Kongresi i Internacionales së Dytë vendosi, në vitin 1889, që 1 Maji të shpallej Dita Ndërkombëtare e Punëtorëve, në mënyrë që të përkujtoheshin protestat në Çikago, të cilat u mbajtën në 1886.
Sot, 1 Maji vazhdon të përkujtohet si angazhimi i lëvizjeve sindikale dhe vështrimit ekonomik-social të punëtorëve.
Duhet thënë se në vende të ndryshme, 1 Maji përkujtohet ndryshe. Në shumë shtete protestohet ende për të drejtat e punëtorëve, ndërsa në shtete të tjera, punëtorët “shfrytëzojnë” këtë ditë për të festuar me kolegët.
HISTORIKU:
Dita e Punëtorëve është e njohur në shumë vende të botës, por jo në të gjitha. Më saktësisht, ajo i referohet kujtimit të protestave të punëtorëve, që synonin një të drejtë të madhe dhe që konsistonte në 8-orarëshin e ditës së punës. Këto protesta çuan në nxjerrjen e një ligji që u miratua në 1866 në Illinois (SHBA).
Të shtatë u dënuan me vdekje. I teti që nuk është shfaqur, u dënua me 15 vjet burgim.
Ndërkohë, kongresi i Internacionales së Parë kërkoi që ligje të ngjashme të miratohen edhe në Evropë. Origjina e kësaj feste daton nga manifestimi i organizuar në Shtetet e Bashkuara, nga Kalorësit e Punës (Knights of Labor), një shoqatë e themeluar në 1869) në Nju Jork, 5 shtator 1882.
Dy vjet më vonë, më 1884, një manifestim i ngjashëm i Kavalierëve të Punës miratoi një rezolutë që ngjarja të kishte bazë vjetore. Gjithashtu, organizatorët sindikalistë pranë lëvizjeve socialiste dhe anarkiste, sugjeruan si datë feste: 1 majin.
Ndërkohë, incidente të rënda ndodhën në ditët e para të majit 1886, në Çikago (SHBA) dhe që njihet si kryengritja e Haymarket. Këto ngjarje arritën kulmin e tyre më 4 maj, kur policia qëlloi mbi demonstruesit, duke shkaktuar shumë viktima.
Data e 1 maj është miratuar në Kanada në 1894, edhe pse koncepti i festës së punëtorëve i referohej këtu Marshimeve të mëparshme të punëtorëve të mbajtur në Toronto dhe Otava, më 1872.
Në Evropë, 1 maji, festa e punëtorëve është bërë zyrtare nga ana e delegatëve socialistë të kongresit të Internacionales së Dytë në Paris, në vitin 1889, dhe ratifikuar në Itali, dy vjet më vonë.
