Ukraina duhet të përshpejtojë ritmin e reformave të saj, nëse dëshiron të arrijë qëllimet e saj në rrugën drejt anëtarësimit në BE.
Ky është përfundimi i një analize të paraqitur në Bruksel nga Përfaqësuesja e Lartë e BE për Punët e Jashtme, Kaja Kallas, dhe Komisionerja e Zgjerimit, Marta Kos.
Kallasi pranoi përparimin e Ukrainës: reformat e gjera të kryera gjatë luftës së agresionit të Rusisë demonstruan përpjekjen e jashtëzakonshme të vendit për t’u anëtarësuar në BE. Raporti thotë se, pavarësisht situatës së saj jashtëzakonisht të vështirë, Ukraina ka treguar një angazhim të jashtëzakonshëm ndaj procesit të anëtarësimit në BE gjatë vitit të kaluar.
Megjithatë, zhvillimet e fundit negative, të tilla si presioni mbi autoritetet antikorrupsion dhe shoqërinë civile, duhet të sprapsen me vendosmëri. Për më tepër, autorët e raportit kërkojnë një nxitje për harmonizim me standardet e BE-së mbi mbrojtjen e të drejtave themelore, si dhe reformat administrative dhe të decentralizimit.
Zelenski i bën thirrje Orbanit
Ndërkohë, Presidenti ukrainas Volodymyr Zelenski i bëri thirrje Hungarisë të ndalojë bllokimin e pranimit të Ukrainës.
Ne po luftojmë për mbijetesën tonë dhe do të donim shumë që kryeministri hungarez të na mbështeste ose, të paktën, të mos na bllokonte”, deklaroi Zelenski në një aktivitet të Euronews, të cilin e ndoqi nëpërmjet videokonferencës. Kryeministri hungarez Viktor Orbán, i cili mban marrëdhënie të mira me Presidentin rus Vladimir Putin, e hedh poshtë kandidaturën e Ukrainës. Sipas mendimit të tij, Kievi nuk është gati të bashkohet me BE-në.
Shqetësim për pritjet e tepërta në Ukrainë
Qeveria ukrainase i ka vënë vetes qëllimin e përfundimit të negociatave të pranimit në BE para fundit të vitit 2028. Megjithatë, analiza e reformave të nevojshme paralajmëron qartë për rrezikun që kjo mund të gjenerojë pritje tepër të larta.
Komisioni e mbështet këtë qëllim ambicioz, por vëren se përshpejtimi i ritmit të reformave është i nevojshëm për ta arritur atë, siç tregohet në analizë.
Përveç Ukrainës, Komisioni Evropian ka vlerësuar gjithashtu vendin e vogël fqinj të Moldavisë dhe vendet e Ballkanit Perëndimor, Malin e Zi, Shqipërinë, Serbinë, Bosnjën dhe Hercegovinën, Maqedoninë e Veriut dhe Kosovën, si kandidate për anëtarësim në BE.
“Ne duhet ta përgatisim Bashkimin tonë për një BE më të madh“, deklaroi Komisionerja e Zgjerimit, Kos.
Mali i Zi e Shqipëria – shpresa të mëdha për anëtarësim të shpejtë
Mali i Zi dhe Shqipëria kanë shpresat më të mëdha për anëtarësim të shpejtë. Kos vlerësoi shtetin ballkanik të Malit të Zi, me afërsisht 600 mijë banorë.
Sipas saj, Shqipëria ka “bërë përparim të konsiderueshëm në rrugën drejt anëtarësimit në BE”. Ajo gjithashtu deklaroi se Shqipëria po tregon “përparim të paparë“.
Mali i Zi është kandidati më i përparuar dhe synon të përfundojë negociatat me BE deri në fund të vitit të ardhshëm. Shqipëria shpreson ta ndërmarrë këtë hap deri në fund të vitit 2027.
Analiza janë kryer edhe për Turqinë dhe Gjeorgjinë, por në të dyja rastet, procesi i anëtarësimit është bllokuar për shkak të mangësive demokratike dhe të sundimit të ligjit. Kritika të forta janë drejtuar edhe ndaj Serbisë. Qeveria ka ngadalësuar ritmin e reformave të nevojshme për anëtarësim, deklaroi Kos.
Çdo vendim për zgjerimin e BE-së kërkon mbështetjen unanime të 27 shteteve anëtare aktuale. Sipas një sondazhi të Eurobarometrit të publikuar në shtator, 56% e qytetarëve të BE-së janë në favor të zgjerimit. Megjithatë, në Francë, kjo shifër është vetëm 43%, dhe në Gjermani, 49%.
