Agron Tufa, drejtor i Institutit të Studimeve të Krimeve dhe Pasojave të Komunizmit, në intervistën për MAPO, zbulon dokumentet e CIA-s për Kampin e Tepelenës, pse ato janë shmangur dhe manipuluar nga historiani Pëllumb Xhufi.
A.T: Vetë drejtuesi i emisionit, sikundërse dhe z. Xhufi, dihet gjerësisht tashmë se janë segmente të trashëgimisë enveriste. Kjo nuk është një gjë e re dhe ata nuk e kanë për herë të parë. Dukej qartë se emisioni ishte “ujdisur” jo siç ndodh rëndom, spontanisht, por i shestuar mirë, kokë më kokë, pasi nuk shpjegohet ndryshe që z. Xhufi ndërpritet një hop nga drejtuesi, për t’i kërkuar regjisë të nxjerrin në ekran dokumentin e CIA-s për kampin e Tepelenës. Pra, ishte një allishverish i kullandrisur nostalgjikësh. Me regji paraprake. Me ngazëllimin për të shfryrë dufin dhe, sigurisht, për të provokuar rëndë plagën më të ndjeshme kombëtare të asaj pjese të plagosur më rëndë, e cila përpos fateve të hidhura personale e familjare, rron me brengën e të pushkatuarve të tyre, të zhdukur, pa një varr. Për mua, me mohimin e së vërtetës që bart ai kamp mortor, sivëlla me Aushvicin, enveristët e rinj vazhdojnë të përçajnë paqen sociale dhe unitetin kombëtar të Shqipërisë. Kjo sa për deklaratën dhe krahasimin e kampit të Tepelenës nga z. Xhufi “si një kamp pushimi” (“ndërtesa solide, me tulla të ngritura, shumë të rregullta (!)”.
Tani diçka dhe për dokumentin e CIA-s që paraqiti z. Xhufi dhe drejtuesi i emisionit. U fol në studio për “disa” dokumenta por në fakt, u paraqit vetëm një. Gjithsej janë dy dokumenta të CIA-s, tashmë të deklasifikuar e të aksesueshëm, por Xhufit dhe drejtuesit të emisionit u interesoi fort t’i referoheshin (qëllimisht) vetëm njërit. Ne i kemi të dy dokumentat e CIA-s, njëri i vitit 1951 dhe i dyti, mban datën 29 maj 1953. Nuk është zor ta kuptosh se, pse z. Xhufi iu përmbajt dokumentit të dytë, të vitit 1953, pasi aty deklarohet, se në kampin e Tepelenës vuajnë dënimin 1000 deri 1300 persona, ndërsa në dokumentin e parë, të vitit 1951, raportohet se në kamp ka 3600 të internuar.
Në dokumentin e CIA-s të vitit 1951 thuhet: “…Ka 3600 të internuar në kampin e Tepelenës, i cili është ngritur në fillim të vitit 1949 dhe është më i madhi dhe më i vjetri në Shqipëri, dhe 2000 në kampin e Bedenit në Kavajë. Rreth 70 për qind e të internuarve në Tepelenë janë gra dhe fëmijë. Shkalla më e lartë e vdekshmërisë është mes fëmijëve”.
Ndërsa në dokumentin e CIA-s të vitit 1954 thuhet: “Në kampin e përqendrimit të Tepelenës mbahen rreth 1000 deri në 1300 persona, më së shumti familje të njerëzve që janë arratisur në Jugosllavi….”.
Kjo është shumë e rëndësishme për argumentin, sepse z. Xhufi, me atë “absolutisht-in” e prerë refuzon të pranojë, që aty kanë vdekur 300 foshnja, përndryshe përse të mos i referohej këtij dokumenti historiani? Për më tepër që kështu e do dhe rendi kronologjik, apo jo? Ndajfolja përjashtuese “absolutisht” në këtë kontekst, të cilën ai e përdori, duhet përdorur për të kundërshtuar, për shembull, faktin se, në rend numërimi, viti 1953 nuk vjen para vitit 1951.
Pse nuk u ndal dhe te dokumenti i dytë z. Xhufi? Pra, nëse në fillim kanë qenë 3600 të internuar, pse mbetën më 1953 rreth 1000 – 1300 frymë? Ku të kenë shkuar vallë? Në ndonjë kamp pushimi? Mes këtyre 2600 -2300 të internuarve, që paskan firasur, mos ndoshta, rastësisht, gjenden dhe ata 300 e kusur fëmijë të vdekur në kamp, që z. Xhufi dhe konakbashi i tij tremben ta besojnë? Se kështu, thonë, na ka mësuar Irakli Koçallari! Çka është njësoj si t’i garantonte për këtë, vetë komandanti i këtij kampi mortor, xhelati Xhaferr Pogaçe. Me sa duket, ndërgjegjja e tyre s’para e paska shumë problem çështjen e foshnjave të vdekura, more qoftë edhe një fëmijë i vetëm të ishte, jo 300! Ndërsa për të shumtët, njerëzit me tjetër zemër e tjetër konstrukt ndjeshmërie, le të kujtojmë fjalët e F.M. Dostojevskit : “Madje as lumturia më e madhe e botës nuk do t’ia vlente çmimin e një loti në faqet e një fëmije të pafajshëm”.
Shkurt, z. Pëllumb Xhufi mohon gjithçka: ai mohon (i duket banale) se kampi i Tepelenës ishte një Aushvic shqiptar. Unë kam qëndruar 8 ditë në një cikël seminaresh në Aushvic dhe kurrfarë ndryshimi nuk pashë me kampin e Tepelenës, me përjashtim që nazistët u jepnin hebrenjve veshjet me vija, ndërsa komunistët e z. Xhufi i linin pa rroba bashkëkombasit e tyre (siç citohet dhe në dokumentin e CIA-s, e që Xhufit s’i ka pëlqyer të ndalet te kjo pjesë). Dakord, nazistët i dërgonin hebrenjtë e Aushvicit në gaz e krematorium, ndërsa komunistët e Xhufit jo, ata parapëlqenin t’i vdisnin bashkatdhetarët e tyre nga pak e përditë, me punë rraskapitëse, me uri ulëritëse, me të ftohtë, uri, epidemi, aq sa për një natë vdiqën nga epidemia e dizenterisë 64 foshnja. Gjithashtu, nuk duhet harruar një hollësi e papërfillshme për oreksin estetik dhe etiko-moral të z. Xhufi në gjithë këtë krahasim: nazistët vërtet i vrisnin hebrenjtë, por ama nuk i përdhunonin femrat çifute, ndërsa komunistët e Xhufit po, (sa e pahijshme kjo për moralin komunist!), i përdhunonin bashkatdhetaret e tyre të pambrojtura midis atij mjerimi. Se kështu thonë (jo burimet shqiptare, se atyre s’u beson z. Xhufi), dhe e thotë troç dokumenti i CIA-s, ai dokument të cilit pëlqeu të mos i referohet Xhufi: “Komandanti i kampit ishte Xhafer Pogaçe. Ai është një batakçi injorant dhe tiran, që ka përdhunuar me forcë gra të reja e të bukura që kanë refuzuar t’i jepen. I pëlqen të shohë fëmijët që vdesin”.
Në përmbyllje të kësaj përgjigjeje unë mendoj se z. Xhufi mohon qëllimshëm të gjitha krimet e komunizmit në këtë kamp shfarosës dhe se po të kishim ne sot legjislacionin që kanë vendosur vendet ish-komuniste të BE, si: Çekia, Polonia, Hungaria deri dhe Bullgaria, për këto mohime cinike të vetëdijshme të krimeve komuniste dhe vuajtjeve të qytetarëve ABSOLUTISHT të pafajshëm, atëherë po, Xhufi do të shkonte pa asnjë dredhë para drejtësisë dhe do të dënohej penalisht.
Kjo lind nevojën e madhe që Parlamenti ynë të nxitojë e të hartojë Ligjet e posaçme, ngjashëm me ato të vendeve ish-komuniste të BE, në mënyrë që këto provokime lënduese, të mos na kthejnë në mesjetën komuniste të z. Pëllumb me shokë. Duke parë qartazi spërdredhjet hileqare për të dhënë goditje të ulëta, nën demagogjinë verbale se gjoja “jemi seriozë, flasim me dokumenta”, na lind e drejta ta vëmë tërësisht në dyshim gjithçka që ky historian ka shkruar, pasi del se paska të pamundur të përballet me çdo lloj të vërtete faktike, edhe pse të mbijetuarit e kampit të Tepelenës janë ende gjallë, edhe pse kanë dëshmuar e ende dëshmojnë… Kur manipulon me faktet e paabstragueshme, atëherë si mund t’i zësh besë një njeriu të tillë për fakte e interpretime historike të periudhave akoma më të hershme, me të cilat na ndajnë perde shekujsh? Personalisht më bëjnë përshtypje “arratisjet” e z. Xhufi nga lëmi i historisë së Mesjetës direkt në falangën e mbrojtësve të diktatorit dhe diktaturës, por, nga ana tjetër, kurrë nuk e pamë të ndërmarrë inkursione nga lëmi i mesjetës e të hyjë në arkiva e shtetit komunist për të nxjerrë dokumenta mbi veprimtarinë kriminale të PPSH-së dhe strukturave të saj represive, së paku mbi çamët, të cilët pësuan tragjedi të dyfishtë… ik nga masakrat greke e bjer në masakrat komuniste. Kurrë! S’e kemi parë as atë, as z. Milo, as gjithë historianët e linjës enveriste, të cilët, për turp, kanë dominuar si sekt pikëpamjen historiografike zyrtare të Shqipërisë deri më sot. Me kritere vullnetarizmi enverian. Kjo bie dukshëm në sy.
-Si do ta konsideroni rastin e Xhufit?
A.T: Një rast i dëmshëm, i paramenduar të shkaktojë dëm e fyerje, çka në thelb përbën shkallën e dëshpërimit dhe nervozizmit histerik që ka përfshirë nostalgjikët e enverizmës. Z. Xhufi është brenda kësaj sindrome. ADN-ja e tyre është formuar e plazmuar me lëndën e diktaturës, me adrenalinën e krenarisë kokëngjeshur. Në këtë rast ka vend postulati marksist “qenia përcakton ndërgjegjen”, pavarësisht se për ne të tjerët ka vend e kundërta. Shkurt, kemi të bëjmë më capakë “kalorës të fytyrës së vrerosur”, Don Kishotë, por në kuptimin negativ të fjalës. Të paktën t’i shndërronim në Don Kishotë pozitivë. Dhe në këtë pikëpamje, ndoshta rasti Xhufi nuk duhet humbur.
-Çfarë ju shqetëson më shumë në deklaratën e historianit? A mendoni siç jeni shprehur se do shkaktojë dyshime mbi ekzistencën e kampit të Tepelenës?
A.T: Shkalla e shqetësimit nuk ka të bëjë me ndonjë lloj “apokalipsi” shoqëror. Është tepër qesharake në fakt ta mendosh se këto derdhje vreri mund të helmatisin brezat. Njerëzit normalë, brezi i ri, i ka tejkaluar me shekuj këto vetadhurues megalomanë. Për fat. E shumta z. Xhufi mund të frymëzojë të ngjashmit e tij në habitatin e vet me ndonjë efekt reminishence, të tipit “shtrëngoni radhët!”. Pavarësisht përfytyrimeve megalomane se propaganda enveriste mund të ketë veshë, unë besoj se këto “ultratinguj” prekin vetëm veshët e lakuriqëve të natës. Gjithsesi duhet pasur një kujdes i rendit higjenik në këto raste. Ndjenja estetike determinon konstruktin etik, dhe jo anasjelltas. Pra, estetika është nëna e etikës, jo e kundërta.
Në rastin më të mirë mendoj se do të kishte qenë më e shëndetshme të bëheshin përpjekje për ta “fituar” z. Xhufi, që të heqë dorë, nëse nuk është përfundimisht vonë. Ne nuk e konsiderojmë “antagonist” personazhin tonë bashkatdhetar, mirëpo duhet të gjejmë mënyrën e kurajën t’i themi se po mashtron, po fyen dhe po manipulon në kushtet kur qindra të mbijetuar ende nuk kanë gjetur (e s’i gjejnë dot me gjasë) eshtrat e kërthinjve dhe të afërmve të tyre në atë kamp vdekjeje.
-A mendoni se për kampin e Tepelenës është informuar mjaftueshëm publiku shqiptar, pa folur për krimet e komunizmit, por flasim për një rast unik në Shqipëri?
A.T: Ekziston një repertor i larmishëm i kujtimeve që kanë lënë të mbijetuarit e Tepelenës. Kemi botuar libra memuaristikë, për shembull 4 volumet e serisë “Zërat e kujtesës”, në të cilat rrëfejnë shumë të mbijetuar të atij kampi. Kemi filmime të shumta me pleq e plaka që u kanë vdekur fëmijët në atë kamp. Nëse do t’i dëgjonte ato rrëfime në studio, vetë Xhufi që ua shpërfilli vuajtjet, do të ishte shndërruar në një tjetër njeri. Po kështu ndodh kur nuk të dhemb asgjë, kur nuk të djeg ajo gjëja jote përposh… Instituti i Studimeve të Krimeve dhe Pasojave të Komunizmit (ISKK) ka zhvilluar para tri vitesh një aktivitet të gjerë sensibilizuar në ish-kampin e Tepelenës me titull “Unë i mbijetova Tepelenës”, ku ishin të pranishëm mediat, trupa diplomatike, politikanë e studiues, e kryesorja, 100 të mbijetuar, shumica të moshës mbi të tetëdhjetat. Përveç të tjerave në atë aktivitet u prezantua albumi i famshëm i piktorit 87 vjeçar Lekë Pervizi me pikturat e mbijetuara nga ai kamp, të cilat, piktori i vogël i kishte vizatuar me thëngjill në copa kartoni. Ato sot janë ndër të paktat dëshmi se si ka qenë kampi nga jashtë e nga brenda. Kemi kapanonin e gjatë në ato vizatime me shtretër dy e trekatësh. Në secilin kat të shtratit rrinte një familje e tërë me nga 6-7 anëtarë. Në këto dhjetëra piktura gjejmë motive nga puna e rëndë e grave dhe burrave, policëve që u rrinë më kërbaç anash, sikundërse i paraqet dhe dokumenti i CIA-s, sikundërse shumë portrete bashkëvuajtësish. Ndërkohë kemi edhe një album tjetër narrativ të Musa Çapanit, edhe ky një kalama dhjetëvjeçar i talentuar që vizaton reale nga interieret e kampit të Tepelenës dhe Porto-Palermos. Ne i kemi zmadhuar pikturat e tyre për një ekspozitë rreth kampit të Tepelenës. Me atë rast kujtohem se duhet ftuar dhe z. Pëllumb Xhufi, i cili me pak vullnet mund të njihet mirë me faktet, atmosferën, kujtimet dhe njerëzit e gjallë që i mbijetuan Tepelenës. Dhe kur t’i njoh mirë, edhe nëse nuk e thotë: “Po, Tepelena paska qenë njëmend Aushvici shqiptar”, atëherë, me siguri, do ta mendojë në heshtje. Ka mjaft institute e shoqata simotra me ne, që kanë dhënë në një mënyrë a në një tjetër kontributin e tyre të çmueshëm për t’i dhënë zë tragjedisë së kampit të Tepelenës dhe, absolutisht, kemi qenë të sinqertë e të përkushtuar në këto përpjekje, pa ekzagjeruar asgjë.
-Ju përfaqësoni një institucion që në mënyrë të vazhdueshme përmes botimeve studimore, dëshmive, e rrëfimeve po kontribuoni në zbardhjen e krimeve të komunizmit. Ç’ishte rasti i Tepelenës?
A.T: E di çfarë? Ato 3600 të internuar, siç është thënë, kanë qenë familjet e mëdha, dyert e mëdha, bejlerë, bajraktarë, fiset e oxhaqet, me një fjalë aty kanë qenë familjet aristokrate të Shqipërisë së Veriut. Kanë qenë intelektualë e njerëzit më të ditur të kohës, që kishin mbaruar një e më shumë universitete të perëndimit, si dr. Ali Erebara, prof. Giljelm Deda, priftërinj të ditur, përkthyes etj. Por më vonë vjen dhe një pjesë e mirë e familjeve të mëdha të aristokracisë së Jugut, Shqipërisë së Mesme, sikundër një pakicë fare e vogël të huajsh. Pse mbaheshin këto familje atje? Tani, larg demagogjisë së z. Xhufi, që rrekej të përligjte në emision organet më të shëmtuara të stalinizmit më primitiv e më ekstrem shqiptar, me pretekstin, se gjoja kryefamiljarët e tyre ishin të arratisur në Jugosllavi dhe se ata hynin e dilnin nga kampet e ndërtuara në Prizren e Ulqin (se ashtu ia kanë treguar ndonjë përrallë z. Xhufi), për diversion e vrasje në Shqipërinë komuniste. Kurrë Jugosllavia nuk ka shërbyer për të tilla qëllime apo “sponsorizime”. Gjithmonë pala e UDB-së e ka dërguar me kokë në thes kë ka dashur regjimi i Enver Hoxhës. Si mund të mos e bënte, përderisa PKSH ishte kryefund krijesa e saj ekskluzive e ngjizur në një shtrat krimi mëkatar? Këtë e dinë dhe kecat e Shqipërisë. Prandaj këtu ngec në pikë të mjerimit çdo frymëzim xhufian. Pra, askush prej këtyre sojlinjve nuk arratisej të qëndronte në Jugosllavi: fakt është, se të gjithë ikën në perëndim deri në SHBA.
Atëherë pse i mbante të internuara në Tepelenë e Porto Palermo familjet e Veriut pushteti terrorist i komunizmit? Fare e thjeshtë, për të njëjtin shkak që mbante të internuara familjet e mëdha të Jugut në kampet famëkeqe të Kodër-Kamzës dhe Krujës: për t’i shuar e fikur urie biologjikisht, për urrejtjen klasore gjenetike që kishin komunistët ndaj parisë e aristokracisë. Urrejtja e vulgut injorant të shpërfytyruar nga ideologjia komuniste e formatit shqiptar. Një gjë dihet dhe është e qartë: nëse dikush ka sakrifikuar me vlera, me gjë e pasuri në altarin e kombi, në momente të vështira për të, kanë qenë pikërisht këto dyer, këto oxhaqe e kjo pari e Shqipërisë – e para, sepse ata e kishin vetëdijen (kujtesën, shkollimin), e dyta, sepse kishin ç’të jepnin (nuk mund të jepte gjë vegjëlia, se s’kishte ç’të jepte) dhe e treta, sepse vegjëlia jonë, tradicionalisht ndiqte parinë, elitat në çdo aksion politik, shoqëror e luftarak. Pra, krejt e kundërta që mësonte bibla komuniste. Vetëm njëherë i doli duarsh vegjëlia kësaj parie të Veriut e të Jugut: kjo ishte lufta e Dytë. Aty vegjëlia u manipulua, u tradhtua dhe shënoi vëllavrasje, bash siç i shkonte për hosh komunistëve-nacionalistë serbë, pasardhësit e Garashaninit dhe hartuesve të elaboratëve për zhbimjen e shqiptarëve. Kështu pra e gëzuan komunistët tanë “vëllazërim-bashkimin”, duke ngritur së bashku me serbët dolli me gjakun fisnik shqiptar. Le të kërcejnë historianët enveristë, prapë do të bien në tokë: dokumentat tashmë i kryqëzojnë!
Dhe këto familje të pambrojtura të kampit mizor të Tepelenës, kryesisht gra, pleq, adoleshentë e fëmijë, u bënë shënjestër e eksperimentit komunist të urrejtjes klasore. Mënyra se si u veprua me ta kalon çdo rekord të harbutërisë historike, është një turp i përjetshëm, një njollë në nderin tonë kombëtar. Aty u eksperimentua biologjikisht me foshnjat e pleqtë, aty u çnjerëzuan nuse e gra të reja, siç kurrë nuk e kanë pasë në kodin zakonor ndër shekuj as toskët, as gegët.
Ja, pra arsyeja, pse mbaheshin 3600 të internuarit veriorë të Tepelenës e qindra familje jugore të internuara në Kamzë, Krujë e gjetkë: ata ishin njëherësh peng, në kutimin më perfid e të poshtër të fjalës peng: ata familje të parisë shqiptare mbaheshin peng, siç mbajnë peng terroristët e Alkaedës apo ISIS-it sot, apo çdo organizatë tjetër terroriste. Ata qenë destinuar të zhdukeshin biologjikisht, dalëngadalë, e në këtë zhdukje të dalëngadaltë biologjike, të shfrynin mbi ta mllefin klasor bolshevik, t’i torturonin, e më sa mund, t’i poshtëronin, ashtu, të pambrojtur.
Përndryshe, si shpjegohet, që dokumentat e arkivave komuniste nuk kanë asgjë të shënuar rreth kampit të internimit në Tepelenë? Sepse dihet edhe diçka: Shqipëria komuniste kishte firmosur një sërë konventash ndërkombëtare mbi të drejtat e njeriut dhe qenia legale e një Aushvici të tillë në Tepelenë, sigurisht që do t’i hapte telashe Shqipërisë. Asgjë nuk është ruajtur, përveç korrespondencave të rralla që kryqëzojnë koordinatat e këtij kampi. Nuk ka dosje të kampit të Tepelenës. Sepse ky ishte kushti i terroristëve pengmarrës. Nëse nuk zhdukeshin progresivisht ndër vite, mund t’i hiqnin qafe me volinë e parë. Ja, këtë të bëjnë historianët si z. Xhufi, se aty gjendet sfida e dokumentit, mungesës së tij dhe interpretimit të një “pse-je” të madhe.
-Ka një manierë të kohëve të fundit për të “zbutur” pasojat e diktaturës, a mendoni se vjen nga politika e ditës që prodhohet në Shqipëri?
A.T: Në mbretrinë angleze të Tudorëve (shek. XIV) që hedhur teoria e dy të vërtetave të trupit të mbretit e cila thotë: mbreti ka dy trupa: një trup fizik, të vdekshëm, dhe një tjetër, trupi politik, që është i pavdekshëm. Me vdekjen e pashmangshme fizike, mbreti vijon të jetë i gjallë e pranishëm me trupin e vet të pavdekshëm politik. Janë pasardhësit e tij, trashëgimia politike, ideologjike, botëkuptimore, që e mban gjallë. Kështu dhe me enverizmin: trupi i tij fizik pushoi së ekzistuari, por ne tash kemi punë me trupin e tij politik të trashëgimisë, që mbahet në këmbë me studio të tilla si ajo ku bujti z. Xhufi, dhe me vetë zotin Xhufi e të ndonjë tjetër si dëshmi e vazhdimësisë. E ç’pret prej tyre? Që diktatura ishte pranverë. Që krime nuk ka patur. As kampe. As dhunë. As terror. Po dhe në ka pasur ndonjë aspekt, ato janë kostot e “revolucionit dhe përparimit”. Recidivizëm spekulativ i kadifenjtë. Nostalgjia nuk ka brirë. Trashëgimia, gjithashtu. Kjo narrativë përpiqet të mbisundojë. Ajo sot e gjithë ditën është pjesë e trupit politik të enverizmit. Në thelb ajo bërtet: “Komandant, na mori malli”…
– Ç’është për ju kjo atmosferë, ku nuk kemi një histori të shkruar, dhe ku ende diktatura nuk është përfshirë aq sa duhet për t’u ndërgjegjësuar për krimet e komunizmit në kurrikulat e shkollave?
A.T: Nevoja urgjente për të hartuar e propozuar një Projekt-Ligj të mirëmenduar, i cili të përfshijë hiç më pak e hiç më shumë nga ato sa kanë bërë tashmë shtetet ish-komuniste të BE, të përshtatur pak me pasojat rrënuese të stalinizmit shqiptar. S’ka pse të shpikim rrotën nga e para. Me miratimin e një ligji të tillë gjendet një zgjidhje universale për çdo kundravajtje ligjore. Dhe askush nuk guxon të përbaltë kujtimin e sakrificave, nuk guxon të prekë dinjitetin e pjesës më të martizuar të Shqipërisë. Një ligj i tillë ndryshon thelbësisht dhe situatën e kurrikulava shkollore të të gjitha niveleve, i jep fund mashtrimit, manipulimit dhe spekulimit të trashëgimisë enveriste, së paku në shkencat humanitare të edukimit shkollor.
-A keni një “zgjidhje” se si duhen trajtuar këto raste në histori, sidomos kur lëshohen deklarata të tilla si ajo e Xhufit, se më parë ka qenë dhe politikani Servet Pëllumbi, që shkaktoi pothuaj të njëjtin reaksion”?
A.T: Të ndiqen penalisht, ashtu siç dënon kundravajtësit ligjorë Polonia e Çekia, që e kanë (me nga 2 vjet burg), ashtu siç e ka Hungaria (me 3 vjet burg), e ngjashëm me ta dhe Rumania e Bullgaria. Por kurrsesi me këtë gjendje që inkurajon e ripërtërin trupin politik të diktatorit dhe diktaturës.