të lartë të problemeve gastrointestinale, siç janë sindroma e zorrës së irrituar dhe dhimbja e barkut. Disa studime kanë treguar se mikrobioma e këtyre individëve ndryshon nga ajo e njerëzve pa autizëm, duke i bërë disa studiues të hipotetizojnë se përmirësimi i florës së zorrëve përmes ndërhyrjeve me ushqim mund të ofrojë përfitime.
Megjithatë, sipas neurobiologëve të zhvillimit, kjo pikëpamje bazohet në supozime të gabuara, mostra të vogla dhe modele të papërshtatshme studimi.
“Pavarësisht asaj që mund të keni dëgjuar, lexuar ose parë, nuk ka prova që mikrobioma kontribuon në mënyrë shkakësore në autizëm”, thotë Dr. Kevin Mitchell i Trinity College Dublin. Në studimin e botuar në Neuron, të cilin ai e drejtoi, ai gjithashtu vëren: “Nuk mendoj se është e justifikuar të investohet më shumë kohë dhe para në këtë çështje. Ne e dimë që autizmi ka një bazë të fortë gjenetike dhe ka ende shumë për t’u kuptuar atje”.
Shkalla e autizmit është rritur ndjeshëm në dekadat e fundit. Por ekspertët ia atribuojnë këtë rritje jo një rritjeje reale të rasteve, por informacionit më të mirë dhe kritereve më të gjera diagnostikuese. Ekspertët thonë se gjenetika, ndërlikimet e lindjes dhe ndotja e ajrit mund të jenë përgjegjëse për rritjen.
Në të njëjtën kohë, ndërhyrjet që synojnë rritjen e “diversitetit të zorrëve”, nga transplantet fekale te prebiotikët dhe probiotikët, janë reklamuar si trajtime të mundshme për autizmin, duke rindezur debatin nëse autizmi është i shërueshëm.
Ideja bazohet në faktin se çrregullimi i spektrit të autizmit është një nga gjendjet më të trashëgueshme neurozhvillimore. Megjithatë, pjesa më e madhe e trashëgimisë së tij mbetet e pashpjegueshme nga mutacionet e gjeneve që janë identifikuar deri më tani.
Kështu, disa studiues kanë hipotezuar se mund të ketë një faktor mjedisor që shkakton “epideminë”, siç është një dietë e pasur me ushqime ultra të përpunuara me aditivë kimikë që ndikojnë në mikrobiomë.
Në kërkim të përgjigjeve, autorët e studimit më të fundit të opinionit shqyrtuan hulumtimet e mëparshme që krahasonin bakteret e zorrëve të njerëzve me dhe pa autizëm, studiuan modelet e minjve dhe kryen prova klinike.
Ata arritën në përfundimin se rezultatet e të gjitha këtyre studimeve ishin të dobëta, të shkëputura dhe shpesh problematike nga ana metodologjike.
Profesoresha Dorothy Bishop, një eksperte në neuropsikologjinë zhvillimore, thekson: “Ekziston një ndryshueshmëri e madhe në të tre kategoritë e studimeve dhe rezultatet nuk japin ndonjë pamje koherente.”
Edhe studimet më të njohura kishin mostra shumë të vogla – për shembull, nga 7 deri në 43 pjesëmarrës – shumë poshtë standardeve statistikore që kërkojnë mijëra njerëz.
Në shumë studime, kur faktorë të tillë si dieta ose ndryshimet gjenetike u rregulluan, ndryshimet e dukshme në diversitetin mikrobik u zhdukën, duke sugjeruar se nuk kishte një marrëdhënie shkakësore. Dr. Mitchell shtoi: “Nëse ka një marrëdhënie, ndoshta është e kundërta: autizmi mund të ndikojë në dietë dhe kjo mund të ndikojë në mikrobiomë.”
Problemet me ushqyerjen janë të zakonshme tek individët në spektër, ndërsa vështirësitë në komunikimin social, ankthi dhe depresioni mund të ndikojnë gjithashtu në funksionin tretës. Sjellja e çorganizuar e të ngrënit, ndërsa ka të ngjarë të ndikojë në mikrobiomë, nuk ka gjasa të krijojë dallime të qëndrueshme midis individëve, duke pasur parasysh larminë e madhe të zakoneve të të ngrënit në spektër.
Bazuar në të gjitha të dhënat, studiuesit arrijnë në përfundimin se teoria se zorra luan një rol vendimtar në etiologjinë e çrregullimeve të spektrit të autizmit tani është në një rrugë pa krye.
«Nëse e pranoni mesazhin tonë, ka dy rrugë », thonë ata. «Njëra është të ndalojmë kërkimet në këtë fushë — gjë që do të na kënaqte.
Tjetra, më realiste, është që më në fund të fillojmë të kryejmë studime me një dizajn shumë më rigoroz dhe të duhur».
