Rusia dhe Bjellorusia filluan një stërvitje të përbashkët ushtarake të madhe pranë pragut të NATO-s të premten në një kohë tensionesh të larta me aleancën perëndimore, dy ditë pasi Polonia rrëzoi dronë rusë që hynë në hapësirën e saj ajrore.
Stërvitja “Zapad-2025”, një shfaqje force nga Rusia dhe aleati i saj i ngushtë, Bjellorusia, po zhvillohet në poligone stërvitore në të dy vendet, përfshirë edhe pranë kufirit polak.
Buletini i përditshëm i Reuters ofron të gjitha lajmet që ju nevojiten për të filluar ditën tuaj.
Ishte planifikuar shumë kohë përpara incidentit me dronin, i cili shënoi rastin e parë të njohur që një anëtar i NATO-s kishte qëlluar kundër objektivave ruse që po vinin gjatë luftës 3-vjeçare e gjysmë.
Ministria e mbrojtjes e Rusisë tha se në fazën e parë të stërvitjes, trupat do të simulojnë zmbrapsjen e një sulmi kundër Rusisë dhe Bjellorusisë, aleanca e të cilave njihet si Shteti i Unionit.
Faza e dytë do të përqendrohet në “rivendosjen e integritetit territorial të Shtetit të Unionit dhe shkatërrimin e armikut, duke përfshirë edhe pjesëmarrjen e një grupi forcash të koalicionit nga shtetet mike”, tha ministria.
Bjellorusia kufizohet me tre anëtarë të NATO-s Poloninë, Lituaninë dhe Letoninë – në perëndim të saj, dhe me Ukrainën në jug të saj.
Kremlini tha të premten se shqetësimet evropiane në lidhje me ushtrimet ishin një përgjigje emocionale e bazuar në armiqësi ndaj Rusisë. Kremlini ka refuzuar të komentojë mbi incidentin e kësaj jave me dronin, i cili u pa në Perëndim si një thirrje zgjimi për NATO-n dhe një provë e përgjigjeve të saj.
Vendet perëndimore e quajtën episodin me dron një provokim të qëllimshëm nga Rusia, gjë që Moska e mohoi. Ministria e Mbrojtjes e Rusisë tha se dronët e saj kishin kryer një sulm në Ukrainën perëndimore në atë kohë, por nuk kishte planifikuar të godiste ndonjë objektiv në Poloni.
Presidenti i SHBA-së, Donald Trump, tha se inkursioni me dron rus mund të ketë qenë një gabim. “Nuk jam i kënaqur me asgjë që ka të bëjë me të gjithë situatën, por shpresoj se kjo do të marrë fund”, u tha ai gazetarëve të enjten.
Edhe para incidentit, kryeministri polak Donald Tusk i kishte përshkruar manovrat e ardhshme “Zapad” si “shumë agresive” dhe njoftoi se Polonia do të mbyllte kufirin e saj me Bjellorusinë në mesnatë të enjten.
Zëvendësministri polak i Mbrojtjes, Cezary Tomczyk, tha se Polonia ishte përgatitur për shumë muaj dhe po zhvillonte stërvitjet e veta, të koduara si “Mbrojtësi i Hekurt”.
“Ka rreth 30,000 ushtarë në stërvitjen “Mbrojtësi i Hekurt” dhe rreth 5,000 në kufirin” me Bjellorusinë, tha Tomczyk në përgjigje të pyetjeve të Reuters.
Lituania ka thënë gjithashtu se po mbron kufirin e saj për shkak të stërvitjes ushtarake.
Gjeneralmajor Pavel Muraveiko, shefi i Shtabit të Përgjithshëm të Bjellorusisë, tha se të gjitha stërvitjet do të mbahen në një “distancë të konsiderueshme” nga kufijtë me anëtarët e NATO-s dhe Ukrainën. Ai tha se ato do të përfshijnë dronë, luftë elektronike dhe përdorimin e inteligjencës artificiale për të mbështetur vendimmarrjen.
Stërvitjet e fundit të Zapad u zhvilluan në shtator 2021, pesë muaj para pushtimit në shkallë të plotë të Ukrainës nga Rusia, të cilin e nisi pjesërisht nga territori bjellorus.
Udhëheqësi bjellorus Aleksandër Lukashenko është një aleat i ngushtë i Presidentit rus Vladimir Putin dhe e ka mbështetur atë gjatë gjithë luftës, megjithëse pa angazhuar trupat e tij në luftime. Që nga fillimi i saj, Bjellorusia i ka lejuar Rusisë të stacionojë raketa bërthamore taktike në tokën e saj dhe po përgatitet të presë raketën e re hipersonike Oreshnik të Moskës.
Lukashenko po përpiqet njëkohësisht të riparojë marrëdhëniet me Shtetet e Bashkuara pas viteve të sanksioneve të SHBA-së dhe BE-së. Të enjten ai liroi 52 të burgosur me kërkesë të Presidentit të SHBA-së Donald Trump dhe tha se qëndronte përkrah Trump në përpjekjet e këtij të fundit për të zgjidhur një sërë konfliktesh ndërkombëtare.
